ေသြးလုံးအက်ိတ္ဆိုတာ ဘယ္လိုအေျခအေန မ်ိဳးကို ေခၚပါသလဲဆရာ။
ခႏၶာကိုယ္မွာ ေသြးလႊတ္ေၾကာနဲ႔ ေသြးျပန္ေၾကာဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာ၊ ေသြးျပန္ေၾကာေတြက အပြားျမန္တဲ့ ဆဲလ္အသြင္ေျပာင္းသြားၿပီး အလုံးအက်ိတ္အေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားပါ တယ္။ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ သိပ္ၿပီး ဒုကၡ မေပးပါဘူး။ အလုံးအက်ိတ္အေနနဲ႔ပဲ ရွိ ပါတယ္။ Haemangioma လို႔ ေခၚပါ တယ္။ ကင္ဆာအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတာ ရွားပါတယ္။ ျမန္မာေတြက ကင္ဆာလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ အရမ္းကို ထိတ္လန္႔ ေၾကာက္႐ြံ႕သြားတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ေသြးလုံးအက်ိတ္ ျမစ္ပြားနာ ဒါမွ မဟုတ္ ဆဲလ္ေတြ အပြားျမန္တဲ့ အက်ိတ္ လို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ကင္ဆာဆိုတာကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါဆရာ။
မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပ႐ိုတင္း ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ျဖစ္၊ အပြားျမန္တဲ့ ေဟာ္ မုန္းေတြေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ကာလ အခ်ိန္ ေတြၾကာလာတာျဖစ္ျဖစ္၊ လႈံ႔ေဆာ္ မႈ တစ္ခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္ျဖစ္ ကင္ဆာအျဖစ္ ေျပာင္းသြားရင္ေတာ့ Haemago-sarcoma လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္နဲ႔ ေသြးလုံးအက်ိတ္ကင္ဆာ မွာ ဘယ္လိုကြဲျပားမႈေတြ ရွိေနပါသလဲ ဆရာ။
ပုံမွန္အလုံးအက်ိတ္ျဖစ္တဲ့ Haemago-sarcoma ဆိုရင္ေတာ့ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာပဲ ရွိေနပါတယ္။ Haemangiosarcoma ဆိုရင္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ တျခားေနရာ ေတြကို ေလၽွာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အေရ ျပားေအာက္မွာ၊ အသည္းမွာ၊ အဆစ္အ မ်က္ဆုံတဲ့ေနရာ စတာေတြမွာ ေတြ႕ရ တာမ်ားပါတယ္။ အမ်ားနဲ႔ မတူတာက ေသြးလုံးအက်ိတ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေသြးစီး ဆင္းမႈ မ်ားေနလို႔ လက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္လိုက္ ရင္ ေႏြးေနပါတယ္။ သိပ္ႀကီးတဲ့အလုံး ဆိုရင္ လက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္ရင္ ေသြးခုန္ႏႈန္း ရွိေနတာကို ခံစားမိပါတယ္။
ဘယ္လိုေနရာေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါ သလဲ ဆရာ။
မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္း၊ ရင္ဘတ္၊ ဗိုက္ စတဲ့ ေနရာေတြက အေရျပားေပၚမွာ ေသြးလုံးအက်ိတ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေရျပားေပၚမွာ ျဖစ္တဲ့အခါ ႐ိုး႐ိုးမွဲ႔နဲ႔ မွားႏိုင္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးမွဲ႔နဲ႔မွားၿပီး ခြဲရင္ ေသြးမတိတ္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အလုံးေသးရင္ေတာ့ ေသြးမတိတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္ခဲ့ရင္ ထိန္းခ်ဳပ္ရတာ လြယ္ကူႏိုင္ေပ မယ့္ အလုံးက သိပ္ႀကီးရင္ေတာ့ ထိန္း ခ်ဳပ္ရတာ ခက္ခဲပါတယ္။ အသက္အႏၲ ရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလုံးအ က်ိတ္ေတြကို ခြဲေတာ့မယ္ဆိုရင္ Hae-mangioma ဟုတ္၊ မဟုတ္ ေသခ်ာစစ္ ေဆးဖို႔ လိုပါတယ္။
စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈအေနနဲ႔ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ ဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာ။
အရင္စူးစမ္းေလ့လာတယ္၊ လက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္တယ္၊ ေခါက္ၾကည့္တယ္၊ နား ၾကပ္နဲ႔ နားေထာင္ၾကည့္တယ္၊ ဒီမွာေတာ့ လက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္ၿပီးမွ လိုအပ္တဲ့ စမ္း သပ္မႈေတြ ဆက္ၿပီး ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ေသြးလုံးအက်ိတ္က လက္နဲ႔ စမ္းၾကည့္ လိုက္ရင္ ပူေနတယ္၊ ေႏြးေနတယ္၊ အ ေရာင္က မွဲ႔နဲ႔ မတူတာက နီၫိုေရာင္ ျဖစ္ေနတယ္၊ ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တျခား အလုံးအက်ိတ္ ေတြမွာ မရွိႏိုင္တဲ့ ေသြးခုန္ႏႈန္း ရွိေန တယ္။ နားၾကပ္နဲ႔ နားေထာင္ၾကည့္ရင္ လည္း ေသြးေလၽွာက္တာမ်ားတဲ့အတြက္ အသံေတြၾကားေနရတယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ကို ဘယ္လိုကုသမႈေတြလုပ္ ဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေသြးလုံးအက်ိတ္က မ်က္ႏွာေပၚ၊ အေရျပားေပၚမွာ ရွိေနရင္ ေသခ်ာေလး ေျပာင္စင္ေအာင္ ခြဲစိတ္ေပးလို႔ရပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေသြးလုံးအ က်ိတ္ဆိုရင္ မခြဲစိတ္ဘဲ ေလဆာနဲ႔ေတာင္ ျပဳလုပ္လို႔ရေနပါၿပီ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အေရ ျပားကေန ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားၿပီး ပလတ္စတစ္ ဆာဂ်ရီေပါ့။ အေပၚယံ အေရျပားကို ျပန္ အုပ္ေပးလို႔ရပါတယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ ရွိေနၿပီး မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ခႏၶာကိုယ္က လႈံ႔ေဆာ္မႈ တစ္ခုခု ရွိေနလို႔ျဖစ္ေစ၊ ဆဲလ္ပြားႏႈန္းျမန္ တဲ့ ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ကင္ဆာ ဘက္ကို ေျပာင္းသြားတဲ့ ေသြးလုံးအ က်ိတ္ကင္ဆာ (Haemangiosar-coma) က အ႐ိုးနဲ႔ တြယ္ဆက္ တစ္သၽွဴး ေတြထဲမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ (Bone and Soft tissue Cancer) ထဲမွာ ပါဝင္ပါ တယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ကေန ေသြးလုံးအက်ိတ္ ကင္ဆာကို ေျပာင္းသြားခဲ့ရင္ေကာ ဆရာ။
အသည္းမွာျဖစ္ျဖစ္၊ အဆုတ္မွာျဖစ္ ျဖစ္ ေသြးလုံးအက်ိတ္ကေန ေသြးလုံးအ က်ိတ္ကင္ဆာအျဖစ္ ေျပာင္းသြားၿပီဆိုရင္ ကင္ဆာရဲ႕အဆင့္ေပၚမူတည္ၿပီးကုသရ ပါတယ္။ လက္၊ ေပါင္၊ မ်က္ႏွာ စတဲ့ အေရျပားေပၚမွာပဲ ရွိေသးတယ္။ တျခား ေနရာေတြကို မပ်ံ႕ႏွံ႔ေသးဘူး၊ မေရာက္ ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ ခြဲစိတ္ကုသပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ေအာင္ ဓာတ္ေရာင္ ျခည္ေပးပါတယ္။ ေဆးသြင္းေပးပါတယ္။ Adriamycin, Gemcitabine ပါတဲ့ ေဆးေတြ သြင္းေပးလို႔ ရပါတယ္။ စား ေဆးအေနနဲ႔က Imatinib ဆိုတဲ့ ေဆး ကို သုံးပါတယ္။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ကင္ဆာက ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တျခားဘယ္ေနရာေတြကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိႏိုင္ ပါသလဲ ဆရာ။
ေသြးလုံးအက်ိတ္ကင္ဆာကို Carcinoma လို႔ မေခၚဘဲ Sarcoma လို႔ပဲ ေခၚရတာက Sarcoma ဆိုရင္ ျပန္ရည္ အက်ိတ္ (Lymph)ေတြ မႀကီးဘူး၊ ျပန္ ရည္ေၾကာေတြ ကေနလည္း မပ်ံ႕တတ္ ဘူး။ ျပန္ရည္အက်ိတ္ေတြက လည္ပင္း၊ ခ်ိဳင္းၾကား စတဲ့ေနရာေတြမွာ ရွိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေသြးစီးဆင္းမႈမ်ားတဲ့ေနရာ ေတြက အဆုတ္၊ အသည္း၊ အ႐ိုးနဲ႔ ဦး ေႏွာက္ေတြပါ။ အမ်ားဆုံးေရာက္တတ္တဲ့ ေနရာကေတာ့ အဆုတ္ပါ။ ေသြးလုံးအ က်ိတ္ မူလစျဖစ္တဲ့ေနရာက အေရျပား တို႔ အသည္းတို႔မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ေသြးက တစ္ဆင့္ကူးစက္ၿပီး အဆုတ္ဆီကို ေရာက္ပါတယ္။ အဆုတ္မွာ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး ေသြးက်ိတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ဆိုရင္ေတာ့ ကု ရတာ နည္းနည္းခက္ပါတယ္။ ကုလို႔ မရ ဘူးလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။
အလုံးအက်ိတ္ေတြ က်ဳံ႕သြား၊ ေသးသြားေစ ဖို႔ ခြဲစိတ္တာမဟုတ္ဘဲ ေနာက္ထပ္ဘယ္လိုမ်ိဳး ကုသႏိုင္ေသးလဲ ဆရာ။
အလုံးအက်ိတ္ေတြေသးေအာင္ စျဖစ္တဲ့ေနရာကို ဓာတ္မွန္ပါရဂူ အကူအ ညီနဲ႔ ေသြးေၾကာေလးေတြ သြားတဲ့ေနရာ ကို ေပါင္ကျဖစ္ေစ၊ လည္ပင္းကျဖစ္ေစ ပိုက္ထည့္ၿပီး ေသြးေၾကာကို ပိတ္လို႔ရပါ တယ္။ Sအေမခ့ ေမာ္လီက်ဴး ဒါမွမဟုတ္ ပစၥည္းတစ္ခုခု ထည့္ၿပီး ပိတ္လို႔ရပါတယ္။ ေသြးေၾကာပိတ္လိုက္ရင္ အလုံးအက်ိတ္ ဆီ အစာအာဟာရမေရာက္တာေၾကာင့္ အလုံးအက်ိတ္က ေသးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အဆုတ္အထိ ေရာက္သြားရင္ေတာ့ ပ်ံ႕ သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုသရတာ အ နည္းငယ္ ခက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုအ ေျခအေနမွာဆိုရင္ေတာ့ ေဆးသြင္းၿပီး ကုသႏိုင္ပါတယ္။
ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားလိုတာေတြ ရွိရင္လည္း ေျပာျပေပးပါ ဆရာ။
အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ႀကီးထြားမႈေဟာ္ မုန္းကို သြားပိတ္တဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး သုေတသနေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ေနပါၿပီ။ ေအာင္ျမင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးျပဳလာ ႏိုင္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ပါတယ္။ Tေမါနအနိ ဃ့နာသ-အ့နမေစပ လို႔ ေခၚပါတယ္။ လႈံ႔ ေဆာ္တဲ့ပ႐ိုတင္းက ဘာေတြလဲဆိုတာ အေသအခ်ာ ေလ့လာေနပါတယ္။ အဲဒီ ပ႐ိုတင္းကို သိလာၿပီဆိုရင္ ပ႐ိုတင္း လမ္းေၾကာင္းကို ပိတ္ႏိုင္ရင္ ေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားလို႔ ရပါတယ္။
ပါေမာကၡေဒါက္တာစိန္လင္း
ခြဲစိတ္ႏွင့္ ကင္ဆာပါရဂူ