မိုးရာသီက တျခားရာသီဥတုေတြထက္ ဘာေၾကာင့္ တုပ္ေကြးပိုျဖစ္တာလဲ

မိုးရာသီက တျခားရာသီဥတုေတြထက္ တုပ္ ေကြးေရာဂါအျဖစ္မ်ားရတဲ့အေၾကာင္းက ဘာ ေၾကာင့္ပါလဲဆရာမ။
ရာသီဥတုအေနနဲ႔ မိုးရာသီက ေႏြ ရာသီထက္ အပူခ်ိန္နည္းၿပီး စိုစြတ္တဲ့အ တြက္ တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္(Influenza Virus) ေတြ ရွင္သန္ပြားမ်ားတာက တစ္ ေၾကာင္း၊ ေနာက္တစ္ခုက မိုးတြင္းမွာ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး အေအးမိတဲ့သူေတြ မ်ားၾကပါတယ္။ ဒီလိုမ်ားၾကတဲ့အခါ အ သက္႐ႉလမ္းေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ဗိုင္း ရပ္စ္အမႈန္အမႊားေတြ ထြက္တာမ်ားတဲ့ အတြက္ တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ရတာလည္း တစ္ေၾကာင္း ပါပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိုးရာသီက ေႏြရာသီထက္စာရင္ အသက္ ႐ႉလမ္းေၾကာင္းကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါပိုးေတြအတြက္ ေရာဂါ ကူးစက္ဖို႔ အခြင့္အခါေကာင္းျဖစ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိုးတြင္းဟာ တျခား ရာသီဥတုေတြထက္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားရတာျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုလူေတြမွာ တုပ္ေကြးေရာဂါ အျဖစ္ မ်ားတတ္ပါသလဲ ဆရာမ။
ကိုယ္ခံအားနည္းတဲ့သူေတြ၊ အစ ကတည္းက ေရာဂါအခံရွိတဲ့သူေတြမွာ တုပ္ေကြးေရာဂါ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြနဲ႔ ကေလးသူငယ္ ေတြမွာလည္း ပုံမွန္က်န္းမာတဲ့သူေတြ ထက္ ပိုၿပီး တုပ္ေကြးေရာဂါအျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ ကိုယ္ခံအားနည္းတဲ့သူေတြဆို တဲ့အထဲမွာ နာတာရွည္အဆုတ္နဲ႔ အ သက္႐ႉလမ္းေၾကာင္းေရာဂါရွိတဲ့သူေတြ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္ေတြ၊ ကင္ဆာေရာဂါ သည္ေတြ HIV ေရာဂါသည္ေတြ၊ နာ တာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ နာတာ ရွည္အသည္းေရာဂါျဖစ္တဲ့သူေတြမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ လူေနထူထပ္တဲ့ ေနရာမွာေနတဲ့သူေတြဟာလည္း တုပ္ ေကြးေရာဂါကူးစက္မႈ မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ ေက်ာင္းေတြ၊ လူေတြ ျပည့္က်ပ္ ေနတဲ့ အလုပ္ခြင္ေတြ၊ ဘတ္စကားစီးတဲ့ အခါ တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ေနသူတစ္ ေယာက္က ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္းနဲ႔ တုပ္ေကြးရလာတယ္၊ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း မ်ားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူေနထူထပ္ တဲ့ေနရာမွာ ရွိတဲ့သူေတြက လူေနက်ဲတဲ့ ေနရာမွာရွိတဲ့သူေတြထက္ပိုၿပီး တုပ္ ေကြးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။

တုပ္ေကြးျဖစ္တဲ့အခါ ခံစားရႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြကို သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာမ။
တုပ္ေကြးေရာဂါစၿပီး ဝင္လာၿပီဆို တာနဲ႔ ႏွာေစးမယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ ကိုယ္ လက္မအီမသာျဖစ္မယ္၊ အဆစ္အမ်က္ ကိုက္ခဲမယ္၊ မလႈပ္ခ်င္ မကိုင္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ အဲဒီကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဖ်ားလာမယ္၊ ေနာက္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးေတြကေတာ့ အဖ်ားႀကီးတယ္။ ၁၀၃-၁၀၄ (စင္တီ ဂရိတ္နဲ႔ဆိုရင္ ၃၈-၃၉ စင္တီဂရိတ္) ေလာက္အထိ ဖ်ားၾကပါတယ္။ ကေလး ေတြဆိုလည္း အဖ်ားႀကီးၿပီး မွိန္းမယ္၊ ဒီလိုအဖ်ားႀကီးတာလည္း တုပ္ေကြးေရာ ဂါဆိုရင္ သုံး၊ ေလးရက္ေတာ့ ဖ်ားပါ တယ္။ ဘာေဆးပဲေပးေပး၊ သုံးေလးရက္ ဖ်ားၿပီးမွပဲ အဖ်ားကက်ၿပီး လူက ထူထူ ေထာင္ေထာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ေတာ့ ဝမ္းေလၽွာတဲ့ လကၡဏာပါလာတတ္ ပါတယ္။ အဆင္မသင့္ရင္ လည္ေခ်ာင္း နာတာ၊ အစကေတာ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးအေနနဲ႔ ဖ်ားၿပီးေတာ့ အခံေရာဂါရွိတဲ့ သူေတြက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကေန ေနာက္ဆက္တြဲ လကၡ ဏာ(Complication) အေနနဲ႔ ႏ်ဴမိုးနီး ယားျဖစ္သြားတာ၊ ဦးေႏွာက္ေျမႇးေရာင္ တာ၊ ဦးေႏွာက္ေရာင္တာ၊ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ နာလန္ မထူေတာ့တာမ်ိဳးေတြလည္း ျဖစ္ ပါတယ္။ သာမန္ က်န္းမာေရးေကာင္းတဲ့ သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ တုပ္ေကြးစတင္ ျဖစ္ပြားတဲ့အခ်ိန္ကေန က်န္းမာတဲ့အခ်ိန္ အထိ ငါးရက္-တစ္ပတ္ဆို ေပ်ာက္ကင္း သြားတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အစကတည္းက အခံေရာဂါရွိတဲ့သူေတြဆိုရင္ေတာ့ တုပ္ ေကြးေရာဂါမေပ်ာက္ဘဲ ၾကာေနတာ၊ တုပ္ေကြးကေနတစ္ဆင့္ တျခားေရာဂါ လကၡဏာေတြ၊ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ Complication ေတြ ဝင္သြားတာမ်ိဳးလည္း ရွိ ႏိုင္ပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားရတဲ့ အခါ သက္သာေအာင္ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ သင့္ပါသလဲ ဆရာမ။
တုပ္ေကြးဆိုတာကေတာ့ ရက္ပိုင္း အတြင္း ခဏသာ ခံစားရတဲ့ေရာဂါျဖစ္တဲ့ အတြက္ တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိကိုယ္တိုင္လုပ္ရမယ့္အလုပ္ခြင္ကို မသြားဘဲ ေခတၱနားေနလိုက္တာမ်ိဳး၊ အဲ ဒီလိုနားေနလိုက္တာနဲ႔ ကိုယ္ကတစ္ဆင့္ သူမ်ားကို ကူးစက္တာ နည္းသြားမယ္၊ မိမိကိုယ္တိုင္ အိမ္မွာ အနားယူလိုက္မယ္၊ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးေနမယ္၊ အစာကို အာ ဟာရျပည့္၀ေအာင္ စားမယ္၊ (အထူးသ ျဖင့္ သားငါး၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ သစ္သီး ၀လံ)။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အက်င့္က ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီဆိုရင္ အစာျဖတ္လိုက္ တတ္ၾကတယ္။ တုပ္ေကြးေရာဂါမွာ အ စာျဖတ္စရာမလိုပါဘူး။ ပုံမွန္အာဟာရ ျပည့္၀ေအာင္၊ ကေလးေတြကိုလည္း ေရဓာတ္ ျပည့္၀ေအာင္ေကၽြးေမြးေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္း ဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ေဆးေတြ သုံးစြဲလို႔ ရပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါခံစားရတဲ့အခါ အျမန္ဆုံး သက္သာေပ်ာက္ကင္းဖို႔အတြက္ ေဆးဝါး ေသာက္သုံးမႈနဲ႔ အစားအေသာက္မွာ ဘယ္ အရာက ပိုမိုထိေရာက္မႈရွိပါသလဲ ဆရာမ။
Influenza တုပ္ေကြးကို တိုက္ဖ်က္ ႏိုင္တဲ့ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြ ရွိပါတယ္။Tamiflu (Oseltamivir)? Aman-tadine? Riman-tadine ဆိုရင္ Influenza တုပ္ေကြးအတြက္ သုံးစြဲႏိုင္ တဲ့ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ က ႏိုင္ငံျခားမွာသုံးစြဲေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနအထားမွာကေတာ့ အလြယ္တကူ မရႏိုင္တာကတစ္ေၾကာင္း၊ ကုန္က်စရိတ္ ေဈးႏႈန္းမ်ားတာကလည္းတစ္ေၾကာင္း ေၾကာင့္ ျမန္မာလူနာအမ်ားစုကေတာ့ တုပ္ေကြးမွာသုံးတဲ့ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြကို မသုံးဖူးသေလာက္ပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားမွာ ေတာ့ ဒီေဆးေတြ သုံးၾကပါတယ္။ ကၽြန္မ တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနအထားမွာေတာ့ ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆးဝါး ေသာက္သုံးမႈ အခုခ်ိန္အထိ မလုပ္ေသး ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ ဒီေဆး ဝါးေသာက္သုံးမႈမရွိဘဲနဲ႔လည္း လိုအပ္ တာေလးေတြ လိုသလို လိုက္လံကုသၿပီး ေပ်ာက္ကင္းသြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အနားယူကာ အစား အေသာက္ျပည့္၀ေအာင္ စားမယ္ဆိုရင္ လည္း ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါ တယ္။ ဒီထက္ အျမန္ဆုံး သက္သာေပ်ာက္ကင္းခ်င္ တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးဝါးေသာက္သုံးမႈ က အစားအေသာက္ထက္ပိုၿပီး ထိ ေရာက္မႈရွိပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါက တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ထပ္ျဖစ္တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာမ။
အဲဒါကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ႏွစ္စဥ္ လည္ပတ္ေနတဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါက အ နည္းဆုံး မိုးတြင္းမွာ သုံးမ်ိဳးသုံးစား ေလာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ Influenza A မွာ ကိုပဲ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း သုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရဆိုရင္H3N2, H1N1 အၿမဲလိုလို ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Influenza B လည္း အၿမဲလို လို ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ႏွစ္တည္း မွာ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုး သုံးမ်ိဳးလည္ပတ္ တယ္ဆိုတဲ့အတြက္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေတာင္မွ ေနာက္ထပ္ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တကယ္လို႔မ်ား တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးထားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျဖစ္ေနက် တုပ္ေကြးကို ေရာဂါဒဏ္ ခံႏိုင္ေအာင္ ထိုးထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကာကြယ္ ေဆးထိုးထားရင္ေတာ့ တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ျပန္ျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း က အေတာ္နည္းပါတယ္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာမ။

ပါေမာကၡေဒါက္တာရတနာေက်ာ္
အဆုတ္ႏွင့္ရင္ေခါင္း အထူးကုသမားေတာ္ႀကီး
ဇာျခည္ဝင္း (ေဆးဝါးတကၠသိုလ္)

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *