ပါရာစီတေမာ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္သံုးမိရင္ . . .

ပါရာစီတေမာေဆးက လူတိုင္း ပါးစပ္ဖ်ားမွာ စြဲေနတဲ့ေဆးတစ္မ်ိဳးပါ။ ပါရာစီတေမာ (Acetaminophen) က အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပမာဏႏႈန္းအတိုင္း ေသာက္ရင္ ေဘးဥပါဒ္ အလြန္ နည္းပါးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေဆးကို လြဲမွားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္သံုးၾကတာေတြ မ်ားျပားေနပါတယ္။

အလြန္အကြ်ံေသာက္မိရင္
ပါရာစီတေမာ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္တဲ့အခါ ေသြးထဲမွာ အဆိပ္သင့္ၿပီး ေသေစႏိုင္ပါတယ္။ မေသခဲ့ရင္ေတာင္ ေဆးပမာဏ မ်ားစြာေသာက္ လိုက္တဲ့အတြက္ အသည္းကို ဆိုးဆိုး ရြားရြား ပ်က္စီးေစပါတယ္။ အသည္းကို ဘယ္ေလာက္ထိ ထိခိုက္ပ်က္ဆီး ႏိုင္လဲဆိုတာကို ေသြးတြင္း ပါရာစီတေမာပမာဏ၊ ေဆးေသာက္ၿပီးၾကာခ်ိန္ေတြကေန သိႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္မွီသိရင္ ေျဖေဆးရွိပါတယ္။ ေသြးတြင္းမွာ ပါရာစီတေမာ ပမာဏမ်ားစြာ အခ်ိန္ၾကာၾကာရွိေနေလ အသည္းကိုပိုၿပီး ထိခိုက္ပ်က္ဆီးေလပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ဆက္ၿပီး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ပါရာစီတေမာ
• အရြယ္ေရာက္သူေတြအတြက္ ပါရာစီတေမာ ေဆးပမာဏ အမ်ားဆံုးက ၁၀ဝ၀ မီလီဂရမ္ျဖစ္ၿပီး တစ္ေန႔ကို ၄၀ဝ၀ မီလီဂရမ္ မေက်ာ္ရပါဘူး။

• သင္ဟာ ေန႔စဥ္ အရက္ေသာက္ေနက်သူဆိုရင္ ပါရာစီတေမာေဆး မေသာက္ခင္မွာ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ရပါမယ္။ ပါရာစီတေမာက အရက္လိုပဲ အသည္းကေန အင္ဇိုင္းထုတ္ၿပီး ေခ်ဖ်က္ရတာမို႔ အရက္ေသာက္ေနက်သူေတြမွာ ပါရာစီတေမာေဆး ပမာဏက တစ္ေန႔ကို ၂၀ဝ၀ မီလီဂရမ္ မေက်ာ္ရပါဘူး။

• အသည္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါရွိသူေတြမွာလည္း ပါရာစီတေမာေဆး ေသာက္လို႔ ရ မရကို ဆရာဝန္နဲ႔ အရင္တိုင္ပင္ပါ။

• ပါရာစီတေမာနဲ႔ မတည့္ရင္ မ်က္ႏွာ၊ လွ်ာ နဲ႔ လည္ေခ်ာင္းမွာ အေရျပား ယားယံတာ၊ အနီစက္ေတြထြက္တာ၊ ေရာင္ရမ္းတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ အသက္႐ွဴၾကပ္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

• ပါရာစီတေမာက ႏို႔ကေနတစ္ဆင့္ ျပန္ထြက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏို႔တိုက္ မိခင္ေတြ ပါရာစီတေမာေဆး ေသာက္သင့္၊ မေသာက္သင့္ကို ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ရပါမယ္။

• ေဆးေသာက္ခ်ိန္ကို ေက်ာ္သြားရင္ သတိရတဲ့အခ်ိန္မွာ ခ်က္ခ်င္းေသာက္ပါ။ ေနာက္ေဆးေသာက္ခ်ိန္နဲ႔ နီးေနၿပီဆိုရင္ မေသာက္မိတဲ့ေဆးကို ေက်ာ္သြားၿပီး က်န္ေဆးေတြကို သူ႔အခ်ိန္အတိုင္း ဆက္ေသာက္သြားပါ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ေဆးႏွစ္ႀကိမ္စာကို မေသာက္ပါနဲ႔။

ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ
လူတစ္ေယာက္က ပါရာစီတေမာကို အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ထားတယ္ဆိုတာကို သိႏိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့ –
• ေခါင္းမူးမယ္၊ အန္မယ္
• ေသြးတြင္းမွာ လက္တစ္အက္ဆစ္ေတြ မ်ားေနမယ္
• ပမာဏအလြန္မ်ားရင္ သတိလစ္မယ္
• ေဆးအလြန္အကြ်ံေသာက္ၿပီး ၂၄ နာရီ အၾကာမွ ေဆး႐ံုေရာက္လာတယ္ဆို ရင္ အသည္းမာကြ်တ္တာ၊ အသားဝါတာ၊ သတိရတစ္ခ်က္ မရတစ္ခ်က္ျဖစ္တာ၊ လက္တုန္တာ (Asterixis)၊ Foetor hepaticus နဲ႔ ေသြးယိုစီးတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ကုသလို႔ရလား
ပါရာစီတေမာေဆး ဘယ္ေလာက္ ပမာဏ ေသာက္ထားတယ္ဆိုတာ မသိရင္ေတာင္ ေျဖေဆးကို အျမန္ဆံုး ေပးရပါတယ္။ ပါရာစီတေမာ ေဆးအဆိပ္သင့္တာအတြက္ ေပးတဲ့ေျဖေဆးက အစီတိုင္းစစ္စတင္း (Acetylcysteine) ျဖစ္ပါတယ္။ ေသာက္ေဆးေရာ၊ ထိုးေဆးေရာ ရွိပါတယ္။ အေၾကာေဆးက ေသာက္ေဆးထက္ ပိုၿပီးျမန္ျမန္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းကို ေရာက္ရွိႏိုင္ၿပီး လူနာက အန္ေနလို႔ ေသာက္ေဆး မေသာက္ႏိုင္ရင္ လည္း အေၾကာေဆးသြင္းေပးလို႔ ရပါတယ္။

Key Facts
• ပါရာစီတေမာ အဆိပ္သင့္လို႔ အသက္ပါေသဆံုးရတာဟာ ေဆးအဆိပ္သင့္ေနတာကို မသိလို႔ ျဖစ္ႏိုင္သလို ေဆး႐ံုကို အခ်ိန္မွီ မေရာက္လာႏိုင္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
• အစာအာဟာရ မျပည့္ဝသူ၊ အရက္ကို ပံုမွန္ေသာက္ေနက်သူေတြ၊ အသည္းေရာဂါရွိသူေတြ၊ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါရွိသူေတြမွာ ပါရာစီတေမာ အဆိပ္သင့္တာကေန အသည္း ပ်က္ဆီးႏိုင္ေျခ ပိုျမင့္မားပါတယ္။
• ပါရာစီတေမာ အဆိပ္သင့္ၿပီး ရွစ္နာရီအတြင္း ေဆး႐ံုကို အေရာက္ပို႔ ေပးႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ သိသိခ်င္း ေဆး႐ံု ပို႔ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါ။
• ဘယ္အခ်ိန္က ေဆးေသာက္ထားမွန္း မေျပာႏိုင္ဘူး၊ မသိဘူးဆိုရင္ေတာင္ ကုသမႈကို ခ်က္ခ်င္း စတင္ခံယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
• ေသြးတြင္း ပါရာစီတေမာ ဘယ္ေလာက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီဆိုတာသိဖို႔ ေဆးေသာက္ၿပီး ၄ – ၁၆ နာရီအတြင္း တိုင္းရပါတယ္။
• ပါရာစီတေမာေဆးပမာဏ အမ်ားအျပား ေသာက္ၿပီးၿပီးခ်င္း တစ္နာရီအတြင္းမွာ ခ်ားကိုးလ္ (Activated Charcoal) ကို ေသာက္ႏိုင္ရင္ ပါရာစီတေမာကို ခႏၶာကိုယ္ကေန စုပ္ယူမႈကို ေလ်ာ့က်ႏိုင္ပါတယ္။

ထူးဒါလီကိုကို (MPharm) 

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *