Sunscreen ေတြကို နည္းလမ္း မွန္မွန္ လိမ္းရဲ႕လား
Sunscreen ဆိုတာက ေႏြရာသီ တစ္ခုတည္းအတြက္ပဲ လိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေနေရာင္ျခည္ကေနပါလာတဲ့ UV-Rays ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေနအလင္းေရာင္ က်ေရာက္ေနတဲ့ ဘယ္ေနရာ၊ ေဒသကိုပဲ သြားသြား လိုအပ္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
ေနေရာင္ျခည္
♥ ေနေရာင္ျခည္မွာ UVA, UVB, UVC ဆိုၿပီး ေရာင္ျခည္အလင္းတန္းေတြပါရွိပါတယ္။
♥ UVA က လိႈင္းအလ်ား အရွည္ဆံုး (၃၂၀ – ၄၀ဝ nm) ျဖစ္ၿပီး UVC က လိႈင္းအလ်ား အတိုဆံုး (၂၀ဝ – ၂၈၀ nm) ျဖစ္ပါတယ္။
♥ လိႈင္းအလ်ားတိုေလ ေရာင္ျခည္ပိုၿပီး ျပင္းထန္ေလ ျဖစ္ပါတယ္။
♥ ကံေကာင္းတာက ကမၻာ့ေလထုမွာရွိတဲ့ အိုဇုန္းလႊာက အျပင္းထန္ဆံုး ျဖစ္တဲ့ UVC ေရာင္ျခည္လိႈင္းေတြ ကမၻာ့ ေျမျပင္ေပၚ မက်ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။
♥ UVA နဲ႔ တခ်ိဳ႕ UVB ေရာင္ျခည္ေတြကေတာ့ ကမၻာေျမေပၚကို က်ေရာက္လာပါတယ္။
♥ UVA က အေရျပားရဲ႕ အေပၚယံလႊာ (epidermis) ထိပဲ သက္ေရာက္ႏိုင္ၿပီး UVB က အေရျပားအတြင္း (dermis) ထဲထိ ထိုးေဖာ္ႏိုင္ပါတယ္။
♥ UVA ေရာ၊ UVB ေရာက အသားအေရပ်က္စီးတာ၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္တာ၊ အေရျပားကင္ဆာ ျဖစ္တာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။
♥ ေနပူထဲထြက္လိုက္လို႔ ေနေလာင္ၿပီး အသားအေရ မည္းသြားတာ UVB ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
Sunscreen ဘယ္ႏွမ်ိဳးရွိသလဲ
♥ ေနေလာင္ကာခရင္မ္မွာ Physical ျဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ Physical Sunscreen နဲ႔ Chemical ျဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ Chemical Sunscreen ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။
♥ Physical Sunscreen ေတြကို ေနေရာင္ေအာက္ထြက္ခါနီးမွ ေကာက္လိမ္းလည္း သူတို႔က အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ႀကိဳၿပီးလိမ္းထားစရာ မလိုပါဘူး။
♥ Chemical Sunscreen ေတြကေတာ့ အေရျပားထဲမွာ အသားက်ဖို႔ အနည္းဆံုး ၁၅ မိနစ္ေလာက္ အခ်ိန္ေပးသင့္ပါသည္။
♥ ဒါေၾကာင့္ မွတ္မိလြယ္ေအာင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ေတြကို ေနေရာင္ေအာက္မသြားခင္ မိနစ္သံုးဆယ္ေလာက္ ႀကိဳၿပီး လိမ္းေပးဖို႔ မွာၾကတာပါ။
♥ Physical Sunscreen ေတြက လိမ္းၿပီးလို႔ ေခြ်းအရမ္းမထြက္ဘူး၊ ေရမစိုဘူး၊ အဝတ္နဲ႔သုတ္မပစ္ဘူးဆိုရင္ ေနာက္တစ္ထပ္ ထပ္လိမ္းစရာ မလိုပါဘူး။
♥ Chemical Sunscreen ကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ထိေတြ႕ၿပီးတိုင္း အာနိသင္ ေလ်ာ့လာမွာမို႔လို႔ ႏွစ္နာရီျခား တစ္ခါ ထပ္လိမ္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
♥ Physical Sunscreen ေတြက ေခြ်းေပါက္ေတြကို မပိတ္သြားေစလို႔ ဝက္ၿခံမထြက္ေစပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ Chemical Sunscreen ေတြကေတာ့ ဝက္ၿခံထြက္တတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
♥ ဝက္ၿခံထြက္တတ္သူဆိုရင္ noncodemogenic လို႔ ေရးထားတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္မ်ိဳးက ပိုသင့္ေတာ့္ပါတယ္။
♥ ခႏၶာကိုယ္ကို လိမ္းဖို႔ ေနေလာင္ကာ လိုးရွင္းေတြ ရွိသလို မ်က္ႏွာမွာလိမ္းဖို႔ ေနေလာင္ကာ ခရင္မ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
♥ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ရဲ႕ အကာအကြယ္ အျပည့္အဝရရွိဖို႔ လိမ္းတဲ့အခါ လံုေလာက္တဲ့ ပမာဏ ျဖစ္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။
♥ မ်က္ႏွာမွာလိမ္းမယ္ဆိုရင္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း သံုးပံုတစ္ပံု (2 mL)လိမ္းၿပီး ခႏၶာကိုယ္မွာ လိမ္းဖို႔ဆိုရင္ တစ္ေအာင္စ (30 mL) ေလာက္လိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္။
ေရစိုခံေနေလာင္ကာခရင္မ္
ေနေလာင္ကာ ခရင္မ္မွာ water-resistant၊ waterproof ေဖာ္ျမဴလာေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတာလည္း ေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ေရစိုခံတယ္ဆိုေတာ့ အဆင္ေျပတာပဲ ဆိုေပမယ့္ ျပန္သန္႔စင္တဲ့အခါ အလြယ္တကူ မပ်က္ႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဝက္ၿခံထြက္တတ္တဲ့ အေရျပားရွိသူ ဆိုရင္ေတာ့ ေရစိုခံေနေလာင္ကာခရင္မ္ေတြက အလာဂ်ီျဖစ္ေစတတ္ၿပီး ဝက္ၿခံကို ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါတယ္။
SPF ကိန္းဂဏန္းက ဘာေတြလဲ
♥ ေနေလာင္ကာညႊန္းကိန္းမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ SPF 15, SPF 30, SPF 50 ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ဒီကိန္းညႊန္းေတြက ယူဗီေရာင္ျခည္ေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း ေဖာ္ညႊန္းကိန္း ျဖစ္ပါတယ္။ UVA ေရာ UVB ေရာ အခ်ိဳးအစား ညီညီ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မွ “broad spectrum” လို႔ သတ္မွတ္တယ္လို႔ US FDA က ဆိုပါတယ္။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္မွာ UVA ခ်ည္းပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြ ဒါမွမဟုတ္ UVB ခ်ည္းပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြခ်ည္းပဲ ထည့္မယ္ဆိုရင္ ေနေရာင္ဒဏ္ကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္မေပးႏိုင္လို႔ broad spectrum လို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။
♥ SPF 15 က ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး SPF ၃၀ က ၉၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ SPF ၅၀ က ၉၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ၁၀ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပး ႏိုင္တဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။
♥ SPF ညႊန္းကိန္းမ်ားေလ physical sunscreen ဆိုရင္ အေရျပား ပိုေျခာက္တတ္ၿပီး chemical sunscreen ဆိုရင္ ပိုၿပီး ေစးပ်စ္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ – လူတစ္ေယာက္က ေနေရာင္ေအာက္မွာ ဆယ္မိနစ္ေနၿပီး ေနေလာက္ဒဏ္ ခံစားရမယ္ဆိုရင္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ SPF 15 လိမ္းၿပီးတဲ့အခါ ေနေရာင္ ေအာက္မွာ SPF 15 က မိနစ္ ၁၅၀ ထိကာကြယ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
♥ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသားေရ ကြာျခားမႈရွိတာေၾကာင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ရဲ႕ ခံႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကလည္း ကြာသြားပါတယ္။ ႏွစ္နာရီျခားတစ္ခါ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ ထပ္လိမ္းေပးတာက စိတ္အခ်ရဆံုးပါ။
မိတ္ကပ္ႏွင့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္
♥♥♥ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို လက္ေတြ၊ ေျခေထာက္ေတြလိမ္းတာက လြယ္ကူၿပီး အဆင္ေျပပါတယ္။ ဒီေတာ့ မ်က္ႏွာမွာ ဘယ္လို ေနေလာင္ကာခရင္မ္လိမ္းမလဲ၊ အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ေရာ၊ ေအာက္ခံ မိတ္ကပ္ေရာ၊ ေပါင္ဒါေရာ၊ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ေရာ အကုန္ ဘယ္လို လိမ္းရမလဲ ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို စနစ္တက် မလိမ္းရင္ သူရဲ႕ အာနိသင္ကို မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအတြက္ လိမ္းနည္း အဆင့္ဆင့္ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
Tips
♥♥♥ အရင္ဆံုး မ်က္ႏွာေပၚမွာ သင္လိမ္းေနက် အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ Skin Care ေတြကို အရင္လိမ္းပါ။
♥♥♥ ဒုတိယအဆင့္မွာ ေနေလာင္ကာခရင္မ္လိမ္းပါ။ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ မ်က္ႏွာမွာလိမ္းဖို႔ဆိုရင္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ယူပါ။ မ်က္ႏွာျပင္ အႏွံ႕လိမ္းပါ။ ေျခာက္ေအာင္ထားပါ။
♥♥♥ တတိယအဆင့္မွာ ေအာက္ခံမိတ္ကပ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းလိမ္းပါ။ ဒီအေပၚကမွ ေပါင္ဒါ ထပ္လိမ္းႏိုင္ပါတယ္။
Types of Facial Sunscreen
♥♥♥ မ်က္ႏွာလိမ္း ေနေလာင္ကာခရင္မ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ SPF ပါဝင္တဲ့ ေအာက္ခံမိတ္ကပ္၊ SPF သီးသန္႔ မ်က္ႏွာလိမ္းခရင္မ္၊ SPF ပါဝင္တဲ့ မိတ္ကပ္ေပါင္ဒါ၊ SPF ပါဝင္တဲ့ အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္မ္ စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။
♥♥♥ ဒီေတာ့ အေပၚမွာေျပာထားတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ လိမ္းပံု အဆင့္ဆင့္က SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ဘယ္လိုလိမ္းမလဲဆိုတာပါ။ ဒီ SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ လိမ္းၿပီးရင္ေတာ့ မိတ္ကပ္လိမ္းတဲ့အခါ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေပါင္ဒါပုတ္ရင္ျဖစ္ျဖစ္ SPF မပါတာပဲ အသံုးျပဳပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ SPF ေတြ လိမ္းတာမ်ားလြန္းရင္လည္း အေရျပားကို အလာဂ်ီျဖစ္ေစတတ္ၿပီး ေခြ်းေပါက္ေတြပိတ္ကာ ဝက္ၿခံထြက္လာေစပါတယ္။
♥♥♥ ဒါေပမယ့္ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ႏွစ္နာရီျခားတစ္ခါ ထပ္လိမ္းေပးရမွာျဖစ္ လို႔ SPF သီးသန္႔ပါတဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို လိမ္းထားၿပီး ေနာက္ႏွစ္နာရီ ၾကာတဲ့အခါ အေပၚကေန SPF ပါတဲ့ ေပါင္ဒါ ျဖစ္ျဖစ္၊ SPF ပါတဲ့ Spray ျဖစ္ျဖစ္ လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္နာရီျခား တစ္ခါ ႀကိဳက္တဲ့ ေနေလာင္ကာခရင္မ္ကို ေျပာင္းလိမ္းလို႔ ရပါတယ္။
♥ #ထူးဒါလီကိုကို (M. Sc. in Pharm) ♥