၀ါတြင္းဥပုသ္ေစာင့္မည့္ ဆီးခ်ဳိရွိသူတို႔အတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား

ဥပုသ္ေစာင့္တယ္၊ တရားစခန္း၀င္ တယ္ဆုိတာေတြ လုပ္တဲ့သူ မ်ားလာ ေတာ့ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိရွိသူေတြမွာ အႏၱ ရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ တရားအားထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ပါ
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိတဲ့သူေတြ ဥပုသ္ေစာင့္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကိုယ္ျပသေန တဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္ၿပီး အစား အေသာက္ အေနအထုိင္၊ ထိုးေဆး၊ ေသာက္ေဆးေတြကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ သြားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိရွိတဲ့သူေတြ ဥပုသ္သြား ေစာင့္မယ္ဆုိရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပ သၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သြားဖုိ႔ဆုိတာ သိတဲ့သူနည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မ လူနာေတြထဲမွာေတာ့ ဥပုသ္သြားေစာင့္ဖို႔ရွိလို႔ဆုိၿပီး လာျပၾကသူေတြ ရွိပါတယ္။ တရားစခန္း ၁၀ ရက္၀င္မွာမုိ႔ ေဆးေတြ ကိုဘယ္လုိေသာက္ရမလဲဆုိၿပီးလည္း လာျပၾကပါတယ္။

ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈ မရွိလွ်င္
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိရွိတဲ့သူ ဥပုသ္သြား ေစာင့္တဲ့အခါ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သြားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမရွိဘဲ ဥပုသ္ သြားေစာင့္တယ္၊ တရားစခန္း၀င္တယ္ ဆုိရင္ အဲဒီကျပန္လာတဲ့အခါ အမ်ားစုက ဆီးခ်ဳိေတြ တက္လာတတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ ႏုိင္တာကေတာ့ ဆီးခ်ဳိေတြ တက္ေန တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ က်ေနတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိေပမယ့္ ေတြ႕ရမ်ား တာကေတာ့ ဆီးခ်ဳိတက္ေနၾကပါတယ္။

ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါရွိသူ ဥပုသ္ေစာင့္သင့္၊ မသင့္
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ရွိတဲ့သူတစ္ ေယာက္ ဥပုပ္ေစာင့္မယ္ဆုိရင္ ဥပုသ္ ေစာင့္သင့္လား၊ မေစာင့္သင့္ဘူးလားဆုိ တာကုိ ဆရာ၀န္နဲ႔ အရင္ဦးဆံုး တုိင္ပင္ သင့္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ကို ျပသၿပီး ဆီးခ်ဳိ ပမာဏ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ၊ ေနာက္ဆက္ တြဲ ဘာေရာဂါေတြရွိလဲ၊ တျခားေရာဂါေတြ ဘာေတြရွိလဲဆုိတာ စစ္ေဆးဖုိ႔ လိုပါ တယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါနဲ႔ တျခား ေရာဂါဆုိတာ မတူပါဘူး။
ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါဆုိတာ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းတယ္၊ ပိတ္တယ္၊ ေျခ ေထာက္ေသြးေၾကာ က်ဥ္းတယ္၊ ပိတ္ တယ္၊ ေလျဖတ္တယ္၊ မ်က္စိျမင္လႊာေရာ ဂါေတြ၊ ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ေရာဂါ စတာေတြပါ။
တျခားေရာဂါေတြက ေသြးတိုးေရာ ဂါ၊ ဆီးခ်ဳိနဲ႔ မသက္ဆုိင္တဲ့ တျခားေရာဂါ ေတြရွိလား၊ အခုေလာေလာဆယ္ေကာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိထိန္းသိမ္းမႈ ေကာင္းေန လားဆုိတာေတြ ၾကည့္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိ ထိန္းသိမ္းမႈ မေကာင္းဘူးဆုိရင္ ဥပုသ္ မေစာင့္သင့္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ ဆီးခ်ဳိ ခဏ ခဏ က်ေနတဲ့သူေတြဆုိရင္လည္း ဥပုသ္ မေစာင့္သင့္ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက ကိုယ့္ဘာသာ ဆီး ခ်ဳိက်လို႔က်မွန္း မသိဘူး။ ေသြးေဖာက္စစ္ လိုက္ေတာ့မွသာ ဆီးခ်ဳိနည္းေနတယ္ဆုိ ရင္လည္း မေစာင့္သင့္ပါဘူး။ ေက်ာက္ ကပ္ပ်က္စီးမႈအဆင့္ကို ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄ ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး တဲ့အဆင့္ ၄၊ ၅ ရွိရင္လည္း ဥပုသ္မေစာင့္ သင့္ပါဘူး။
အသက္အရမ္းႀကီးေနၿပီး ေသြးခ်ဳိ က်လြယ္တဲ့သူေတြဆုိရင္လည္း ဥပုသ္မ ေစာင့္သင့္ပါဘူး။ ကိုယ့္မွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါရွိေနတယ္၊ ဥပုသ္ေစာင့္သင့္လား၊ မေစာင့္သင့္ဘူးလားဆုိတာကို ကုိယ္ျပ ေနက် ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသတုိင္ပင္သင့္တယ္။ ဆရာ၀န္က ဥပုသ္ေစာင့္လို႔ မရဘူးဆုိရင္ မေစာင့္ပါနဲ႔။ ဥပုသ္ေစာင့္လုိ႔ရတယ္ဆုိရင္ ေစာင့္ပါ။

ဥပုသ္ေစာင့္မည္ဆုိလွ်င္
ဥပုသ္ေစာင့္တာက အိမ္မွာေစာင့္ မယ္ဆုိရင္ ေသာက္ရတဲ့၊ ထိုးရတဲ့ေဆး ေတြ ျပည့္ျပည့္စံုစံု အကုန္ရွိတယ္။ ေသြး ခ်ဳိတုိင္းတဲ့ကိရိယာလည္းရွိတယ္။ အိမ္မွာ မဟုတ္ဘဲ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသြားၿပီး ဥပုသ္ ေစာင့္မယ္၊ ၁၀ ရက္တရားစခန္း၀င္မယ္ ဆိုရင္ ေသာက္ေနက်ေဆးေတြ၊ ေဆး ေသာက္ေနက်ဆုိရင္ ေသာက္ေဆး၊ ထိုး ေနက်ဆိုရင္ ထိုးေဆး၊ ဒါေတြကို ေမ့ သြားလုိ႔ မရပါဘူး။ ေသြးခ်ဳိထိန္းကိရိယာ ဒါလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ေခါင္းမူး တုိင္း ေသြးခ်ဳိက်တာ မဟုတ္ပါဘူး။ တက္ ေနရင္လည္း ေခါင္းမူးတတ္ပါတယ္။ ေသြးခ်ဳိမတိုင္းဘဲ က်ေနတယ္ထင္ၿပီး အခ်ဳိရည္ေတြေသာက္မိရင္ ေသြးခ်ဳိ ေတြ အရမ္းတက္ၿပီး သတိလစ္တတ္ပါ တယ္။ ေသြးခ်ဳိဓာတ္နည္းရင္ သတိလစ္ တတ္သလို ေသြးခ်ဳိဓာတ္ေတြမ်ားေနရင္ လည္း သတိလစ္တတ္ပါတယ္။ ကြဲကြဲ ျပားျပားျဖစ္ေအာင္လုိ႔ ေသြးေဖာက္ၾကည့္ လုိက္တာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဥပုသ္ေစာင့္တဲ့အခါ၊ တရားစခန္း၀င္တဲ့အခါ ေသြးေဖာက္စစ္ တဲ့ ေသြးခ်ဳိတုိင္းကိရိယာကို မျဖစ္မေန ယူသြားသင့္ပါတယ္။ ေသာက္ေဆးေသာက္ ေနရင္လည္း ေသာက္ေဆးနဲ႔ ညႇိရမယ္၊ ထိုးေဆးထိုးေနရင္လည္း ထိုးေဆးနဲ႔ ညႇိရပါမယ္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ညႇိေပး လိုက္တယ္၊ ကိုယ္ကလည္း ဘယ္လိုျဖစ္ ရင္ ဘာေလွ်ာ့ေသာက္မယ္ဆုိတဲ့ ဆရာ ၀န္ၫႊန္ၾကားလိုက္တာကို ေသခ်ာစြာ နား ေထာင္ၿပီး လုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိ အရမ္းက်သြားရင္လည္း ေသာက္ဖုိ႔ ဂလူး ကို႔စ္၊ အခ်ဳိရည္တုိ႔လည္း အလြယ္တကူ ရႏုိင္ေအာင္ ယူသြားရပါမယ္။ ဒီလိုျပင္ ဆင္မႈေတြ လုပ္ၿပီးမွသာ ဥပုသ္ေစာင့္တာ၊ တရားစခန္း၀င္တာကို လုပ္သင့္ပါတယ္။
Repaglinide လို႔ေခၚတဲ့ ေဆး ေတြက အာနိသင္ သိပ္မခံေတာ့ မနက္ တစ္လံုးေသာက္၊ ေန႔လည္တစ္လံုး ေသာက္၊ ဥပုသ္ေစာင့္တဲ့ ညေနမွာ အစာ မစားလုိ႔ ညေန မေသာက္နဲ႔ေပ့ါ။
ဆီးခ်ဳိ ေသာက္ေဆးေသာက္ေနသူ ေတြက ဥပုသ္ေစာင့္တဲ့အခါ မနက္ေဆးကို မနက္ေစာေစာမွာေသာက္၊ control ေကာင္းေနရင္ ေဆးနည္းနည္းေလွ်ာ့ ေသာက္ပါ။ မေကာင္းရင္ေတာ့ ပံုမွန္အ တိုင္းပဲ ဆက္ေသာက္ပါ။ ညေနေသာက္ ေဆးကို တစ္၀က္ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။ အစၥလာမ္ဥပုသ္မွာေတာ့ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ သြားတယ္။ သူတုိ႔က တစ္ေနကုန္ အစာ မစားဘူး၊ မနက္ေသာက္တဲ့ေဆးေတြကို ညေနေသာက္၊ ညေနေသာက္တဲ့ေဆး ေတြကို မနက္မွေသာက္ေဆးကို တစ္ ၀က္ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။
အင္ဆူလင္ကေတာ့ အမ်ဳိးအစား ၁ ေတြက တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ထိုးရတာရွိ တယ္၊ ေလးႀကိမ္ထိုးရတာရွိတယ္။ ဘယ္ လိုမ်ဳိး ထိုးေနသလဲဆုိတာေပၚမွာ မူတည္ ၿပီး ဥပုသ္ေစာင့္တဲ့ေန႔ေတြမွာ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး ညႇိရပါမယ္။ အမ်ဳိးအစား ၂ မွာေတာ့ အင္ဆူလင္ကို ညမွာတစ္ႀကိမ္ပဲ ထိုးတယ္။ ဒါဆုိရင္ ညတစ္ႀကိမ္ထိုးေပ့ါ။ ႏွစ္မ်ဳိးေရာထားတဲ့ အင္ဆူလင္ဆုိရင္ ေတာ့ မနက္မွာထိုးမယ္၊ ညေနကေတာ့ လုိမွပဲလုိက္ထုိးတယ္။ ထိုးမယ္ဆုိရင္ လည္း ပမာဏကို ေလွ်ာ့ထုိးရပါမယ္။

ဥပုသ္ေစာင့္တာ ရပ္ဖုိ႔ လိုလား
ဥပုပ္ေစာင့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေပ့ါ။ စာ အုပ္တစ္အုပ္နဲ႔တစ္အုပ္ ေရးတာေတာ့ မတူဘူးေပ့ါ။ ၇၀ ေအာက္ဆုိရင္ ဆီးခ်ဳိ က်တယ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ၇၀ ေအာက္ ေရာက္သြားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဥပုသ္ေစာင့္ တာကုိ ရပ္သင့္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြ ဥပုသ္ေစာင့္တာက ေရေသာက္လို႔ရေသး တယ္၊ အစၥလာမ္ေတြ ဥပုသ္ေစာင့္တာက အရည္ေရာ၊ ေရေရာ ဘာမွ မေသာက္ရ ပါဘူး။ အဲဒါအတြက္ အဓိကထား ေရး ထားတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာဥပုပ္ေစာင့္သူေတြ နဲ႔ ဆီးခ်ဳိေရာဂါအတြက္ သုေတသနျပဳ ေရးထားတဲ့စာတမ္းေတြက မရွိသေလာက္ ပါပဲ။ အစၥလာမ္ဥပုသ္အတြက္က သုေတ သနေတြလုပ္ထားတာ အမ်ားႀကီးရွိပါ တယ္။ သူတုိ႔က ေနထြက္တာနဲ႔ အစာ မစားရေတာ့ဘူး၊ ေန၀င္မွ အစာျပန္စားရ တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေန႔ခင္းကာလမွာ ေသြး ခ်ဳိတုိင္းၾကည့္လုိက္လို႔ ၇၀ ေအာက္ျဖစ္ မယ္ဆုိရင္ အခ်ဳိရည္ေသာက္လုိက္ရပါ မယ္။ ၃၀၀ အထက္ဆုိရင္လည္း အစာ မစားတာကို ရပ္ဆုိင္းလုိက္ရပါမယ္။ ဒါက စမ္းသပ္ထားတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြ ဥပုသ္ေစာင့္တာမွာက အခ်ဳိရည္ ေသာက္လုိ႔ရတာေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္ မွာ ရပ္လုိက္ဆုိတာ မရွိပါဘူး။ ေသြးခ်ဳိ က်ေနတယ္ဆုိရင္ အခ်ဳိရည္ေသာက္ လုိက္လို႔ ရပါတယ္။

မေမ့ပါနဲ႔
ဥပုသ္ေစာင့္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ျပေန က်ဆရာ၀န္ကို ျပၿပီး အစားအေသာက္၊ ေဆး၀ါးနဲ႔ ေသြးခ်ဳိတုိင္းစက္ေတြကို အကုန္ယူသြားပါ။ မေမ့ပါနဲ႔။ ဒီလိုလုပ္ ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ ဥပုသ္ေစာင့္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

◘ ေဒါက္တာထက္ထက္ခင္

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *