အစာအိမ္ခြဲစိတ္ထားေသာ လူနာမ်ား၏ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာ

ခြဲစိတ္မႈတိုင္းမွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာျဖစ္တဲ့ေရာဂါအကင္းမေသတာ၊ ေရာဂါနဲ႔ဆက္ႏႊယ္ၿပီး ေနာက္ထပ္တျခား တစ္ေနရာမွာ ျပႆနာျဖစ္တာ စတာေတြ ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Fသူသတ Uစ ဆိုတာက ေနာက္ဆက္တြဲပါလာပါ တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာဆိုတာ က ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ႏိုင္သလို ၾကာမွျဖစ္တာ မ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ကုတုန္းက ေတာ့ ကုၿပီး ျပန္လာျပဆိုရင္ မလာျဖစ္ ၾကေတာ့ဘူး။

ျပန္ျဖစ္တတ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆ နာမ်ား
အနာျပန္ျဖစ္တာ၊ အစာအိမ္အ႐ြယ္ အစားေသးသြားတာ၊ သည္းေျခရည္ျပန္ အန္ထုတ္တာ၊ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာျဖစ္ တာ၊ ကင္ဆာျဖစ္တာ၊ အစာမေၾကခ်က္ ႏိုင္တာ၊ စားထားတဲ့ အစာေတြ အူသိမ္ ကို ခ်က္ခ်င္းေရာက္ၿပီး ျပႆနာျဖစ္တာ စတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ခြဲစိတ္လူနာတိုင္း ေဘးျဖစ္တတ္သလား
၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲျဖစ္တတ္ ၿပီး အဲဒီထဲကမွ ငါးရာခိုင္ႏႈန္းက အေတာ္ ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြားခံစားၾကရပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္အစာအိမ္နာျပန္ျဖစ္ရသလဲ
အစာအိမ္အနာျပန္ျဖစ္ရင္လည္း ေသြးယိုတာနဲ႔ ေပါက္တာမ်ိဳးတြဲျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ အစာအိမ္၊ အူသိမ္နဲ႔အူမႀကီး ေတြက Fistula လို႔ေခၚတဲ့ပူးကပ္ၿပီး အေပါက္ျဖစ္ကာ တိုက္႐ိုက္အစာေတြ ဆင္းတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဝမ္းပ်က္ တာ၊ မစင္အန္တာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က် တာ၊ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္တာေတြျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ေနတာကို ဃႊ ႐ိုက္တာ၊ ေဆးရည္တစ္မ်ိဳးေသာက္ၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္တာ၊ စအိုကေန ေဆးရည္ ထည့္ၿပီး ဓာတ္မွန္႐ိုက္တာေတြလုပ္ရင္ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

အစာအိမ္ခြဲၿပီးရင္ စားေသာက္တာ ဘယ္ လိုျဖစ္တတ္သလဲ
အစားအေသာက္ပ်က္တတ္ပါ တယ္။ အစာအိမ္ကအစာကို လက္မခံႏိုင္ တာ၊ အစာအိမ္က အစာဝင္ရင္ ျပန္႔ကား ေအာင္မလုပ္ႏိုင္တာျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ သည္းေျခရည္အန္ထြက္ ရသ လဲ
ခြဲစိတ္လိုက္တဲ့အတြက္ အစာ အိမ္ရဲ႕ အာ႐ုံေၾကာစနစ္ပ်က္စီးသြားပါ တယ္။ လမ္းေၾကာင္းလႊဲလိုက္တာ အစာ အိမ္က နဂိုအ႐ြယ္ထက္ေသးသြားတာ ေၾကာင့္ သည္းေျခရည္ျပန္အန္ထုတ္ တတ္ပါတယ္။ အစာနဲ႔တြဲၿပီးအန္တာျဖစ္ ႏိုင္သလို အစာစားၿပီးေနာက္ သည္းေျခ ရည္သက္သက္ပဲ ျပန္အန္ထုတ္တာ လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစာစားရင္ ဗိုက္နာတာ၊ အန္တာေတြပိုျဖစ္တတ္ပါ တယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ရင္ အစာအိမ္ရဲ႕အေပၚ ပိုင္းကို ခြဲထုတ္တဲ့နည္း(Antrectomy eJY Roux-en-Y)လို ခြဲစိတ္တာကပို ေကာင္းပါတယ္။

Dumping ဆိုတာဘာလဲ
ခ်က္ခ်င္းလကၡဏာျပတာနဲ႔ ေနာက္ မွျပတာဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္း ဆိုတာက အစာအိမ္ထဲအစာေရာက္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို အူသိမ္ထဲေရာက္သြား တယ္။ စားၿပီးတာနဲ႔ျဖစ္တယ္။ နာရီဝက္ ၾကာျဖစ္တတ္တယ္။ တုံးလုံးလွဲလိုက္ရင္ သက္သာတယ္။ စားၿပီးတာနဲ႔ ရင္ေခါင္း ေတာင့္မယ္၊ ေခၽြးထြက္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္ မယ္၊ ဝမ္းဗိုက္နာမယ္၊ ႏွလုံးခုန္ႏႈန္းျမန္ မယ္၊ တစ္ခါတေလ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ အစာ အိမ္အာ႐ုံေၾကာျဖတ္ထားသူ၊ အစာအိမ္ လမ္းေၾကာင္းလႊဲထားသူေတြမွာ ၁၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္းျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ အူလမ္း ေၾကာင္းမွာ အစာအိမ္က ခ်က္ခ်င္းေရာက္ လာတဲ့ အစာေတြနဲ႔ျပည့္ေနမယ္။ ေနာက္ ေတာ့ အူလမ္းေၾကာင္းထဲမွာ ေသြးရည္ ၾကည္ေတြ စိမ့္ဝင္ေနမယ္။ ၾကာလာရင္ ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းသက္သာလာ ႏိုင္သလို အစာေျခာက္ေတြကို နည္းနည္း ခ်င္းစားေပးရပါတယ္။ အစာမစားခင္ Octreotide ေဆးျပားကို ႀကိဳေသာက္ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သည္းေျခေက်ာက္ တည္တာျဖစ္တတ္သလို ဝမ္းပ်က္တာကို မသက္သာေစပါဘူး။ Roux-en-Y လို ခြဲစိတ္တာက သက္သာေစပါတယ္။
ၾကာလာတဲ့အခါ ျဖစ္တတ္တဲ့ DDumping ဆိုတာရွိပါတယ္။ ငါးရာခိုင္ ႏႈန္းရွိပါတယ္။ အစာစားလိုက္ရင္ သက္ သာတယ္၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ ပိုဆိုးေစ တာ၊ အရည္ဓာတ္ပါတဲ့ ကစီဓာတ္ပါအ စားအစာေၾကာင့္ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ က တုန္ကယင္ျဖစ္မယ္၊ မူးမယ္၊ အားအင္ ကုန္ခန္းမယ္၊ ေသြးထဲအခ်ိဳဓာတ္မ်ားေန မယ္၊ Octreotide ေဆးက သက္သာ မႈေပးပါတယ္။

ခြဲစိတ္ၿပီးေနာက္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာျခင္း
အစာအိမ္ကိုေပးတဲ့ Vagus အာ႐ုံ ေၾကာကိုျဖတ္လိုက္ရင္ ဝမ္းပ်က္တတ္ပါ တယ္။ တခ်ိဳ႕က ဝမ္းသြားခ်င္စိတ္ျဖစ္ ၿပီး ထိန္းမရလို႔ အိမ္သာမေရာက္ခင္ ပန္း ထြက္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေရေႏြးပူ သြန္ခ်သလို အီးပန္းပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေတာ့ နည္းနည္းပဲသြားတတ္ပါတယ္။ ကု သရခက္ပါတယ္။

ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ျခင္း
အစာအိမ္ခြဲစိတ္ထားသူေတြဟာ သာမန္လူထက္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေလးဆရွိပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ေလာက္ၾကာမွ ျဖစ္ၾကတာပါ။ Vagus အာ႐ုံေၾကာ ျဖတ္ထားသူေတြက ျဖစ္ဖို႔ခဲယဥ္းပါတယ္။

တျခားေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ား
အစာအိမ္တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖတ္ ထားသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Vagus အာ႐ုံေၾကာျဖတ္ထားသူနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းလႊဲထားသူေတြမွာ ျဖစ္ခဲပါ တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ၿပီး နဂိုလို ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္မျပည့္လာေတာ့ပါဘူး။ သံဓာတ္နဲ႔ဘီ ၁၂ ဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ၿပီးေသြးအား နည္းလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအိမ္ တစ္ခုလုံးထုတ္ထားသူေတြမွာ ဘီ၁၂ အားေပးေဆးထိုးတာ၊ တိုက္ေကၽြးတာ ေတြ လုပ္ရပါတယ္။ အစာအိမ္တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္းထုတ္ရင္ေတာင္ ဘီ ၁၂ ဓာတ္ ကို ဖ်က္ဆီးပစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔လည္း ေသြးအားနည္းတတ္ပါတယ္။ Vagus အာ႐ုံေၾကာျဖတ္ထားလို႔ သည္းေျခ ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာေတာ့ အ႐ိုးပြေရာဂါျဖစ္တတ္ ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ဇြဲေကာင္းခ်စ္

Post Author: Good Health Journal