ဆီးေက်ာက္ေပ်ာ္ေဆးေသာက္ရင္ ေက်ာက္ေတြ ေပ်ာ္သြားလား

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆီးေက်ာက္တည္တဲ့ ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားပါသလား ဆရာ။
ဆရာတုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ဆီးေက်ာက္တည္ တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္မပ်က္စီးသင့္ဘဲ ပ်က္စီးသြားတာကို ဆရာရဲ႕ လုပ္သက္ ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္အတြင္းမွာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာေနလူတန္းစား ႏြမ္းပါးတဲ့လူေတြက ဆီးေက်ာက္တည္လုိ႔ တည္မွန္းမသိ၊ သိျပန္ေတာ့လည္း ဘယ္ ေလာက္ အေရးပါမွန္းမသိဘဲ၊ ေတာ္ေတာ္ ႀကီး ေနာက္က်ၿပီးမွ၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ စီးၿပီးမွ ေတြ႕ရပါတယ္။

ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္တာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွင္းျပေပးပါ ဆရာ။
ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္တာ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းႀကီး သံုးခု ရွိပါ တယ္။ ေက်ာက္တည္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ခဲ့ရတဲ့ သီအုိရီမ်ားစြာရွိပါတယ္။ အဲဒီ သီအုိရီေတြထဲက Randall’s Plaques ဆုိတာက အီဂ်စ္ေခတ္ကတည္းက မံမီ ၁၁၀၀ ေလာက္ကို စစ္ၿပီးမွ စစ္တမ္းထုတ္ ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ လူေတြက လက္မခံခဲ့ဘူး။ လြန္ခဲ့ တဲ့ ရွစ္ႏွစ္ေလာက္ကမွ ဒီသီအုိရီက လူ သိမ်ားလာပါတယ္။ အေရးပါလို႔ ဒီသီအုိရီ အေၾကာင္းကို ဆရာထည့္ေျပာရတာပါ။
အေၾကာင္းရင္းသံုးခုရဲ႕ ပထမတစ္ခု က ဆီးထဲမွာေက်ာက္ျဖစ္ေစတဲ့ဓာတ္ေတြ ရဲ႕ ပမာဏက ရွိသင့္တာထက္မ်ားလို႔ ေက်ာက္တည္ရတာပါ။ ေက်ာက္ျဖစ္ေစ တဲ့ ဓာတ္ေတြက ကယ္လ္စီယမ္၊ ေဖာ့စ ပိတ္၊ ယူရစ္၊ စစၥတင္းနဲ႔ တျခားဓာတ္ေတြ လည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဆီးထဲ မွာ အခုေျပာခဲ့တဲ့ဓာတ္ေတြ ေက်ာက္မဖြဲ႕ စည္းႏုိင္ေအာင္ ကာကြယ္တဲ့ဓာတ္ႏွစ္မ်ဳိး ရွိတယ္။ အဲဒါက စစ္ထရိတ္နဲ႔ ပိုင္႐ိုင္ေဖာ့ စဖိတ္ပါ။ တျခားအေသးစားေလးေတြ လည္းရွိေပမယ့္ ထင္ရွားတာကိုပဲေျပာ တာပါ။ ကာကြယ္တဲ့ဓာတ္ေတြ ရွိသင့္တာ ထက္နည္းရင္လည္း ဆီးေက်ာက္တည္ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဓာတ္ေတြက စားတဲ့အထဲမွာပါလို႔ ျဖစ္ တာလား ဆရာ။
ဒါေတြအကုန္လံုးက စားတဲ့အတုိင္း ေကာ ျဖစ္လားဆုိရင္ စားတာေတြေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ႏုိင္သလို ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ Gen-etic formation ေၾကာင့္ ေက်ာက္ျဖစ္ေစ တဲ့ဓာတ္ရွိသင့္တာထက္ မ်ားေနတယ္ ဆုိရင္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မတူပါ ဘူး။ တခ်ဳိ႕ကြမ္းစားတဲ့သူက ေက်ာက္ျဖစ္ ၿပီး ကြမ္းမစားတဲ့သူက ေက်ာက္ျဖစ္တယ္။ စားတာေသာက္တာခ်ည္းပဲမဟုတ္ဘဲ ေအာက္ခံအေၾကာင္းအရာေတြလည္း ရွိပါ တယ္။ စားတာေသာက္တာပါ မဆင္ျခင္ဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ျပင္းထန္စြာျဖစ္မယ္၊ အႀကိမ္ မ်ားမ်ားျဖစ္မယ္။ ကိုယ့္ဘက္က ကာကြယ္ သင့္တာ ကာကြယ္ရမွာေပ့ါ။

ဒုတိယတစ္ခ်က္က ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ လဲ ဆရာ။
ေက်ာက္ကပ္ရဲ႕ ကယ္လစ္ေတြ neck က်ဥ္းရင္လည္း ေကာင္းေကာင္း မစီးဆင္း လို႔ အနည္ထုိင္ရာကေန ေက်ာက္ျဖစ္ပါ တယ္။ Urothilium လို႔ ေခၚတဲ့ ေက်ာက္ ကပ္ရဲ႕အခန္းေလးေတြရဲ႕ နံရံက Base-ment membrane မွာ ဒဏ္ရာရတယ္၊ သိပၸံအေခၚေတာ့Oxidative Stress ေပါ့။ ဆီးရဲ႕အက္စစ္ဓာတ္က ပံုမွန္ရွိသင့္ တာထက္မ်ားရင္လည္း ျဖစ္တယ္။
ေက်ာက္ရဲ႕ေမြးဖြားရာေနရာက ေက်ာက္ကပ္ထဲမွာပါ။ ေက်ာက္ကပ္ထဲ မွာ ကိစၥတုံးလုိက္ႏုိင္ရင္ ေက်ာက္က ေနာက္ထပ္ ဒုကၡမေပးေတာ့ဘူးေပ့ါ။ အဲဒါ ကို မသိလုိက္ရင္ ေက်ာက္က အထဲမွာ တစ္ေနရာၿပီးတစ္ေနရာ ျဖစ္ျဖစ္ေနၿပီး၊ ႀကီးလာၿပီး၊ အေတာ္ႀကီးေဖာင္းလာေတာ့ မွ လကၡဏာေတြ ေပၚလာတာမ်ဳိးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ စီးဆင္းမႈနည္းတာက အခန္းေလးေတြမွာတင္မကဘူး၊ ေက်ာက္ ကပ္နဲ႔ ဆီးႁပြန္ေလး ဆက္တဲ့လမ္းဆံုမွာ လည္း က်ဥ္းတတ္တယ္။ ေမြးရာပါက်ဥ္းတာ ျဖစ္ေစ၊ ေရာင္လို႔က်ဥ္းတာျဖစ္ေစ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ အဲဒီလုိက်ဥ္းတဲ့အခါ ေက်ာက္ ကပ္ထဲက ေကာင္းေကာင္းမစီးဆင္းလို႔ ေက်ာက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဆီးႁပြန္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ပိတ္ဆုိ႔ရင္ လည္း ေက်ာက္ျဖစ္တယ္၊ ဆီးအိမ္နဲ႔ က်ဥ္ ေခ်ာင္းမွာ ဆီးက်ိတ္ေတြႀကီးၿပီး ပိတ္ရင္ လည္း စီးဆင္းမႈမေကာင္းတဲ့အတြက္ ေက်ာက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆီးက်ဥ္ ေခ်ာင္းရဲ႕ ထိပ္၀မွာ အေရျပားရွည္ၿပီး က်ဥ္း ရင္လည္း ေက်ာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ျဖစ္ျဖစ္၊ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္ျဖစ္ ဆီးထြက္တဲ့ ေနရာကေန ေက်ာက္ကပ္အထိ ဘယ္ေန ရာမွာပဲက်ဥ္းက်ဥ္း ေက်ာက္ျဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္။

ဆီးေက်ာက္တည္ေစတဲ့ ေနာက္ဆံုးတစ္ ခ်က္က ဘာျဖစ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ဆီးပိုး တြယ္တာပါ။ ဘာေၾကာင့္ပဲ ဆီးပိုးတြယ္ တြယ္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ခုခံအားစနစ္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆးေတြေသာက္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပိုး ေတြ ေသၾကတယ္။ ေသေတာ့ အဆန္ ေလးေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီေသတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေပၚမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ဘက္တီးရီးယားေတြ စုပံုတယ္၊ အဲဒီအ ေပၚကို ကယ္လ္စီယမ္ေတြ စုပံုတယ္၊ ေအာက္ဇဲလိတ္ေတြ စုပံုတယ္၊ ယူရိတ္ေတြ စံုပံုတယ္၊ မဂၢနီဆီယမ္ေတြ စုပံုတယ္၊ ပို တက္စီယမ္ေတြ စုပံုတယ္။ ဆီးေက်ာက္ ေတြက တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ျဖစ္တာမ ဟုတ္ဘူး။ ကယ္လ္စီယမ္တစ္ခုတည္း ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ ပိုတက္စီယမ္တစ္ခု တည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ ေရာေနတာေပါ့ ေနာ္။ ဓာတ္ေတြ ေပါင္းၿပီးေတာ့မွျဖစ္ပါတယ္။ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေက်ာက္ေတြကေတာ့ မဂၢနီဆီယမ္ ဒါမွမဟုတ္ ေဖာ့စပိတ္ေတြ ေၾကာင့္ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီး ေက်ာက္တုိင္းက အတူတူ မဟုတ္ပါဘူး။ ပါ၀င္တဲ့ဓာတ္ေတြက မတူပါဘူး။

ဆီးေက်ာက္ေပ်ာ္ေဆးေတြက ဆီး ေက်ာက္ေပ်ာ္ေအာင္ ထိေရာက္မႈရွိပါ သလား ဆရာ။
ဆီးေက်ာက္ေပ်ာ္ေဆးေသာက္ရင္ ေက်ာက္ေတြေပ်ာ္သြားလား ေမးရင္ ဆရာ တုိ႔က ေပ်ာ္ပါမယ္လုိ႔ မေျပာရဲပါဘူး။ ဒီေက်ာက္ထဲမွာ ဘာေတြပါလဲ မသိဘူး။ ေဆးမွာပါတဲ့ဓာတ္က ေပ်ာ္ႏုိင္တဲ့ဓာတ္ မ်ဳိးျဖစ္ႏုိင္သလို၊ မေပ်ာ္ႏုိင္တဲ့ဓာတ္မ်ဳိး လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။

ဆရာေရွ႕မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ Randall’s Plaques သီအုိရီအေၾကာင္းကိုလည္း ရွင္း ျပေပးပါ ဆရာ။
ေရွးေခတ္မံမီ႐ုပ္အေလာင္း ၁၁၀၀ ကို သုေတသနလုပ္တဲ့အခါ ဆီးေက်ာက္ ေတြေတြ႕ေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနရာက ေနစၿပီး သုေတသနလုပ္ကာ သီအိုရီတစ္ခု ထုတ္လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီ Randall’s Plaques မွာ ေက်ာက္ကပ္ထဲမွာရွိတဲ့ Collecting Tubue ရဲ႕Basement Membrane မွာ ျဖစ္တာလို႔ ျပတ္ျပတ္သား သားေျပာခဲ့တယ္။ ဆီးပမာဏနည္းရင္ လည္း ျဖစ္တယ္၊ pH က အက္စစ္ဓာတ္မ်ား ေနရင္ ျဖစ္တယ္၊ မမ်ားသင့္တဲ့ဓာတ္ေတြ မ်ားေနရင္လည္း ျဖစ္တယ္၊ Oxidative Stress ျဖစ္တဲ့ Super radical ေတြေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တယ္။ Genetic ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒါအရမ္းအေရးႀကီးတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ Gene ေတြ မတူၾကဘူး။ တခ်ဳိ႕ေတြက ေဆးလိပ္တစ္ ဖြာမွ မေသာက္ဘဲ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ တယ္၊ အရက္လံုး၀မေသာက္ဘဲ အသည္း ကင္ဆာျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ အရက္ေသာက္ ေပမယ့္ အသည္းကင္ဆာမျဖစ္တာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေတြက ကာမနိယာမအရ အတိတ္က ပါလာတဲ့ကံေတြေပ့ါ။ ကာမနိ ယာမနဲ႔ သိပၸံပညာနဲ႔ အေတာ္ကိုတူပါ တယ္။ တခ်ဳိ႕က ျဖစ္ဖုိ႔ Gene ထဲမွာပါလာ တာ ဘယ္လိုမွ တားလုိ႔မရဘူး။ ကာကြယ္ ေတာ့ ကာကြယ္ရမွာေပါ့ေနာ္။ ကာကြယ္ ရင္ ၁၀ ခါျဖစ္မယ့္ေနရာမွာ ႏွစ္ခါေလာက္ပဲ ျဖစ္တာေပ့ါေနာ္။ မကာကြယ္ရင္ ၁၀ ခါက ၁၀ ခါစလံုးျဖစ္မွာေပါ့ေနာ္။ Gene Ther-apy မွာ ျပင္လို႔မရဘူး။ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္။ ကံႀကီးရင္ ျပင္လုိ႔ မရပါဘူး။Genetic Polymorphasin က မတူေတာ့ တခ်ဳိ႕ကဆီးပမာဏ ဒီေလာက္ပဲ ရွိေပမယ့္ ဆီးေက်ာက္မျဖစ္ဘူး။ ဒီသီအုိရီေတြကို အခုမွ အားလံုးကို ျပန္ၿပီး လက္မခံလုိ႔ကို မရဘူး။ လက္ခံလာရတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေျပာခဲ့တာ သူ႔ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ျဖဳတ္က်ခဲ့တဲ့လူေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အခုမွ ဒီသီအုိရီက လူသိမ်ားလာၿပီး လက္ ခံၿပီး Conference ေတြမွာ တင္လာၾက တယ္။

◘ ပါေမာကၡဦးတိုးလြင္ (ဆီးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး)

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *