ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေတြ ဘာေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားရတာလဲ

မိန္းကေလးေတြမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ ရင္သားကင္ ဆာက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါလဲ။
မိန္းကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ရင္သားကင္ဆာေရာဂါက တျခားကင္ ဆာေရာဂါေတြလိုပဲ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇနဲ႔ ပတ္ဝန္း က်င္ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းတရားေတြ ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတာပါ။ ကင္ဆာေရာဂါ တစ္ခုခ်င္းအလိုက္ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခမ်ားတဲ့ အခ်က္ေတြ (Risk Factors) ရွိပါတယ္။ ရင္သားကင္ဆာက ဘယ္သူေတြမွာ ပိုအ ျဖစ္မ်ားသလဲဆိုတာက မိသားစုတြင္း အ ေမ၊ အေဒၚ၊ ညီအစ္မေတြမွာ ရင္သားကင္ ဆာျဖစ္ပြားဖူးရင္ ကိုယ့္မွာ ရင္သားကင္ ဆာျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ အသက္ ႀကီးလာတာနဲ႔အမၽွ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ ပြားႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ဥပမာ-အသက္ ၅၀ ေက်ာ္လာတာနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ ပြားႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။

ရင္သားကင္ဆာေရာဂါက အမ်ိဳးသမီး ေဟာ္ မုန္းေတြနဲ႔ေကာ ဆက္စပ္ႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ေစာေစာစီးစီး ရာသီေသြးလာၿပီး ေနာက္က်မွ ရာသီေသြး ဆုံးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အီစထ႐ိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ားတာေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်ားပါတယ္။ ကေလးတစ္ခါမွ မေမြးဖူး ဘူး၊ ကေလးေမြးရင္ေတာင္ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္မွ သားဦးကေလး စေမြးတယ္ဆို ရင္၊ ကေလးေမြးၿပီး ကေလးကို ႏို႔တိုက္ ေကၽြးမႈ မျပဳဘူးဆိုရင္၊ ေသြးဆုံးၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြ ေဟာ္မုန္းအစားထိုး ကုထုံး ခံယူဖူးတယ္ဆိုရင္ အဲဒီလူေတြမွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ မ်ားပါ တယ္။

ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ တျခားအေၾကာင္း ေတြရွိရင္လည္း ရွင္းျပေပးပါဆရာ။
တျခားျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ အေနနဲ႔ေျပာရရင္ အဝလြန္တဲ့ အမ်ိဳး သမီးေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ အမ်ိဳး သမီးေတြမွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားႏိုင္ ေျခမ်ားပါတယ္။ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Gene ကို စစ္ေဆးလို႔ရပါတယ္။ BRCA 1 နဲ႔ BRCA 2 ပါရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခ မ်ားပါ တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ မွာ ဒီမ်ိဳး႐ိုးဗီဇပါလာလို႔ ရင္သားကို ႀကိဳ တင္ျဖတ္ထုတ္ထားတဲ့ အင္ဂ်လီနာဂ်ိဳလီ ကို ၾကားဖူးမွာေပါ့။ ဒီအခ်က္ေတြက ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။

ဘယ္သူေတြမွာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါသလဲ ဆရာ။
ဘယ္သူေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ား မယ္လို႔ေတာ့ အတိအက် မေျပာႏိုင္ပါ ဘူး။ တခ်ိဳ႕လည္း ကေလးသုံးေယာက္ မိခင္၊ ရင္ေသြးကို ႏို႔တိုက္ေကၽြးေပမယ့္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္လာတာ ေတြ႕ရ တယ္။ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ခ်င္းမွာ ေတာ့ သားသမီးရွိလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ တခ်ိဳ႕ သားသမီးမရွိသူေတြမွာလည္း ျဖစ္ ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ရွိသူနဲ႔ မရွိ သူ အပ်ိဳႀကီးေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ အပ်ိဳ ႀကီးေတြမွာ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ သီအိုရီအရ ဆိုထားပါတယ္။ ရင္သားက သူ႕အလုပ္သူ မလုပ္ရဘူး၊ အီစထ႐ိုဂ်င္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ား တယ္ဆိုရင္ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားပါတယ္။ အပ်ိဳႀကီးေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားတယ္ ဆိုေပမယ့္ သားသမီးရွိသူေတြ မွာလည္း ေပါ့ဆေနလို႔ မရပါဘူး။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ ပါလဲဆရာ။ ဘယ္လိုကာကြယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ သင့္ပါသလဲ။
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ေစတာ က Human Papilloma Virus (HPV) ႂကြက္ႏို႔ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရ တဲ့သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ တျခား အျဖစ္မ်ားတဲ့ အေၾကာင္းေတြက အသက္ ငယ္ငယ္႐ြယ္႐ြယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္၊ အိမ္ေထာင္မျပဳေပမယ့္လည္း အသက္ ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈ အစျပဳခဲ့တယ္ ဆိုရင္ အသက္ႀကီးလာရင္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းမ်ားပါ တယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ခင္မွာ အိမ္ေထာင္က်ၿပီး သားသမီးရတယ္၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္မ်ားတဲ့သူေတြ၊ မိန္းမ ကိုယ္မွာ ႂကြက္ႏို႔ပိုးဝင္ ကူးစက္ဖူးတဲ့သူ ေတြ၊ လိင္ဆက္ဆံရာမွ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာ ဂါေတြ (ဥပမာ-ဂႏိုပိုးဝင္ဖူးသူေတြ၊ အျဖဴ ဆင္းတာ)၊ ထူးျခားတာတစ္ခုက လိင္ အဂၤါနဲ႔ မပတ္သက္ဘဲ ေဆးလိပ္ေသာက္ တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက ေဆးလိပ္မ ေသာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ရင္ သားကင္ဆာေရာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ ဆာပါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားတဲ့ ကင္ဆာ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္လို႔ ရႏိုင္ ပါသလားဆရာ။

ႀကိဳတင္ကာကြယ္လို႔ရလားဆို ေတာ့ ရင္သားကင္ဆာမွာေတာ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး။ ေစာစီးစြာ ေတြ႕ရွိေရးကိုပဲ ေဆာင္႐ြက္ရပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကေတာ့ ႀကိဳ တင္ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ သား အိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ HPV ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကာကြယ္ေဆးထိုးထားရင္ ဒီပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ ဆာကို ကာကြယ္ထားလို႔ရပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာ ကြယ္ေဆးထိုးဖို႔ကို ဆရာတို႔ တိုက္တြန္း ေနရတာပါ။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ထိုးတာတဲ့ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါဆရာ။
အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၄ ႏွစ္အ တြင္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကာကြယ္ ေဆးထိုးမယ္ဆိုရင္ သုံးႀကိမ္ေဆးထိုးဖို႔ မလိုပါဘူး။ ေဆးတစ္လုံးထိုးၿပီး ေနာက္ ေျခာက္လေနရင္ ေနာက္ထပ္တစ္လုံးထိုး မယ္ဆိုရင္ ကာကြယ္တဲ့ ဓာတ္ေတြရတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၁၉ ႏွစ္ကေန ၂၆ ႏွစ္ၾကား အိမ္ေထာင္မျပဳရေသးတဲ့ မိန္း ကေလးေတြ ထိုးမယ္ဆိုရင္ အသည္း ေရာင္ အသားဝါဘီပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးသလိုမ်ိဳး အခုတစ္လုံး၊ တစ္လေနရင္ တစ္လုံး၊ ေနာက္ေျခာက္လေနရင္ တစ္ လုံးနဲ႔ သုံးႀကိမ္ထိုးရပါမယ္။ ေျခာက္လ ေက်ာ္သြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေနာက္ဆုံး တစ္လုံး ထိုးမယ္ဆိုရင္လည္း လုံေလာက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမ်ားစုက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္လာႏိုင္ရင္ ကုသမရႏိုင္ဘူးလို႔ပဲ စိတ္ထဲ စြဲေနၾကပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါေတြက ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ ပါသလားဆရာ။
ကင္ဆာေရာဂါေတြက ေစာစီးစြာ ေတြ႕ရွိရင္ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ ေစာစီးစြာေတြ႕ရွိမယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာေရာ ဂါေတြရဲ႕ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေပ်ာက္ကင္း ႏိုင္ေပမယ့္ ေနာက္က်မွ ေတြ႕ရင္ေတာ့ ေသဆုံးႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားစုထင္ေနတာေတြက မမွားပါဘူး။ ကင္ဆာမွာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ေစာ စီးစြာေတြ႕ရွိေရးက အလြန္ပဲ အေရးႀကီး ပါတယ္။ ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ၊ ဘယ္ ကင္ဆာေတြကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ေစာ ေစာစီးစီး သိရွိႏိုင္မလဲဆိုတာကို သိရွိခဲ့ မယ္ဆိုရင္ ကင္ဆာေရာဂါကို ေစာေစာ စီးစီး ကုသႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ ေစာစီးစြာ ေတြ႕ရွိ ေရးကို အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာပါ ဦးစား ေပးလုပ္ေဆာင္လာၾကတယ္။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ ကုသ ရာမွာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတာေၾကာင့္ပါ။ ခ်မ္းသာတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္ ကုသစရိတ္ ေထာင္းတာေၾကာင့္ ကင္ဆာ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမွာ ႀကိဳတင္သိရွိေရး၊ ေစာ စီးစြာကုသေရးကို အာ႐ုံစိုက္လာၾကတယ္။

ေဒါက္တာမိုးေအာင္ေက်ာ္ႏိုင္
အေထြေထြေရာဂါအထူးကုသမားေတာ္
အတြင္းေရးမႉး ၊ေ႐ႊေရာင္ႏွင္းဆီ ကင္ဆာေဖာင္ေဒးရွင္း

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *