“အိုမီဂါသရီး၏ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား (၁) ေဒါက္တာေအးမင္းထူး”

Omega 3ဆိုတာဘာလဲ။ 
Omega 3ဆိုတာ ငါးမွာရွိတဲ့ triglyceride အဆီဓာတ္တမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့အဆီဓာတ္(essential fatty acid)တမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ essential ဆိုတဲ့သေဘာက ခႏၶာကိုယ္က မထုတ္လုပ္နိုင္တာေၾကာင့္ ျပင္ပကေန ျဖည့္စြက္ေပးဖို႕ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။ အဆီေတြထဲမွာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့ အဆီမ်ိဳးဆိုရင္လည္း မမွားဘူး။သက္ရွိ ဆဲလ္ေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳတယ္။ omega 3ကို ငါးရဲ႕အဆီ(fish oil)ထဲမွာ အဓိကေတြ႕ရတယ္။ဒီေနရာမွာ တခ်က္ေျပာခ်င္တာက ငါးၾကီးဆီ(cod-liver oil)နဲ႕ ငါးအဆီ(fish oil)မတူညီပါဘူး။ ငါးၾကီးဆီ(cod-liver oil)ဆိုတာ ငါးရဲ႕အသည္းကေန ထုတ္ယူထားတာပါ။ ငါးၾကီးဆီမွာ omega 3အျပင္ ဗီတာမင္ ေအနဲ႕ဗီတာမင္ဒီဓာတ္ေတြလည္းပါဝင္ေသးတယ္။ သို႕ေသာ္ ငါးၾကီးဆီ(cod-liver oil)ရဲ႕ အိုမီဂါသရီးပါဝင္မႈက ငါးအဆီ(fish oil)ထက္ ၂ဆေလာက္ ပိုမိုနည္းပါးတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အိုမီဂါ သရီးၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာကို ေရြးခ်ယ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ငါးအဆီကို အဓိကစားေပးသင့္ပါတယ္။

 

Omega 3လို႕ ဘာေၾကာင့္ ေခၚၾကလဲ
ဓာတုဖြဲ႕စည္းပံုအရ omega 3ဆိုတာ long-chain fatty acid မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ long-chainဆိုတဲ့သေဘာက ကာဗြန္အက္တမ္ အနည္းဆံုး ၁၈လံုးပါဝင္တဲ့ ေမာ္လီက်ဳးတစ္ခုကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ကာဗြန္အက္တမ္ ၃လံုးေျမာက္မွာ အဆက္နွစ္ခုပါလို႕ omega 3လို႕ အလြယ္အမည္ေပးထားပါတယ္။ အလားတူ ကာဗြန္အက္တမ္ ၆လံုးေျမာက္မွာ အဆက္နွစ္ခုရွိရင္ omega 6လို႕ ေခၚပါမယ္။ ၉လံုးေျမာက္မွာ ရွိရင္ omega 9ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးရႈေထာင့္အရ Omega 6ပမာဏဟာ Omega 3 ပမာဏရဲ႕ ၄ဆထက္ ပိုမမ်ားသင့္ပါဘူး။ သို႕ေသာ္ အေနာက္နိုင္ငံေတြရဲ႕ စားေသာက္မႈပံုစံအရ omega6စားသံုးမႈဟာ omega3ထက္ မ်ားစြာပိုမိုေနတာေတြ႕ရပါတယ္။

 

Fatty acidဆိုတာ ဘာလဲ
ဖက္တီးအက္ဆစ္ဆိုတာ အဆီဓာတ္တမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ fatty acidထဲမွာ ျပည့္ဝဆီ(saturated fatty acid)နဲ႕ မျပည့္ဝဆီ(unsaturated fatty acid)ဆိုျပီး ခြဲျခားထားတယ္။ ျပည့္ဝဆီဆိုတာ မေကာင္းတဲ့အဆီမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ သာမန္အခန္းအပူခ်ိန္မွာ ခဲေနတဲ့အဆီမ်ိဳးဟာ ျပည့္ဝဆီေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည့္ဝဆီေတြဟာ ေသြးေၾကာနံရံမွာ ခဲျပီးပိတ္ဆို႕ေစတာေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳးမျပဳဘူး။ ဘဲသား၊အမဲသား၊ဝက္သား စတာေတြဟာ ျပည့္ဝဆီေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတာက မျပည့္ဝဆီေတြျဖစ္ပါတယ္။ မျပည့္ဝဆီေတြထဲမွာ monounsaturated fatty acidနဲ႕ polyunsaturated fatty acidဆိုျပီး ခြဲထားေသးတယ္။ monounsaturated ဆိုတာ မျပည့္တျပည့္ အဆီမ်ိဳးကို ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုအဆီမ်ိဳးဟာ အခန္းအပူခ်ိန္မွာ အရည္ျဖစ္ေပမယ့္ အေအးခံရင္ ခဲသြားတယ္။ အုန္းဆီ၊သံလြင္ဆီစတာေတြဟာ monounsaturated fatေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ polyunsaturated fatဆိုတာ အခန္းအပူခ်ိန္တင္မက အေအးခံရင္လည္း အရည္အျဖစ္က ေျပာင္းလဲတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ omega 3ဆိုတာ polyunsaturated fatမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အဆီထဲမွာ လူေတြနဲ႕ အသင့္ေတာ္ဆံုးအဆီတမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

 

အိုမီဂါသရီးအုပ္စုဝင္ သံုးမ်ိဳး
အိုမီဂါ သရီးမွာ ALA(alpha linolenic acid)၊EPA(Eicosapentaenoic acid)နဲ႕ DHA(Docosahexaenoic acid)ဆိုျပီး ၃မ်ိဳး ရွိတယ္။ အေျခခံက်တဲ့ အမ်ိဳးအစားက ALAျဖစ္ပါတယ္။လူနဲ႕ တိရိစာၦန္ေတြဟာ ALAရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႕ကို EPAနဲ႕ DHAကို ေျပာင္းလဲေပးနိုင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ ALAဆိုတာ အပင္၊အေစ့အဆံေတြကရတဲ့ အဆီမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ နွမ္းၾကတ္ေစ့၊ပန္းနွမ္းဆီ၊သစ္ၾကားသီး၊ကီဝီသီး၊ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ပဲပုပ္နဲ႕ အေစ့အဆံေတြမွာ အဓိက ေတြ႕ရွိရတယ္။ ေရာင္ရမ္းျခင္းကို အဓိကသက္သာေစမယ္။ ေဆးပညာမွာ ALAထက္စာရင္ EPAနဲ႕ DHAက ပိုမိုအသံုးဝင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ နွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈကို အဓိက ကာကြယ္ေပးနိုင္တယ္။မေကာင္းတဲ့အဆီဓာတ္ကို ေလွ်ာ့နည္းေစနိုင္တယ္။ EPAနဲ႕ DHAကို ငါးအမ်ိဳးမ်ိဳး(ေဆာ္လမြန္၊ဆာဒင္း၊တူနာ၊မက္ကရယ္၊ဟဲလိဗတ္၊ဟယ္ရင္း)၊ပင္လယ္စာ၊ပင္လယ္ေရေမွာ္ စတာေတြမွာ အဓိကေတြ႕ရွိရတယ္။ DHAဆိုတာ ကေလးဦးေနွာက္ဥာဏ္ရည္ဖြံ႔ျဖိဳးျခင္းကို ျဖစ္ေစတယ္။

 

က်န္းမာေရးအတြက္ ဘယ္လိုအသံုးဝင္လဲ
အိုမီဂါသရီးအုပ္စုဝင္ EPAနဲ႕DHAက နွလံုးက်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူေပးတယ္။နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေစ၊ပိတ္ေစနိုင္တဲ့ မေကာင္းတဲ့အဆီဓာတ္(triglyceride၊LDL)ေတြကို ေလွ်ာ့နည္းေစတယ္။ ေကာင္းတဲ့အဆီဓာတ္(HDL)ကို မ်ားေစတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းညိွေပးတယ္။ေသြးက်ဲေစတဲ့ အာနိသင္ရွိသလို ေသြးခဲမႈကို တားဆီးေပးတယ္။နွလံုးေသြးေၾကာပိတ္တာ၊ေလျဖတ္တာကို ကာကြယ္နိုင္တယ္။ ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစတဲ့သေဘာရွိလို႕ ဦးေနွာက္ ေသြးေလွ်ာက္အား ေကာင္းလာသလို မွတ္ဥာဏ္စြမ္းအား တိုးတက္လာတယ္။ စိတ္နွစ္ခြေရာဂါ၊စိတ္ကစဥ့္ကလ်ား ေရာဂါ၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ လကၡဏာေတြကို သက္သာေစတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို တားဆီးေပးတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ပြားေအာင္ ၾကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနာက္ပိုင္း ၃လမွာ စားသံုးေပးရင္ ေမြးဖြားလာမယ့္ ကေလးငယ္ရဲ႕ စိတ္ပိုင္း၊ရုပ္ပိုင္း ဖြံျဖိဳးမႈသာမက မ်က္စိက်န္းမာေရးကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳတာ ေတြ႕ရတယ္။ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးကိုပါ ထက္ျမက္လာေစတယ္။ ALAက အဆစ္အျမစ္ေရာင္ရမ္ျခင္းကို ေလွ်ာ့က်ေစသလို နာက်င္မႈကိုပါ သက္သာေစတယ္။

 

ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္ ….

ေဒါက္တာေအးမင္းထူး

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *