က်န္းမာခ်င္သူမ်ား ေဝးေဝးေရွာင္သင့္သည့္ အမွား ခုနစ္မ်ိဳး

ေန႔စဥ္သုံးပစၥည္းေတြဟာ ေန႔စဥ္လူ ေနမႈပုံစံေတြထဲမွာ လူကိုမက်န္းမာ ေအာင္လုပ္တာေတြ အမ်ားအျပားပါဝင္ ေနပါတယ္။ အဲဒီပစၥည္းေတြနဲ႔ ေဝးေဝး ေနႏိုင္ေလေကာင္းေလ၊ က်န္းမာေလပဲ ျဖစ္တယ္။ က်န္းမာေစဖို႔ ေအာက္ပါ ခုနစ္ ခ်က္ကို ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။
၁။ အခ်ိဳကဲတဲ့အစားအစာေတြစားျခင္း

အခ်ိဳကဲတဲ့အစားအစာေတြဟာ လူ ကို ဆီးခ်ိဳ၊ အဝလြန္တာ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံး ေသြးေၾကာေရာဂါေတြ၊ ေလျဖတ္တာ၊ ရင္က်ပ္တာကအစ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးဝင္ ေအာင္လုပ္ေပးေနသလိုျဖစ္တယ္။ အစာ ေျခလုပ္ငန္းကိုလည္း အေႏွာင့္အယွက္ ေပးသလို အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါေတြကိုလည္း ျဖစ္ပြားေစႏိုင္တယ္။
တစ္ရက္ကို သၾကားဓာတ္ကဲတဲ့ အ ခ်ိဳရည္ ႏွစ္ဘူးနဲ႔အထက္ေသာက္သုံးသူ ေတြမွာ ႏွလုံးေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၃၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းပိုမ်ားသလို အျခားဆက္စပ္ေရာဂါ ေတြအေနနဲ႔ ေသဆုံးႏိုင္ေျခ ၅၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းပိုမ်ားလာေၾကာင္း ေသြးဆုံးၿပီး အမ်ိဳး သမီး ေျခာက္ေသာင္းကို ေလ့လာခဲ့တဲ့ အိုဟိုင္းယိုး တကၠသိုလ္သုေတသနအရ သိရပါတယ္။

၂။ အီလက္ထ႐ြန္နစ္ပစၥည္းမ်ား

အီလက္ထ႐ြန္နစ္ပစၥည္းေတြကို ေနရာတကာမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပစၥည္းကထြက္တဲ့ေရဒီယိုလႈိင္းေတြက လည္း ေနရာတိုင္းမွာပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတယ္။ လုပ္ ေဆာင္ခ်က္တစ္ခုခုရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကို ေနာင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားၾကာပါမွ လူသားတို႔သိရွိ တတ္ၾကတယ္။ ဖုန္းေတြ၊ ဝိုင္ဖိုင္လႈိင္း ေတြရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကလည္း ႏွစ္ေပါင္းၾကာ ၾကာေလ့လာသုေတသနျပဳပါမွရမွာပါ။
ေလ့လာမႈစစ္တမ္းေတြကလည္း ေရဒီယိုလႈိင္းေတြက ကင္ဆာျဖစ္ေစ တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာသု ေတသနအဖြဲ႕ (ကင္ဆာ-IARC) က လည္း ဖုန္း၊ ေရဒီယိုလႈိင္းေတြက ကင္ ဆာျဖစ္ေစတဲ့လက္သည္ျဖစ္တယ္လို႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းကဆိုထားပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးကလည္း ဖုန္း၊ ေရဒီယိုလႈိင္းေတြက ကင္ဆာျဖစ္ေစ ႏိုင္တယ္လို႔ဝန္ခံထားပါတယ္။

၃။ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား

ပိုးသတ္ေဆးေတြမွာပါတဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြဟာ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္သစ္ သီး၀လံေတြကတစ္ဆင့္ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲ ေရာက္လာရင္ သေႏၶသားအဂၤါမစုံတာ၊ ကင္ဆာ၊ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္က်ေရာဂါ၊ ရင္က်ပ္ေရာဂါအပါအဝင္ ေနာက္ဆက္ တြဲေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါတယ္။ လူသားေတြဟာ ပိုးသတ္ေဆးအလြန္အ ကၽြံအသုံးျပဳေနလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အ ဆိပ္ခတ္သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။

၄။ တစ္ကိုယ္ေရသုံးပစၥည္းမ်ား

အေရျပား၊ အလွလိမ္းေဆးေတြက အစ မ်က္ႏွာသစ္ဆပ္ျပာအလယ္၊ ေခါင္း ေလၽွာ္ရည္အဆုံး၊ တစ္ကိုယ္ေရသုံး ပစၥည္းေတြထဲမွာပါတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြ ဟာ အေရျပားကိုဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ အဲဒီ ပစၥည္းေတြထဲမွာပါဝင္တဲ့ ဓာတုပစၥည္း ေတြက အေရျပားဆဲလ္လုပ္ငန္းေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳႏိုင္ပါတယ္။
အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဆဲလ္ေတြဖြဲ႕ စည္းပုံမွားယြင္းကာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ ပြားေစပါတယ္။ ကေနဒါႏိုင္ငံ မင္နီဆို တာ တကၠသိုလ္ရဲ႕ေလ့လာမႈအရလည္း ေနေရာင္ကာလိမ္းေဆးေတြထဲမွာပါတဲ့ ဓာတုပစၥည္းအမ်ားစုက အေရျပားဆဲလ္ ေတြစိမ့္ဝင္သြားတယ္လို႔ ေတြ႕ရွိထား တယ္။

၅။ ေလသန္႔ဖ်န္းေဆးမ်ား

က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ အိမ္မွာမထားသင့္ဆုံးက ေလသန္႔ဖ်န္း ေဆးဘူးေတြျဖစ္တယ္။ ဖ်န္းလိုက္ရင္ အ ခန္းထဲမွာ ေမႊးႀကိဳင္သြားတာမွန္ေပမယ့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အဆိုး႐ြားဆုံးရန္သူ ေတြျဖစ္တယ္။ ဖ်န္းေဆးထဲမွာပါဝင္တဲ့ ဓာတုမႈန္ေတြက အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား တိုင္းရဲ႕ေသြးထဲဝင္ေနတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ တယ္။ အဲဒီဖ်န္းေဆးေတြေၾကာင့္ အ ဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားရသလို ကိုယ္တြင္း ကလီစာေတြ အဆိပ္သင့္ပ်က္စီးမႈျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
ေလသန္႔ဖ်န္းေဆးဘူးေတြထဲမွာ အိမ္ထဲ၊ ႐ုံးခန္းထဲေမႊးႀကိဳင္လန္းဆန္းၿပီး က်န္းမာတဲ့ေလထုရွိေနေအာင္ ကုေပး ႏိုင္တယ္လို႔ ေၾကာ္ျငာအားေကာင္း ေကာင္းနဲ႔ ေရာင္းခ်ေနေပမယ့္ ဖ်န္းေဆး ထဲမွာပါတဲ့ သယ္အိတ္ဓာတုပစၥည္းဟာ ေဟာ္မုန္းပုံမမွန္တာ၊ သေႏၶသားအဂၤါမစုံ တာ၊ မ်ိဳးပြားမႈအခက္အခဲေတြျဖစ္ပြားေစ ႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႕ရွိထားပါတယ္။

၆။ ပလတ္စတစ္ဘူး ပလတ္စတစ္ခြက္ ေတြ

အမ်ိဳးသမီးေတြမွာမ်ိဳးပြားတာ၊ သေႏၶတည္တာကို အေႏွာင့္အယွက္ေပး ႏိုင္တဲ့ EDC ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ ပလတ္စတစ္ဘူးေတြ၊ ခြက္ေတြထဲမွာပါ ဝင္ေနတယ္လို႔ ဂ်ာမန္သုေတသီေတြက ဆိုတယ္။ ပလတ္စတစ္ပစၥည္းေတြထဲမွာ ပါတဲ့ ဓာတုပစၥည္း ၂၄၅၂၀ ခန္႔အနက္ DEHF ျဒပ္ေပါင္းဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲက ေဟာ္မုန္းေတြကို ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ေစ ႏိုင္တယ္။
အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္ ေတြဖြံ႕ၿဖိဳးမႈပုံမမွန္ျဖစ္သြားၿပီး ဆဲလ္ေတြ ပ်က္စီးတာ၊ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္တာလို႔ သုေတသီေတြက သတိေပးၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကေလး အဂၤါမစုံတာ၊ ႏွလုံးေရာဂါ၊ အစာအိမ္နာ ေတြျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။
အိမ္မွာဖန္ပန္းကန္၊ ဖန္ခြက္စသ ျဖင့္ ဖန္နဲ႔ေႂကြနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ပစၥည္းေတြ သုံးသင့္ပါတယ္။ ကေလးႏို႔ဘူးကိုလည္း ဖန္နဲ႔လုပ္ထားတဲ့ပစၥည္းေတြသုံးတာက ကေလးကို ပလတ္စတစ္ထဲမွာပါတဲ့ဓာတု ပစၥည္းေတြ မေႏွာင့္ယွက္ေအာင္ ကာ ကြယ္ေပးရမယ္။

၇။ ထိုင္ခုံေပၚမွာထိုင္နည္းအမွားေတြ

ထိုင္ခုံဟာ မထိုင္တတ္သူေတြအဖို႔ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေပးတယ္လို႔ သုေတ သီေတြေထာက္ျပၾကတယ္။ အခ်ိန္ၾကာ ၾကာထိုင္တာက က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြ နဲ႔ ဆက္စပ္ေနသလို သက္တမ္းမေစ့ခင္ ေသႏိုင္တယ္။ ပုံမွန္က်န္းမာေရးလုပ္သူ၊ ခႏၶာကိုယ္က်စ္လ်စ္သြယ္လ်သူေတြ ေတာင္ ဆိုးက်ိဳးေပးႏိုင္တယ္။
ေန႔စဥ္အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာခုံမွာထိုင္ ၿပီး အလုပ္လုပ္သူ၊ နည္းစနစ္မွားနဲ႔ထိုင္ တဲ့သူေတြဟာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ ေျခ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားလာသလို က်န္း မာေရးျပႆနာအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေသ ဆုံးႏိုင္ေျခလည္း ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ေတြ႕ ရွိထားပါတယ္။
ထိုင္ခုံမွာအခ်ိန္ၾကာၾကာထိုင္ရသူ ေတြအေနနဲ႔ ခါးကိုမတ္မတ္ထား၊ ရင္ကို ဖြင့္ၿပီး ေျခဖဝါးႏွစ္ဖက္ကို ၾကမ္းျပင္မွာ ကပ္ေနေအာင္ခ်ထားၿပီး ထိုင္သင့္ပါ တယ္။ အဲဒီလိုထိုင္႐ုံနဲ႔မလုံေလာက္ေသး ပါဘူး။ မၾကာမၾကာထသြားထလာလႈပ္ ရွားေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ကြန္ပ်ဴတာသုံးဝန္ထမ္းတစ္ ေယာက္အေနနဲ႔ တစ္နာရီမွာ ၁၀ မိနစ္ နားသင့္သလို လမ္းေလၽွာက္တာ၊ တျခား အလုပ္ေျပာင္းလုပ္တာေတြရွိသင့္တယ္။ တစ္ပုံစံတည္းထိုင္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ အေပၚ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္တာေတြ ေခ်ဖ်က္ႏိုင္မယ္၊ တရား႐ႈမွတ္တာက ေတာ့ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစတယ္။
ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ လူေတြရဲ႕ေနထိုင္မႈ စနစ္ေျပာင္းလဲသြားၿပီး အထိုင္အလုပ္ မ်ားလာတာနဲ႔အမၽွ ပိုလၽွံတဲ့အဆီေတြ စု ေဝးကာ အဝလြန္တာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ႏွ လုံးေသြးေၾကာေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ပြားလာၾကတယ္။ လူတိုင္းခႏၶာကိုယ္အခ်ိဳးအဆ (BMI) ၁၈ ဒသမ ၉ ကေန ၂၄ ဒသမ ၉ အတြင္း ရွိရပါမယ္။ ေန႔စဥ္ နာရီဝက္ကေန တစ္ နာရီေလ့က်င့္ခန္းအေျပး၊ လမ္းေလၽွာက္၊ ႐ြ႐ြေျပး၊ စက္ဘီးစီး၊ ေရကူးလုပ္သင့္ပါ တယ္။
ကြန္ပ်ဴတာမ်က္ႏွာျပင္ကို ေတာက္ ေလၽွာက္ၾကည့္တာကေန ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး မ်က္စိအနားေပးသင့္ပါတယ္။ နားက်ပ္ နဲ႔ သီခ်င္းနားေထာင္တာ၊ အသံဖြင့္ထား တာကို ေရရွည္မလုပ္သင့္ပါ။ က်န္းမာ ေရးနဲ႔ေလ်ာ္ညီစြာ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ စနစ္မ်ာ လမ္းေဘးအစာ၊ အသင့္အျမန္ စားေတြျဖစ္တဲ့ ဟမ္ဘာဂါ၊ ဆင္းဒဝွစ္ခ္်၊ ပီဇာ၊ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္တို႔ ေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ မိမိအိမ္မွာသာ စနစ္ တက်ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္သင့္ပါ တယ္။ အခ်ိဳမႈန္႔၊ ၾကက္သားမႈန္႔နဲ႔အငန္ ေတြေရွာင္သင့္ပါတယ္။ အအိပ္မွန္၊ အ စားမွန္ေလ့က်င့္ခန္းမွန္ဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္။
လိုအပ္တဲ့လိုက္နာမႈေတြေဆာင္ ႐ြက္ခဲ့ရင္ လူ႕သက္တမ္းရွည္လာႏိုင္ ၿပီး ေရာဂါမျဖစ္ခင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ပဲျဖစ္တယ္။ လူတိုင္းႏွစ္စဥ္ေဆးစစ္မႈ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ေဆာင္႐ြက္သင့္ပါ တယ္။ မိသားစုဆရာဝန္နဲ႔ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးဆိုင္ ရာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြကို အေလးထား စီမံေဆာင္႐ြက္သင့္ပါတယ္။ မိသားစု က်န္းမာေရးကေန ႏိုင္ငံ့က်န္းမာေရးအ ထိ ျမႇင့္တင္ဖို႔ လူတိုင္းမွာတာဝန္ရွိပါ တယ္။

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *