မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ မ်က္ခမ္းမွာရွိ တဲ့ ႂကြက္သားေတြဟာ အလိုအေလ်ာက္ က်ဳံ႕တာေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ထပ္ခါထပ္ခါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေပၚမ်က္ခမ္းေရာ၊ ေအာက္မ်က္ခမ္းေရာ ႏွစ္ေနရာစလုံးမွာ လႈပ္ေလ့လႈပ္ထရွိေပမယ့္အေပၚဘက္ မ်က္ခမ္းကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့အျဖစ္မ်ားပါ တယ္။ လူအမ်ားစုမွာမ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ သိပ္ၿပီးေတာ့မသိသာလွေပမယ့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လႈပ္တဲ့သူေတြအဖို႔ေတာ့ မ်က္လုံး ကို လုံး၀မွိတ္ခ်ခ်င္ေလာက္တဲ့အထိျဖစ္ေစ တတ္ပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ စကၠန္႔အနည္းငယ္က ေန ၁ မိနစ္၊ ၂ မိနစ္ေလာက္အထိၾကာတတ္ပါ တယ္။ လူတိုင္းဟာ သူတို႔ဘ၀တစ္ေလၽွာက္ လုံးမွာ အနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို မ်က္ခမ္း ေတြလႈပ္ဖူးၾကပါတယ္။ ပါးစပ္ကေနထုတ္ ၿပီးေတာ့ မေျပာလိုက္မိေပမယ့္ ခဏတ ျဖဳတ္ေလာက္ကေလး မ်က္ခမ္းေတြလႈပ္ သြားတာကိုေတာ့ သတိျပဳလိုက္မိပါတယ္။ အဲဒီလိုသတိျပဳလိုက္မိေပမယ့္ ဒါကို က်န္း မာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ျပႆနာတစ္ခုဆို တာကိုေတာ့သတိထားလိုက္မိတဲ့သူအ ေတာ္နည္းေနပါတယ္။
(က) မ်က္ခမ္းလႈပ္ေစသည့္ ဇာစ္ျမစ္မ်ား
မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ ဘာေၾကာင့္ လဲ လို႔ အတိအက်မေျပာႏိုင္ေပမယ့္ ပင္ပန္းမႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ ကဖင္းတို႔နဲ႔ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားေနက် ကိစၥေတြကို အဟန္႔အတားမျဖစ္ေစေပ မယ့္ စိတ္ကိုေတာ့ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစပါ တယ္။ မ်က္ေတာင္တဖ်တ္ဖ်တ္ခတ္ေစ တာမ်ိဳး၊ မ်က္လုံးကို တစ္ဝက္ေလာက္အထိ ေမွးသြားေစတာမ်ိဳးကိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕သူေတြမွာေတာ႔ မ်က္လုံးကိုဖြင့္ဖို႔ခက္ ခဲတာမ်ိဳးကေန အျမင္အာ႐ုံခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ ျပႆ နာေတြ ျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။ မ်က္ခမ္း ေတြလႈပ္တာဟာ မ်က္ခမ္းေရာင္တာ၊ မ်က္ လုံးေတြေျခာက္တာ၊ အလင္းေရာင္ကို မခံႏိုင္တာ၊ မ်က္စိနာတာေတြလိုမ်ိဳး မ်က္ လုံးနဲ႔ပတ္သက္တာေတြရဲ႕လကၡဏာေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလို ပါကင္ဆန္ေရာဂါ၊ ႂကြက္သား တင္းအားပ်က္တာ (Dystonia)၊ Bell’s Palsy အေၾကာေရာဂါ အပါအဝင္ ဦး ေႏွာက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့တစ္စုံတစ္ရာေျပာင္း လဲမႈျဖစ္ေနတာကိုသတိေပးတဲ့လကၡဏာ ေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာျပႆနာေတြကိုကုစားဖို႔အသုံးျပဳ ၾကတဲ့ေဆးေတြ၊ အတက္ေရာဂါကိုကုသတဲ့ ေဆးေတြရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ လည္း မ်က္ခမ္းလႈပ္တာမ်ိဳးကိုႀကဳံေတြ႕ရ တတ္ပါတယ္။
၁။ စိတ္ဖိစီးမႈႏွင့္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
စိတ္ဖိစီးမႈေတြရွိေနတဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ခႏၶာကိုယ္က နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔တြန္း လွန္တာေၾကာင့္ မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ စိတ္ ဖိစီးမႈရဲ႕လကၡဏာတစ္ခုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္လုံးကိုမ်ားမ်ား အသုံးျပဳရတဲ့သူေတြမွာ အျမင္အာ႐ုံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ႀကဳံေတြ႕ရခါနီးၿပီဆိုရင္ဦးစြာသတိေပးတဲ့ အေနနဲ႔မ်က္ခမ္းေတြ လႈပ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုလူေတြကေတာ့ မ်က္လုံးကိုအနားေပး လိုက္ရင္ မ်က္ခမ္းလႈပ္ေနတာေတြ သက္ သာသြားပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာေတြ၊ တျခားအေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ အိပ္ ခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းတာေတြဟာ မ်က္ခမ္းလႈပ္ တာေတြကိုျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ အိပ္ေရး ၀၀အိပ္လိုက္ရတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး ျပ ႆနာဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါတယ္။
၂။ မ်က္လုံးေညာင္းညာျခင္း
မ်က္မွန္တပ္ဖို႔လိုအပ္တာ၊ မ်က္မွန္ဒီဂရီေျပာင္းလဲဖို႔လိုတာမ်ိဳးအျမင္အာ႐ုံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဖိစီးမႈေတြဟာ မ်က္ခမ္းေတြ လႈပ္ေစပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ၊ လက္ကိုင္ဖုန္း တို႔ကိုအသုံးျပဳလြန္ကဲတာ၊ ဂိမ္းကစားမ်ား တာေတြဟာလည္း Eye Strain ကို ျဖစ္ ေစကာ မ်က္လုံးမွာရွိတဲ့ ႂကြက္သားေတြကို ဝန္သြားပိေစၿပီး အလြန္အမင္းက်ဳံ႕တာမ်ိဳး ကိုျဖစ္ေပၚေစတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မ်က္လုံးေညာင္းညာတာနဲ႔ မ်က္ခမ္းေတြ တ ဆတ္ဆတ္နဲ႔လႈပ္ေနတာမ်ိဳးဟာ အခ်ိန္ၾကာ ၾကာျဖစ္ေနရင္ေတာ့ မ်က္လုံးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဆရာဝန္ဆီမွာ သြားေရာက္ျပသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကြန္ပ်ဴတာကိုမ်ားမ်ားအသုံး ျပဳရတဲ့သူဆိုရင္လည္း အလင္းျပန္မႈကို ခံႏိုင္တဲ့သင့္ေတာ္တဲ့မွန္အမ်ိဳးအစားကိုေ႐ြး ခ်ယ္အသုံးျပဳလိုက္တဲ့အခါ မ်က္ခမ္းလႈပ္ တာေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားပါတယ္။
၃။ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပုံစံ
ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ ကဖင္းနဲ႔ အရက္ကို အလြန္အမင္းသုံးစြဲတာဟာ မ်က္ခမ္းကို လႈပ္ေစတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္၊ ဆိုဒါ ေတြ၊ အရက္ေတြကိုေသာက္တာမ်ားသြားတာနဲ႔မ်က္ခမ္းေတြလႈပ္လာတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့သတၳဳဓာတ္ေတြပါ။ ကၽြန္မတို႔ခႏၶာကိုယ္အတြက္မရွိမျဖစ္လို အပ္တဲ့ တခ်ိဳ႕သတၱဳဓာတ္ေတြခ်ိဳ႕တဲ့မႈဟာ မ်က္ခမ္းလႈပ္တဲ့ျပႆနာဆီကိုဦးတည္ သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မဂၢနီဆီ ယမ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈဟာ ႂကြက္သားေတြကိုပိုၿပီး ေတာ့ က်ဳံ႕ေစတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစားအေသာက္ကို ပုံမွန္စားသုံးတဲ့သူအ တြက္ မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ တျခားအ ေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ အာဟာရ ျပည့္၀ေအာင္ မစားေသာက္ျဖစ္ တဲ့သူေတြအဖို႔ေတာ့ ဒါဟာ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ပါပဲ။
၄။ မ်က္လုံးေျခာက္ျခင္း
အသက္အ႐ြယ္ႀကီးတဲ့လူႀကီးေတြ ထဲက တစ္ဝက္ေလာက္ဟာ မ်က္လုံး ေျခာက္တဲ့ ျပႆနာကိုႀကဳံေတြ႕ရတတ္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔မ်က္ခမ္းေတြ လႈပ္ ေနတတ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာအသုံးမ်ားတဲ့ သူ၊ တခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေတြကို ေသာက္သုံးေနရ တဲ့ သူေတြ၊ မ်က္ကပ္မွန္တပ္ေနရတဲ့သူေတြ ဟာလည္း မ်က္လုံးေျခာက္တတ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈေတြဟာ မ်က္ လုံးေျခာက္ေစပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ တ ျခားသူေတြထက္ မ်က္ခမ္းပိုလႈပ္ေလ့ရွိၿပီး မူလဇာစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းအရင္းေတြ ကို မကုသႏိုင္မခ်င္း မ်က္ခမ္းလႈပ္တာဟာ ေပ်ာက္မသြားတတ္ပါဘူး။
၅။ ဓာတ္မတည့္မႈမ်ား
မ်က္လုံးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဓာတ္မတည့္ မႈကို ခံစားရလြယ္တဲ့သူေတြဟာ မ်က္လုံး ေတြ ယားယံတာ၊ ေယာင္တာ၊ မ်က္ရည္ယို စီးက်တာေတြကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။ မ်က္လုံးကို ပြတ္လိုက္တာေၾကာင့္ Histamine ေတြဟာ မ်က္ခမ္းေတြ၊ မ်က္ရည္ ေတြထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီကေန မွေရာက္လာတဲ့ Histamine နေတြဟာ မ်က္ခမ္း၊ မ်က္လုံးေတြရဲ႕ႂကြက္သားေတြကို ႐ုတ္တရက္ႀကီး က်ဳံ႕သြားေစပါတယ္။ ဒီျပ ႆနာေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ Antihistamines ပါတဲ့ မ်က္စဥ္းေဆးေတြ၊ ေဆး ျပားေတြကို အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Antihistamines ေတြဟာ မ်က္လုံးေတြ ကို ေျခာက္ေစတတ္တာကိုေတာ့ သတိ ထားေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
(ခ) မ်က္ခမ္းလႈပ္သည့္ အမ်ိဳးအစားမ်ား
၁။ Minor Eyelid Twitch
တစ္ခါတေလက်ရင္ ကၽြန္မတို႔သတိ မထားမိလိုက္ဘဲ မ်က္ခမ္းလႈပ္သြားတာမ်ိဳး ေတြဟာ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ေနထိုင္မႈပုံစံနဲ႔ဆက္ စပ္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး မသိမသာမ်က္ ခမ္းလႈပ္သြားတဲ့ Minor Eyelid Twitch ဟာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ အိပ္ခ်ိန္ နည္းပါးမႈ၊ အရ