တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕ဆိုတာဟာ မီးၫွိထားတဲ့ေဆးလိပ္ကထြက္လာတဲ့ အေငြ႕ရယ္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ေနတဲ့ သူ က ျပန္႐ႉထုတ္လိုက္တဲ့အေငြ႕ရယ္ ပါ ဝင္ပါတယ္။ တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕မွာ လည္း ဓာတုပစၥည္းေပါင္း ၇၀၀၀ ေက်ာ္ ပါဝင္ၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ အဆိပ္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၅၀ နဲ႔ ကင္ဆာျဖစ္ ေစတဲ့ ဓာတုအမ်ိဳးေပါင္း ၇၀ ေလာက္ ပါဝင္ပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ ေဆးလိပ္ ေသာက္ရင္ ေပါင္မျပည့္တဲ့ ကေလးေမြး တာ၊ ကေလးပ်က္က်တာ၊ သားအိမ္အ ျပင္ဘက္သေႏၶတည္တာ၊ လမေစ့ခင္ ေရမႊာေပါက္တာ၊ ကေလးမွာ ေမြးရာပါ ႏႈတ္ခမ္းကြဲျဖစ္တာ၊ သေႏၶသားဆီကို ေအာက္ဆီဂ်င္ေရာက္ရွိမႈနည္းတာေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ မိ ခင္က ေမြးလာတဲ့ ကေလးမွာလည္း သင္ ၾကားေရးမွာ အခက္အခဲ ႀကဳံေတြ႕ႏိုင္ၿပီး သြက္ခ်ာပါဒေရာဂါ (Cerebral Palsy) ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္မားေစပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ အီးစီးကရက္ ေသာက္လို႔ရလား
အီးစီးကရက္ (E-cigarettes/ Ele-ctronic cigarettes) ေတြဟာလည္း ေဆး လိပ္ေသာက္တာလိုပဲ က်န္းမာေရးကို ထိ ခိုက္ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ရွိ ဓာတုပစၥည္းေတြရဲ႕ ဒဏ္ကို မိခင္ေရာ သေႏၶသားပါ ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးလိပ္အစားထိုး ေသာက္ရင္ က်န္းမာေရးမထိခိုက္ဘူးလို႔ မထင္ပါနဲ႔။ ေဆးလိပ္စြဲေနရင္ ေဆးလိပ္ ျဖတ္ဖို႔ က်န္းမာေရးဌာနမွာ အကူအညီ ရယူဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕က ကေလးမွာ ဘယ္ လိုက်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြေပးလဲ
ကေလးေတြဟာ လူႀကီးေတြထက္ တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕ရဲ႕ဆိုးက်ိဳး ခံစား ရႏိုင္ေျခ ျမင့္မားပါတယ္။ ကေလးေတြ ဟာ လူႀကီးေတြထက္ အသက္႐ႉႏႈန္းပို ျမန္တဲ့အတြက္ အဆုတ္ထဲကို တစ္ဆင့္ ခံေဆးလိပ္ေငြ႕ေတြ အမ်ားအျပား ပို ေရာက္သြားေစပါတယ္။ သတ္လတ္ပိုင္း အ႐ြယ္ေတြမွာ တစ္မိနစ္ကို ၁၄ – ၁၈ ႀကိမ္ အသက္႐ႉသြင္း၊ ႐ႉထုတ္ လုပ္ၾက ၿပီး ေမြးကင္းစကေလးေတြမွာ တစ္မိနစ္ ကို အႀကိမ္ ၆၀ ေလာက္ထိ အသက္႐ႉ ေလ့ရွိပါတယ္။
– ေမြးကင္းစ လသားအ႐ြယ္ေလးမွာ ေဆးလိပ္ေငြ႕႐ႉ႐ႈိက္ရရင္ ကေလး႐ုတ္ တရက္ေသဆုံးႏိုင္ေျခ (Sudden Infant Death Syndrome)မင့္မားပါတယ္။
– တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕ဟာ အဆုတ္ ရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ပုံမွန္ထက္ ပိုေႏွးေကြးေစ ပါ တယ္။
– ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါျဖစ္ေစၿပီး နဂို ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါရွိသူကေလးေတြ မွာလည္း ေရာဂါပိုဆိုးလာေစပါတယ္။
– အသက္႐ႉလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာ ဂါေတြျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ေရာင္တာ၊ ေလႁပြန္ ေရာင္ရမ္းတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
– နားအတြင္း Eustachianကို ထိခိုက္ေစၿပီး အၾကားအာ႐ုံ ဆုံး႐ႈံးတဲ့အ ထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
– တစ္ဆင့္ခံေဆးလိပ္ေငြ႕ဟာ Leuke-mia (ေသြးျဖဴဆဲလ္ကင္ဆာ)၊ Lym-phoma (ျပန္ရည္ဂလင္းကင္ဆာ)၊ ဦး ေႏွာက္အက်ိတ္ျဖစ္ေပၚတာေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ သုေတသီေတြက သုံးသပ္ထားပါတယ္။
Third-Hand Smoke Awareness
ဒါဟာ ဘာလဲဆိုရင္ ေဆးလိပ္ရဲ႕ အစအနေတြ (ဥပမာ-ေဆးလိပ္ျပာ) ဟာ ၾကမ္းျပင္ေတြ၊ ပရိေဘာဂ မ်က္ႏွာ ျပင္ေတြေပၚ ကပ္တင္ေနတာကို ေခၚပါ တယ္။ ဒါဟာ လူႀကီးေတြအတြက္ သိပ္ ၿပီး အႏၲရာယ္မျဖစ္ေစဘူးဆိုေပမယ့္ ေလးဖက္ေထာက္အ႐ြယ္ကေလးေတြနဲ႔၊ လမ္းေလၽွာက္တတ္ခါစ ကေလးေတြအ တြက္ေတာ့ သူတို႔လက္နဲ႔ ေလၽွာက္ပြတ္ မိတာ၊ လက္ကိုပါးစပ္ထဲ ထည့္တာေတြ လုပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ၾကမလဲ
– သင့္ေနအိမ္အတြင္းမွာ ဘယ္သူ႕ကိုမွ ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္ မေပးပါနဲ႔။ ျပတင္း ေပါက္ေတြဖြင့္ထားတာ၊ ေလသန္႔စက္ ေတြ တပ္ထားတာက တစ္ဆင့္ခံ ေဆး လိပ္ေငြ႕ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို မတားဆီးႏိုင္ပါ ဘူး။
– ကားထဲမွာလည္း ေဆးလိပ္မေသာက္ပါ နဲ႔။ Third-Hand Smoke မွာ ေျပာထား သလိုမ်ိဳး ေဆးလိပ္ရဲ႕အစအနေတြ ကား ထဲမွာက်တာျဖစ္ရင္ ကားလိုက္စီးမယ့္ ကေလးေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစ ပါတယ္။
ထူးဒါလီကိုကို (MPharm)