ေန႔စြဲမ်ားက ေျပာေသာ က်န္းမာေရး အသိမ်ား

ဒီေနာက္ပိုင္း ကၽြန္မမွာ စြဲလာတဲ့ အက်င့္တစ္ခုကို ေျပာပါဆိုရင္ အစားအ ေသာက္တစ္ခု၊ ေဆးတစ္ခုခုကို ဝယ္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ မသိမသာ သက္တမ္းကုန္ဆုံး တဲ့ေန႔ကိုလွပ္ၾကည့္လိုက္မိတာပါပဲ။ ၾကက္ဥတစ္လုံးခ်င္းစီေပၚမွာ ေန႔စြဲ႐ိုက္ ထားတဲ့ သက္တမ္းကုန္ေန႔စြဲကို စစ္ၾကည့္ တတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ရွိတဲ့ ေဒသတစ္ခု မွာ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရွင္ သန္သြားၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ လူတစ္ ေယာက္မွာအသက္ပိုမပါဘူး၊ ငါတို႔ က်န္း မာေရးအတြက္ တာဝန္အရွိဆုံးသူဟာ ငါတို႔ပဲ  ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕အေလ့အထ ေကာင္းတခ်ိဳ႕နဲ႔ ကၽြန္မ ယဥ္ပါးလာခဲ့ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကုန္တိုက္ တစ္ခုခုထဲ ကို ေရာက္လို႔ အစားအေသာက္ေတြကို ဝယ္မယ့္အခ်ိန္မွာ Expiration Date ကိုစစ္ေဆးတာကို တကူးတကေလ့ က်င့္မိစရာမလိုဘဲ လုပ္ျဖစ္ေနတယ္။
ဒါေၾကာင့္ပဲ ကၽြန္မရဲ႕အေလ့အက်င့္ ေလးကို ျပန္စဥ္းစားမိရင္းနဲ႔ က်န္းမာေရး နဲ႔ ဆက္စပ္ေနမႈကိုပါ မၽွေဝေပးခ်င္မိ တယ္။ အစားအေသာက္ေတြဟာလည္း ကၽြန္မတို႔ သက္ရွိေတြလိုပဲ တည္ၿမဲႏိုင္တဲ့ သက္တမ္းဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ေဒသထြက္ စားေသာက္ကုန္ကေန ႏိုင္ငံတကာကေန လာတဲ့ အစားအေသာက္အထိ အားလုံး မွာ သူတို႔အာနိသင္ေပးႏိုင္တဲ့၊ ကၽြန္မ တို႔ကိုအေထာက္အကူျပဳေပးႏိုင္တဲ့ ကာ လ ကန္႔သတ္ခ်က္ဆိုတာရွိပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ပဲ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ အ ရည္အေသြးေတြ၊ ေဘးကင္းမႈေတြအ တြက္ အစားအေသာက္ေတြကို မစားသုံး ခင္ ထုတ္လုပ္ေန႔စြဲ၊ သက္တမ္းကုန္ေန႔ စြဲေတြကို စစ္ၾကည့္ဖို႔ဟာ ကၽြန္မတို႔ အား လုံးေလ့က်င့္ရမယ့္ အေလ့အထတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔ျမင္ေနရတဲ့ ေန႔စြဲေလး ေတြရဲ႕ေနာက္မွာ ကၽြန္မတို႔ မျမင္သာရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေန ပါေသးတယ္။ ပထမဆုံးအခ်က္ကေတာ့ သက္တမ္းကုန္ေန႔စြဲကို သတိထားမိျခင္း ဟာ ကၽြန္မတို႔ကို ကင္ဆာေရာဂါေတြက ေတာ့ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ဆဲႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းတစ္ ေလၽွာက္ကို အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ကင္ ဆာေရာဂါရဲ႕ဇာစ္ျမစ္ေတြထဲမွာ အစားအ ေသာက္ေတြကို သတိမထားမိတာက လည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ သတ္မွတ္ရက္ လြန္ေနတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ ၾကာ ၾကာခံေအာင္ စီမံထားတဲ့အစားအ ေသာက္ေတြဟာ ဒီလိုမ်ိဳး အႏၲရာယ္ေတြ ကို လက္ယပ္ေခၚရာ ေရာက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အေမရိကန္အစားအ ေသာက္နဲ႔ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရးဌာနက ေတာ့ အူနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ကာကြယ္ခ်င္ရင္ Expiration Date ေတြကို စစ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းထားပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သက္တမ္းကုန္ဆုံး ရက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္မတို႔ မၾကာခဏ ဒြိဟျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတတ္တဲ့ အေျခအ ေနေလးေတြကို စုစည္းလိုက္ပါတယ္။
၁။ အစားအေသာက္အထုပ္အပိုးရဲ႕ အ ဖုံးကို ဖြင့္ေဖာက္ျခင္းဟာသက္တမ္း ကန္႔ သတ္ခ်က္ကိုထိခိုက္မႈရွိေစပါသလား။
အစားအေသာက္အေတာ္မ်ားမ်ား ကေတာ့ အစားအစာေတြကို ေလလုံ ေအာင္ထားဖို႔၊ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ တိုက္ ႐ိုက္ထိေတြ႕မႈမရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ ထားဖို႔ၫႊန္ၾကားထားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ႏို႔နဲ႔ျပဳလုပ္တဲ့ အစား အေသာက္ေတြမွာ ဒီလိုမ်ိဳး သတိေပး ခ်က္ေတြက ပိုမ်ားပါတယ္။ အဲဒီအထဲက မွ ေနာက္ထပ္ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ သက္တမ္းကုန္ဆုံးရက္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပထား ျခင္းပါပဲ။ ဒီလိုအစားအေသာက္မ်ိဳးေတြ ဟာ သုံးလေလာက္ သက္တမ္းရွိေနေပ မယ့္ သူ႕တို႔ရဲ႕အဖုံးေတြကို ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ မူလ အနံ႔၊ အရသာအတိုင္း ရွိေနဖို႔ အာမ မခံႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အေအးခန္းထဲမွာ ထားရတဲ့ အစားအေသာက္မ်ိဳးေတြဟာ အဖုံးမဖြင့္ခင္အထိေတာ့ လတ္ဆတ္မႈရွိ ေနၿပီး သက္တမ္းၾကာၾကာထားႏိုင္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ဒိန္ခ်ဥ္လို အစားအ ေသာက္မ်ိဳးေတြဟာ အဖုံးဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ သူ႕မွာေပးထားတဲ့ Expiration Date သတ္မွတ္ခ်က္ဟာ ပ်က္စီးသြားၿပီ ဆို တာကိုကၽြန္မတို႔အားလုံးသိေနဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။

၂။ Expiration Date ဟာ အရသာကို ကာကြယ္မႈေပးႏိုင္တာလား။
ေနာက္ထပ္သိရမယ့္အခ်က္က ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ဖတ္လိုက္ရတဲ့ Expiration Date ဟာ အထဲမွာရွိတဲ့ စားေသာက္ကုန္ ေပၚမွာဘယ္လိုမ်ိဳး ထူးထူးျခားျခား သက္ ေရာက္မႈေတြရွိေနသလဲဆိုတာကို ကၽြန္မ တို႔ သိထားဖို႔ လိုျပန္ပါတယ္။ အစားအ ေသာက္ေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းမႈကို ထိန္းသိမ္း တာ၊ တည္တံ့မႈကို ထိန္းႏိုင္တာ၊ အသြင္ အျပင္ကို ထိန္းႏိုင္တာတို႔ေတြအျပင္ အာ ဟာရတန္ဖိုးထိန္းႏိုင္တာ စတဲ့အခ်က္ ေတြနဲ႔ဆက္စပ္မႈရွိေနပါတယ္။ သတ္ မွတ္ေန႔စြဲမကုန္ခင္ အသုံးျပဳလိုက္ရင္ ကၽြန္မတို႔ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ရႏိုင္တယ္လို႔ ၫႊန္ျပထားရာ ေရာက္သ လို သက္တမ္းလြန္ၿပီးမွ သုံးစြဲရင္ေတာ့ ဘယ္လိုထူးျခားတဲ့ အာနိသင္မ်ိဳးကိုမွ ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုပါ သတိ ေပးထားရာ ေရာက္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ တည္ၿမဲမႈ နည္းတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ မွာေတာ့ သက္တမ္းကုန္ဆုံးေနတဲ့ စား ေသာက္ကုန္ေတြကို သုံးစြဲတာဟာ ဆိုး ႐ြားတဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြကို ျဖစ္ပြားေစတယ္လို႔သတိေပးရာ ေရာက္ ပါတယ္။

၃။ သက္တမ္းကုန္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ လတ္ ဆတ္ေနေသးရင္ေကာ ဒါကို ဆက္စား သင့္သလား။
ဒီေမးခြန္းကေတာ့ အေတာ့္ကို အ ေျဖရက်ပ္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြ ဟာ ဝယ္လာၿပီးလို႔ ႏွစ္နာရီ အေတာအ တြင္းမွာအေအးခန္းထဲမွာထားႏိုင္ရင္ သူ႕ ရဲ႕ သက္တမ္းကုန္ဆုံးတဲ့ေန႔ေရာက္တဲ့ အထိ အေကာင္းအတိုင္း ဆက္ရွိေနႏိုင္ပါ ေသးတယ္။ အေအးခန္းဟာ အစားအ ေသာက္ေတြရဲ႕တည္ၿမဲမႈကို ထိန္းထား ေပးႏိုင္ေပမယ့္ ပိုးေကာင္ေတြ ေပါက္ဖြား တာကိုေတာ့ ဟန္႔တားႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ အျပင္ပန္းအျမင္မွာ ေကာင္းေနေပ မယ့္ အစားအေသာက္မွာေတာ့ Structural Damage ကေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အစားအေသာက္ေတြ ကို အေအးခန္းထဲမွာ ထည့္သိမ္းထားရင္ ၾကာၾကာခံႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ အစားအေသာက္အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ေနေသး တာကိုေတာ့ ကၽြန္မတို႔ သတိထားဖို႔ လိုအပ္ပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အစား အေသာက္တစ္ခုမွာ သက္တမ္း ကုန္ဆုံး ရက္နဲ႔အတူ ဘယ္လိုမ်ိဳး သိမ္းသင့္တယ္ ဆိုတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္မ်ိဳးကိုပါ သတိထားဖတ္ၾကည့္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္။

၄။ Expiration Date နီးေနတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဝယ္သင့္ သလား။
ေဈးကြက္စီးပြားေရး စနစ္ေတြ ပိုပို ပီျပင္လာတာနဲ႔အမၽွ ကၽြန္မတို႔ဟာ ေဈး ကြက္ရဲ႕ဆြဲေဆာင္မႈေနာက္ကို ပါသြား တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တခ်ိဳ႕ သက္တမ္းကုန္ခါနီး အစားအေသာက္ ေတြကို ထက္ဝက္ေဈး၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ လည္း ဒီထက္ သက္သာတဲ့ ေဈးမ်ိဳးေတြ နဲ႔ ရတတ္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ေန႔စဥ္ စားေသာက္ေနက် အသားငါးကေန၊ ကေလးသေရစာ မုန္႔ေတြအထိ ဒီလို ဆြဲေဆာင္မႈမ်ိဳးနဲ႔ ကၽြန္မတို႔အနားကို ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ အေျခအေနကိုၾကည့္လိုက္ရင္ တန္ တယ္၊ ဝယ္ေပ်ာ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကၽြန္မ တို႔ လက္ထဲမွာ ဘာမွအသုံးမျပဳလိုက္ရဘဲ ရက္လြန္သြားတတ္တာမ်ိဳးကို သတိျပဳ သင့္ပါတယ္။

၅။ သတ္မွတ္ရက္မကုန္ခင္မွာပဲ အစား အေသာက္ေတြဟာ ပ်က္စီးသြားႏိုင္ပါ သလား။
ဒါကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ အားလုံး သတိထားရမယ့္အခ်က္ပါပဲ။ အထုပ္အ ပိုးရဲ႕အျပင္ဘက္မွာရွိေနတဲ့ ေန႔စြဲေလး ဟာ အစားအေသာက္ေတြ ကၽြန္မတို႔အ တြက္ ရာႏႈန္းျပည့္ စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ မဆို လိုပါဘူး။ အသားငါးေတြ၊ ဥေတြ၊ ႏို႔ထြက္ အစားအေသာက္ေတြဟာ ကၽြန္မတို႔ လက္ထဲကို အခ်ိန္မေ႐ြး လႊင့္ပစ္ရႏိုင္ တယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ ေရာက္ လာတတ္တယ္ဆိုတာကို သတိခ်ပ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကၽြန္မတို႔ ဝယ္ လာတဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ သက္ တမ္းမကုန္ခင္၊ အနံ႔ေျပာင္းသြားတာ၊ အ ေရာင္ေတြ ကြက္လာတာမ်ိဳးေတြ ျမင္ရင္ ဆက္ၿပီးေတာ့ မစားသုံးသင့္ေတာ့ပါဘူး။ အဲ့ဒီလိုပဲ တခ်ိဳ႕အသီးအႏွံေတြဟာလည္း ရက္မျပည့္ခင္မွာပဲ ရိ႐ြဲသြားတတ္ပါတယ္။

၆။ သံဘူးနဲ႔လာတဲ့အစားအေသာက္ေတြ ဟာပိုၿပီးေတာ့ ၾကာၾကာခံႏိုင္ပါသလား။
ပုံမွန္အားျဖင့္ေတာ့ သံဘူးနဲ႔ လာတဲ့ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ Shelf Life ဟာ ၂ – ၅ ႏွစ္ေလာက္အထိ ရွိတတ္ပါ တယ္။ ဘူးမွာ ကြဲအက္ေနတဲ့အရာေတြ၊ သံေခ်းတက္ေနတာ၊ ဘူးေတြ ေဖာင္းလာ တာမ်ိဳးေတြသာ ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ စိတ္ခ်လက္ ခ် စားလို႔ရတယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေတြအျပင္ သယ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေဒသ ေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဓာတ္ျပဳမႈေတြဟာ လည္း ျဖစ္ပြားႏိုင္တာေၾကာင့္ သတိထား စစ္ေဆးၿပီးမွသာ စားသုံးသင့္ပါတယ္။

၇။ ေဒသတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုၾကား သက္တမ္းကုန္ဆုံးရက္ေတြ ကြာျခားႏိုင္ပါသလား။
ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုေပၚမူတည္ၿပီး ေတာ့ ရာသီဥတုအေျခအေနဟာ ကြာ ျခားတတ္ပါတယ္။ ေအးတဲ့ေဒသထြက္ အစားအေသာက္ေတြဟာ အပူပိုင္းေဒသ မွာ တည္ၿမဲဖို႔အတြက္ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါ ေတြအျပင္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕စည္း မ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ထုပ္ပိုးမႈမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ Information ေတြကလည္း ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ ဝယ္တဲ့အစားအ ေသာက္ဟာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေပၚမူ တည္ၿပီးေတာ့ Expiration Date ပါတာ၊ မပါတာကြာျခားမႈ ရွိေနတတ္ပါ တယ္။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ အစားအေသာက္ ေတြကို သက္တမ္းမကုန္ခင္မွာ အာနိ သင္အျပည့္အဝရေအာင္ ဘယ္လို သိမ္း ဆည္း၊ သုံးစြဲရမလဲဆိုတာကို ကၽြန္မတို႔ ေလ့လာျပင္ဆင္သင့္ပါၿပီ။ ေရခဲေသတၱာ ရဲ႕အပူခ်ိန္ကို 40 degrees Fahrenheit ထက္ မမ်ားရေအာင္ ထားတာဟာ ေအးခဲထားတဲ့အစားအေသာက္ေတြ ၾကာၾကာခံေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ မတူညီတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို သီး သန္႔ အကန္႔ေလးေတြအတိုင္း ခြဲထားတာ ဟာလည္း ပ်က္စီးမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ ေနာက္ထပ္နည္းလမ္းေကာင္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားေတြ ျပန္႔ပြားမႈ မျဖစ္ရေအာင္ ရက္လြန္ေနတဲ့၊ ပုပ္သိုးေနတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေရခဲေသတၱာထဲမွာ ၾကာၾကာထားမိတာ မ်ိဳး၊ ခ်ဥ္ေနတဲ့ ႏို႔ဘူးေတြကို မပစ္ဘဲ ဆက္ထားမိတာမ်ိဳးကို အထူးဂ႐ုစိုက္ရပါ လိမ့္မယ္။ ေနာက္ဆုံး အေရးႀကီးအခ်က္ ကေတာ့ First In First Out နည္းကို သုံးဖို႔ပါပဲ။ အရင္ ဝယ္ထားတဲ့အစားအ ေသာက္ကို အရင္ဆုံး စားလိုက္တာဟာ ဒိတ္လြန္လို႔ လႊင့္ပစ္ရတတ္တဲ့ ျပႆနာ မ်ိဳးေတြ နည္းသြားေစတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး အေသးအမႊားေလးေတြကို ဆင္ ျခင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ရင္လည္း ကၽြန္မတို႔ လူ မ်ိဳးေတြလည္း ဘ၀ကို သက္တမ္းေစ့ ေန ႏိုင္သြားမွာ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲပါပဲ။

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *