Sunscreen မ်ား အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

Sunscreen ေတြကို နည္းလမ္း မွန္မွန္ လိမ္းရဲ႕လား

Sunscreen ဆိုတာက ေႏြရာသီ တစ္ခုတည္းအတြက္ပဲ လိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေနေရာင္ျခည္ကေနပါလာတဲ့ UV-Rays ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေနအလင္းေရာင္ က်ေရာက္ေနတဲ့ ဘယ္ေနရာ၊ ေဒသကိုပဲ သြားသြား လိုအပ္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

ေနေရာင္ျခည္

ေနေရာင္ျခည္မွာ UVA, UVB, UVC ဆိုၿပီး ေရာင္ျခည္အလင္းတန္းေတြပါရွိပါတယ္။
UVA က လိႈင္းအလ်ား အရွည္ဆံုး (၃၂၀ – ၄၀ဝ nm) ျဖစ္ၿပီး UVC က လိႈင္းအလ်ား အတိုဆံုး (၂၀ဝ – ၂၈၀ nm) ျဖစ္ပါတယ္။
လိႈင္းအလ်ားတိုေလ ေရာင္ျခည္ပိုၿပီး ျပင္းထန္ေလ ျဖစ္ပါတယ္။
 ကံေကာင္းတာက ကမၻာ့ေလထုမွာရွိတဲ့ အိုဇုန္းလႊာက အျပင္းထန္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ UVC ေရာင္ျခည္လိႈင္းေတြ ကမၻာ့ ေျမျပင္ေပၚ မက်ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။
 UVA နဲ႔ တခ်ိဳ႕ UVB ေရာင္ျခည္ေတြကေတာ့ ကမၻာေျမေပၚကို က်ေရာက္လာပါတယ္။
 UVA က အေရျပားရဲ႕ အေပၚယံလႊာ (epidermis) ထိပဲ သက္ေရာက္ႏိုင္ၿပီး UVB က အေရျပားအတြင္း (dermis) ထဲထိ ထိုးေဖာ္ႏိုင္ပါတယ္။
 UVA ေရာ၊ UVB ေရာက အသားအေရပ်က္စီးတာ၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္တာ၊ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္တာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
 ေနပူထဲထြက္လိုက္လို႔ ေနေလာင္ၿပီး အသားအေရ မည္းသြားတာ UVB ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

Sunscreen ဘယ္ႏွမ်ိဳးရွိသလဲ
 ေနေလာင္ကာခရင္မ္မွာ Physical ျဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ Physical Sunscreen နဲ႔ Chemical ျဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ Chemical Sunscreen ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။
 Physical Sunscreen ေတြကို ေနေရာင္ေအာက္ထြက္ခါနီးမွ ေကာက္လိမ္းလည္း သူတို႔က အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ႀကိဳၿပီးလိမ္းထားစရာ မလိုပါဘူး။
 Chemical Sunscreen ေတြကေတာ့ အေရျပားထဲမွာ အသားက်ဖို႔ အနည္းဆံုး ၁၅ မိနစ္ေလာက္ အခ်ိန္ေပးသင့္ပါသည္။
 ဒါေၾကာင့္ မွတ္မိလြယ္ေအာင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ေတြကို ေနေရာင္ေအာက္မသြားခင္ မိနစ္သံုးဆယ္ေလာက္ ႀကိဳၿပီး လိမ္းေပးဖို႔ မွာၾကတာပါ။
 Physical Sunscreen ေတြက လိမ္းၿပီးလို႔ ေခြ်းအရမ္းမထြက္ဘူး၊ ေရမစိုဘူး၊ အဝတ္နဲ႔သုတ္မပစ္ဘူးဆိုရင္ ေနာက္တစ္ထပ္ ထပ္လိမ္းစရာ မလိုပါဘူး။
 Chemical Sunscreen ကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ထိေတြ႕ၿပီးတိုင္း အာနိသင္ ေလ်ာ့လာမွာမို႔လို႔ ႏွစ္နာရီျခား တစ္ခါ ထပ္လိမ္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
 Physical Sunscreen ေတြက ေခြ်းေပါက္ေတြကို မပိတ္သြားေစလို႔ ဝက္ၿခံမထြက္ေစပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ Chemical Sunscreen ေတြကေတာ့ ဝက္ၿခံထြက္တတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
 ဝက္ၿခံထြက္တတ္သူဆိုရင္ noncodemogenic လို႔ ေရးထားတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္မ်ိဳးက ပိုသင့္ေတာ့္ပါတယ္။
 ခႏၶာကိုယ္ကို လိမ္းဖို႔ ေနေလာင္ကာ လိုးရွင္းေတြ ရွိသလို မ်က္ႏွာမွာလိမ္းဖို႔ ေနေလာင္ကာ ခရင္မ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
 ေနေလာင္ကာခရင္မ္ရဲ႕ အကာအကြယ္ အျပည့္အဝရရွိဖို႔ လိမ္းတဲ့အခါ လံုေလာက္တဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။
 မ်က္ႏွာမွာလိမ္းမယ္ဆိုရင္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း သံုးပံုတစ္ပံု (2 mL)လိမ္းၿပီး ခႏၶာကိုယ္မွာ လိမ္းဖို႔ဆိုရင္ တစ္ေအာင္စ (30 mL) ေလာက္လိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္။

ေရစိုခံေနေလာင္ကာခရင္မ္
ေနေလာင္ကာ ခရင္မ္မွာ water-resistant၊ waterproof ေဖာ္ျမဴလာေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတာလည္း ေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ေရစိုခံတယ္ဆိုေတာ့ အဆင္ေျပတာပဲ ဆိုေပမယ့္ ျပန္သန္႔စင္တဲ့အခါ အလြယ္တကူ မပ်က္ႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဝက္ၿခံထြက္တတ္တဲ့ အေရျပားရွိသူ ဆိုရင္ေတာ့ ေရစိုခံေနေလာင္ကာခရင္မ္ေတြက အလာဂ်ီျဖစ္ေစတတ္ၿပီး ဝက္ၿခံကို ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။

SPF ကိန္းဂဏန္းက ဘာေတြလဲ
♥ ေနေလာင္ကာညႊန္းကိန္းမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ SPF 15, SPF 30, SPF 50 ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ဒီကိန္းညႊန္းေတြက ယူဗီေရာင္ျခည္ေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း ေဖာ္ညႊန္းကိန္း ျဖစ္ပါတယ္။ UVA ေရာ UVB ေရာ အခ်ိဳးအစား ညီညီ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မွ “broad spectrum” လို႔ သတ္မွတ္တယ္လို႔ US FDA က ဆိုပါတယ္။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္မွာ UVA ခ်ည္းပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြ ဒါမွမဟုတ္ UVB ခ်ည္းပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြခ်ည္းပဲ ထည့္မယ္ဆိုရင္ ေနေရာင္ဒဏ္ကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္မေပးႏိုင္လို႔ broad spectrum လို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။

♥ SPF 15 က ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး SPF ၃၀ က ၉၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ SPF ၅၀ က ၉၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ၁၀ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပး ႏိုင္တဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။

♥ SPF ညႊန္းကိန္းမ်ားေလ physical sunscreen ဆိုရင္ အေရျပား ပိုေျခာက္တတ္ၿပီး chemical sunscreen ဆိုရင္ ပိုၿပီး ေစးပ်စ္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ – လူတစ္ေယာက္က ေနေရာင္ေအာက္မွာ ဆယ္မိနစ္ေနၿပီး ေနေလာက္ဒဏ္ ခံစားရမယ္ဆိုရင္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ SPF 15 လိမ္းၿပီးတဲ့အခါ ေနေရာင္ ေအာက္မွာ SPF 15 က မိနစ္ ၁၅၀ ထိကာကြယ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

♥ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသားေရ ကြာျခားမႈရွိတာေၾကာင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ရဲ႕ ခံႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကလည္း ကြာသြားပါတယ္။ ႏွစ္နာရီျခားတစ္ခါ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ ထပ္လိမ္းေပးတာက စိတ္အခ်ရဆံုးပါ။

မိတ္ကပ္ႏွင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္

♥♥♥ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို လက္ေတြ၊ ေျခေထာက္ေတြလိမ္းတာက လြယ္ကူၿပီး အဆင္ေျပပါတယ္။ ဒီေတာ့ မ်က္ႏွာမွာ ဘယ္လို ေနေလာင္ကာခရင္မ္လိမ္းမလဲ၊ အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ေရာ၊ ေအာက္ခံ မိတ္ကပ္ေရာ၊ ေပါင္ဒါေရာ၊ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ေရာ အကုန္ ဘယ္လို လိမ္းရမလဲ ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို စနစ္တက် မလိမ္းရင္ သူရဲ႕ အာနိသင္ကို မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအတြက္ လိမ္းနည္း အဆင့္ဆင့္ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

Tips
♥♥♥ အရင္ဆံုး မ်က္ႏွာေပၚမွာ သင္လိမ္းေနက် အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ Skin Care ေတြကို အရင္လိမ္းပါ။

♥♥♥ ဒုတိယအဆင့္မွာ ေနေလာင္ကာခရင္မ္လိမ္းပါ။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ မ်က္ႏွာမွာလိမ္းဖို႔ဆိုရင္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ယူပါ။ မ်က္ႏွာျပင္ အႏွံ႕လိမ္းပါ။ ေျခာက္ေအာင္ထားပါ။

♥♥♥ တတိယအဆင့္မွာ ေအာက္ခံမိတ္ကပ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းလိမ္းပါ။ ဒီအေပၚကမွ ေပါင္ဒါ ထပ္လိမ္းႏိုင္ပါတယ္။

Types of Facial Sunscreen
♥♥♥ မ်က္ႏွာလိမ္း ေနေလာင္ကာခရင္မ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ SPF ပါဝင္တဲ့ ေအာက္ခံမိတ္ကပ္၊ SPF သီးသန္႔ မ်က္ႏွာလိမ္းခရင္မ္၊ SPF ပါဝင္တဲ့ မိတ္ကပ္ေပါင္ဒါ၊ SPF ပါဝင္တဲ့ အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။

♥♥♥ ဒီေတာ့ အေပၚမွာေျပာထားတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ လိမ္းပံု အဆင့္ဆင့္က SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ဘယ္လိုလိမ္းမလဲဆိုတာပါ။ ဒီ SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ လိမ္းၿပီးရင္ေတာ့ မိတ္ကပ္လိမ္းတဲ့အခါ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေပါင္ဒါပုတ္ရင္ျဖစ္ျဖစ္ SPF မပါတာပဲ အသံုးျပဳပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ SPF ေတြ လိမ္းတာမ်ားလြန္းရင္လည္း အေရျပားကို အလာဂ်ီျဖစ္ေစတတ္ၿပီး ေခြ်းေပါက္ေတြပိတ္ကာ ဝက္ၿခံထြက္လာေစပါတယ္။

♥♥♥ ဒါေပမယ့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ႏွစ္နာရီျခားတစ္ခါ ထပ္လိမ္းေပးရမွာျဖစ္ လို႔ SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို လိမ္းထားၿပီး ေနာက္ႏွစ္နာရီ ၾကာတဲ့အခါ အေပၚကေန SPF ပါတဲ့ ေပါင္ဒါ ျဖစ္ျဖစ္၊ SPF ပါတဲ့ Spray ျဖစ္ျဖစ္ လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္နာရီျခား တစ္ခါ ႀကိဳက္တဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ေျပာင္းလိမ္းလို႔ ရပါတယ္။

♥ #ထူးဒါလီကိုကို (M. Sc. in Pharm) 

Post Author: Good Health Journal

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *