“ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါဆိုတာ…ပါေမာကၡေဒါက္တာခင္ေစာသန္းနဲ႕ေတြ႕ဆံုျခင္း (၃)”

ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိၿပီဆိုတာ ဘယ္လိုသိႏိုင္ မလဲ။
ဆရာမတို႕လည္းပညာေပးတာေတြ လုပ္လာၾကေတာ့ တီဗြီမွာလည္း ေတြ႕မယ္ထင္ပါတယ္။ ပညာေပးတယ္ဆိုတာ ေစာေစာကေျပာသလို အေၾကာင္းမရွိပဲ ပိန္လာတယ္၊ ေမာပန္းလြယ္တယ္၊ ႏႈန္းတယ္၊ ဆီးခဏခဏသြားတယ္၊ အာေျခာက္တယ္ ဆိုလို႕ရွိရင္ လူေတြက နည္းနည္း ေလးေတာ့ သတိထားၿပီး လာစစ္ၾကတာရွိတယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့High Risk person ေပါ့။High Risk person ဆိုတာ မ်ိဳးရိုးထဲမွာ အေဖ၊ အေမဆီးခ်ိဳရွိရင္၊ ကိုယ့္ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမထဲမွာ ဆီးခ်ိဳရွိရင္ အဲလိုလူမ်ိဳးေတြက ပိုျဖစ္ဖို႕ မ်ားတယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ အဝလြန္ တဲ့သူေတြေပါ့။ သူတို႕ေတြကလည္း စစ္သင့္တယ္။ ေသြးတိုးနဲ႕ ဆီးခ်ိဳဆိုတာ ႏွီးႏြယ္ေနတဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္ေတာ့ ေသြးတိုးရွိရင္ စစ္မယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ကာလ တုန္းကLarge Baby ေခၚမွာေပါ့။ ကေလး ကိုးေပါင္ေက်ာ္ေတြ၊ အရမ္းထြား တဲ့ကေလးေတြ ေမြးထားဖူးမယ္၊ အရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ကာလမွာ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ထားဖူးတဲ့သူ ေတြက ေနာင္တခ်ိန္မွာ ဆီးခ်ိဳအျဖစ္ကို ေျပာင္းလာႏိုင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ထားဖူးတဲ့သူေတြက ဆီးခ်ိဳကို သတိ ထားၿပီးစစ္သင့္တယ္။ တကယ္လို႕မရွိဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွ သူတို႕ဟာ သံုးႏွစ္တစ္ခါ စစ္သြားရမယ္။ ဆရာမေစာနေျပာတဲ့ Pre-Diabetes ဆိုတဲ့ မစားခင္ စစ္တာရယ္၊ ဂလူးဂိုစ့္ေသာက္ၿပီး ၂ နာရီအၾကာမွာစစ္တာရယ္ ထဲမွာ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ဖို႕ အလားလာရွိတဲ့သူေတြက တစ္ႏွစ္တစ္ခါ မွန္မွန္စစ္ဖို႕ေကာင္းတယ္။ ကအသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူတိုင္း ဆီးခ်ိဳရွိ၊ မရွိစစ္သင့္တယ္။

ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေရာဂါမျဖစ္င္သိရင္ Cause-effective ေပါ့။ အက်ိဳးရွိရဲ႕လား ေပါ့။ လူတိုင္း၊ လူတိုင္းကို စစ္ဖို႕ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ခုနေျပာတဲ့ ံHigh Risk person ေတြက စစ္သင့္တယ္။ ေစာေစာစီးစီး ဆီးခ်ိဳကို ရွာေတြ႕လိုက္ျခင္းက မသိလိုက္ ဘဲသြားရင္ သူ႕မွာ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါ ေတြက ဝင္ၿပီးသားျဖစ္လိမ့္မယ္။သိတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္က်သြားၿပီ။ တကယ္လို႕ဘာမွ မဝင္ေသးရင္ေတာင္မွ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကိ ေစာေစာစီးထဲက ေသခ်ာထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသလိုက္ျခင္းသည္ ေသြးခ်ိဳပမာဏကို ထိန္းလိုက္ႏိုင္တယ္။ ေစာေစာစီးစီး အခ်ိန္မီထိန္းႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ေနာက္တခ်ိန္မွာ ျပန္လိုက္ၾကည့္ရင္ အဲလိုလူေတြက ေစာေစာစီးစီးထဲက ေသခ်ာမကုဘဲ ေပါ့ေပါ့ဆဆထား လိုက္တဲ့သူေတြနဲ႕ယွဥ္ရင္ သူတို႕ေတြက ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြလည္း နည္းတယ္။ အသက္ပိုၿပီး ရွည္ရွည္ေနႏိုင္ တယ္။ အဲ့ခါက်ေတာ့ ေစာေစာစီးသိရွိတာဟာ အက်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာေၾကာင့္ ရွာေဖြ သင့္ပါတယ္။

 

ဆီးခ်ိဳေရာဂါဟာ မ်ိဳးရိုးလိုက္တတ္ပါလား။
ေပ်ာက္ေအာင္ကုသလို ့ရပါသလား။ ဘယ္လိုကုသရပါလဲ။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါက အမွန္တိုင္းေျပာရရင္ ေပ်ာက္ေအာင္ေတာ့ ကုလို႕မရဘူး။ ထိန္းထားလို႕ရတယ္။ ဒီေသြးထဲမွာရွိတဲ့ အခ်ိဳပမာဏကို မစားခင္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ထားမယ္၊ American Diabetes Association ရဲ႕ Guideline အတိုင္းဆိုရင္ မစားခင္မွာ ၉၀ နဲ႕ ၁၃၀ ၾကား၊ စားၿပီးၿပီဆိုရင္ အစားစားၿပီ ၂ နာရီမွာ ၁၈၀ ေအာက္ ထားမယ္။ Haemoglobin A1c ဆိုရင္ ၆ ဒသမ ၅ ေပါ့။ အဲလို Target ေတြရွိတယ္။ ေသြးခ်ိဳကိုလည္း သတ္မွတ္ႏႈန္းထား ဒါကလည္း သူ႕မွာ အသက္အရြယ္ႀကီးေနလား၊ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ ဝင္ေနလား ေက်ာက္ကပ္ေတြ၊ ႏွလံုးေတြ ထိေနလား၊ ေသြးခ်ိဳေတြ မၾကာခဏက်တတ္လား ဒါေတြအားလံုးကို မူတည္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တယ္။

သတ္မွတ္တဲ့ ေသြးတြင္းသၾကားပမာဏကလည္း တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ကြာသြားတာေပါ့။ အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႕ ဆီးခ်ိဳလည္းသိပ္မတက္ဘူးဆိုရင္ ဆရာမတို႕က အရမ္းမခ်ဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာ Control လုပ္တယ္။ ရည္မွန္းထားတဲ့ ေသြးခ်ိဳပမာဏကိုလည္း ထိန္းထားမယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါက အခ်ိဳဓာတ္ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘူး။ ေသြးခ်ိဳက်ေဆးေလးေသာက္လိုက္ရံုနဲ႕ မၿပီးသြားဘူး။ကိုယ့္မွာ တျခားေနာကဆက္တြဲထိခိုက္ႏိုင္တာရွိရင္ ေသြးေပါင္ကိုလညာ္းTarget တစ္ခုနဲ႕ ထိန္းထားမယ္။ ေသြးတြင္း အဆီဓာတ္ကိုလည္း အဲလိုထိန္းထားမယ္။ ဆိုရင္ ေစာကေျပာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြ မျဖစ္ လာဘူး။ အသက္ရွည္ရွည္နဲ႕ တျခား ဆီးခ်ိဳမရွိတဲ့သူေတြနည္းတူ သက္တမ္းေစ့ေနႏိုင္တယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ထိန္းဖို႕လိုတယ္။ ကုလို႕မေပ်ာက္ဘူးဆို ေပမယ့္ဆရာမတို႕က ထိန္းထားႏိုင္တယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ဘဝကို ဆီးခ်ိဳမရွိတဲ့သူေတြ နည္းတူ ေနလို႕ရေအာင္ ထိန္းလို႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြက ကုလို႕မေပ်ာက္ဘူးလို႕ ဆိုရင္ စိတ္ဓာတ္က်သြားၿပီးေတာ့ ဆီးခ်ိဳ အျမစ္ျပတ္တယ္ဆိုတဲ့ ေဆးေတြကို လမ္းလြဲၿပီး ေရာက္သြားတတ္တယ္။ တကယ္က ဆီးခ်ိဳက အျမစ္မျပတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ကာစေလးမွာေတာ့ အစား ေသာက္ေတြ ထိန္းလိုက္တယ္ဆိုရင္ သူ႕မွာ ရွိတဲ့ Stress ေတြေလ်ာ့သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဆီးခ်ိန္ကၿငိမ္သြားတယ္။ ဒါ့ေပမယ့္ တခ်ိန္မွာေတာ့ ဆီးခ်ိဳ ျပန္ျဖစ္ လာႏိုင္ေသးတယ္။ဆိုေတာ့ အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ဖို႕ေတာ့ လိုပါတယ္။

 

ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို မကုဘဲေနရင္ ဘာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါလဲ။
ကုရင္လည္း ေစာေစာကေျပာသလို ေကာင္းက်ိဳးေတြ ခံစားရသလို မကုဘဲ ထားလိုက္ရင္လည္း ျပသနာက ေသြးခ်ိဳ လကၡဏာက လူတိုင္းေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ ေသြးခ်ိဳက ႏွစ္ရာ၊ သံုးရာျဖစ္ေပမယ့္ ဘာမွ ေဝဒနာမခံစားရတာေတြရွိတယ္။ ဆီးခ်ိဳ ရွိလို႕ရွိမွန္းေတာင္ မသိတဲ့သူေတြ လည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲလို ေသြးခ်ိဳတက္ ေနေပမယ့္လည္း အဲလို ေဝဒနာတစ္ခုခု ေပါ့။ နာမယ္၊ က်င္မယ္ တစ္ခုခုေပါ့ မခံစားရင္ လူ႕ရဲ႕သဘာဝအရ တက္ေန ေပမယ့္လည္း သိပ္ဂရုမစိုက္ေတာ့ဘူး။ ဆရာဝန္က မွန္မွန္လာျပ၊ ေဆးမွန္မွန္ ေသာက္လို႕ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ အစား ကေရွာင္ရမယ္ ေျပာေပမယ့္ ဆိုးက်ိဳးႀကီး ကို လက္ငင္းမခံစားရေတာ့ ေပါ့ဆမိတတ္ တယ္။

အဲလိုမထိန္းဘဲထားလိုက္ရင္ ေသြးထဲမွာ အခ်ိဳရည္ဓာတ္ေတြ သက္မွတ္ထားတဲ့ပမာဏထက္မ်ားေန Glucotoxicity ေခၚတယ္။ အခ်ိဳဓာတ္ ေတြက လူ႕ကိုယ္ခႏာထဲမွာ မုန္႕ခ်ိဳအိတ္ ကိုလည္း ဖ်တ္ဆီးတယ္။ အဲလိုတင္မက ဘဲ ေသြးေၾကာထဲမွာရွိတဲ့ ပရိုတင္းေလး ေတြကိုသြားၿပီး အခ်ိဳဓာတ္ေတြက ကပ္တဲ့ အတြက္ ေသြးေၾကာနံရံမွာထူထဲၿပီး ေသြး ေၾကာပိတ္တဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ တယ္။ ကလီစာေတြ၊ ဆဲလ္ေတြကို ဓာတ္တိုးေစၿပီး ဆဲလ္ေတြရဲ႕ ၤကညအငသည ကိုပ်က္စီးေစတယ္။

ဆီးခ်ိဳက မထိခိုက္ တဲ့အဂၤါ မရွိသေလာက္ပဲ။ သူ႕ေၾကာင့္မို႕ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲထားတယ္။Macrovascular နဲ႕ Microvascular ေပါ့။ ေသြးေၾကာအႀကီးေတြနဲ႕ ေသြးေၾကာေသးေသး ေလးေတြ ဆံျခည္မွ်င္ေသြးေၾကာေလး ေတြကို ထိခိုက္ေစတာရယ္ဆိုၿပီး အဓိက ခြဲတယ္ေပါ့။ ဘာေတြ သြားထိမလဲဆို ေတာ့ အဓိကေတာ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါေပါ့။ ဆီးခ်ိဳသမားတစ္ေယာက္ဟာ ဒါျဖစ္ဖို႕ chance အရမ္းမ်ားတယ္။

ေလျဖတ္ႏိုင္တယ္၊ ေျခေထာက္မွာသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ ပိတ္ႏိုင္တယ္။ ေျခ ေထာက္ေတြ ပုပ္သြားႏိုင္တယ္။ ေနာက္ခါ က်ေတာ့ အာရံုေၾကာေလးေတြ သြားထိ ခိုက္ၿပီး ထံုတာ၊ က်ဥ္တာ၊ မသိတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိမွာလည္း အျမင္လႊာကို သြားထိခိုက္ၿပီးေတာ့ မ်က္စိကြယ္တဲ့အထိ ဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ခါက်ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေတြပ်က္စီးႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတဲ့အတြက္ ေက်ာက္ကပ္ေဆးတာေတြ လုပ္တဲ့အထိ ျဖစ္သြား ႏိုင္တယ္။

ဒါတင္မကဘူး။ ဆီးခ်ိဳသမား ေတြက အဆစ္နာတာ၊ ေရာင္တာတို႕၊ က်ီးေပါင္းတို႕ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေရျပား မွာဆိုလည္း အနာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဂရုမစိုက္မိရင္ အဆိုးဆံုးျဖစ္တတ္တာ ကေတာ့ Neglected Area ျဖစ္ေနတာ။ Diabetic Foot ဆိုတာပါ။ ေစာေစာက ထံုတာ၊ က်ဥ္တာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္း၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္းတာကတေၾကာင္း သူက အနာျဖစ္လို႕ျဖစ္မွန္းမသိ၊ ထိခိုက္မိ လို႕ ထိမွန္းမသိဘဲ အနာျဖစ္လာမယ္။ အဲဒီေသးေသးေလးကေနပဲ ဆီးခ်ိဳသမား ေတြက ခုခံအားမေကာင္းတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္မို႕ ပိုးဝင္လာၿပီး အနာေသးေသး ေလးကေန အႀကီးႀကီး၊ အမ်ားႀကီး ေနာက္ဆံုး ေျခေထာက္ျဖတ္တဲ့အထိ ျဖစ္ သြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားတယ္လို႕ေျပာရမယ္။

 

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

ဗုဒဟူးေန႕ထုတ္ Good Health Journal မွာ ဆက္လက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။

 

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *