ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပြီးနောက် ဘာတွေဆင်ခြင်နေထိုင်ဖို့လိုလဲ

ကိုဗဈဖွဈပွီးနောကျ ဆငျခွငျနထေိုငျသင့ျတာတှကေို စာဖတျပရိသတျတို့သိရှိစဖေို့ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဖောငျဒေးရှငျးဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာသနျးစိနျထံ Good Health Journal က မေးမွနျးဖွဈခဲ့ပါတယျ။ (#မသေကျ)

ကိုဗဈဖွဈပွီးသူတှအေနနေဲ့ ဆောငျရနျ၊ ရှောငျရနျအခကြျလေးတှေ သိပါရစေ။

ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါဖွဈပွီးသူတှကေ ရောဂါဖွဈပွီးပမေယ့ျလညျး အသကျရှူလမျးကွောငျးရောဂါဖွဈတဲ့ တုပျကှေး ရောဂါလို တခွားရောဂါတှေ ထပျဖွဈနိုငျ သေးတဲ့အတှကျ ပေါ့ပေါ့ဆဆနလေို့ မရသေးပါဘူး၊ အဲဒါကွောင့ျ အမြားပွညျ သူရှိတဲ့ အပွငျတှကေို သှားလာကွတဲ့အခါ Mask တပျပွီးသှားလာကွဖို့ လိုအပျပါတယျ။ တဈကိုယျရသေန့ျရှငျးရေးလညျး လုပျပေးပါ။ နောကျတဈခုအနနေဲ့ ကိုဗဈ ဖွဈပွီးပမေယ့ျလညျး နောကျတဈခါ ထပျ ဖွဈနိုငျတာကွောင့ျ မပေါ့ဆဘဲ သတိ ထားနထေိုငျဖို့ လိုအပျပါတယျ။

ဆောငျရနျအခကြျအနနေဲ့ ကိုယျခံ စှမျးအားမွင့ျတဲ့အစားအသောကျတှေ ပုံ မှနျစားသောကျပေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ဗီတာမငျစီမြားတဲ့ သဈသီးဝလံတှေ စားရ မယျ၊ သံပရာရညျသောကျရမယျ၊ လိမ်မောျ ရညျသောကျရမယျ၊ နာနတျသီး စားရ မယျ။ ကွကျဥ၊ ကွကျစှပျပွုတျတို့လို အာဟာရပွည့ျဝတဲ့ အစားအသောကျတှကေို ပုံမှနျစားသောကျပေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ပွီးတော့ ပုံမှနျလမျးလြှောကျပေးသင့ျ တယျ။ လမျးလြှောကျပေးတာက အသကျ ရှူလေ့ကငြ့ျခနျးလညျး ရသှားသလို ခန်ဓာကိုယျအတှငျး သှေးလညျပတျမှုလညျး ပိုပွီးကောငျးမှနျသှားပါတယျ။

ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါအသညျးအသနျ ဖွဈခဲ့သူတှမှော နမိုးနီးယား အဆုတျရောငျရောဂါပါဖွဈခဲ့တာကွောင့ျ အောကျ ဆီဂငြျရှူရတဲ့အထိဖွဈသှားတဲ့ လူနာတှေ မှာတော့ အသကျရှူလေ့ကငြ့ျခနျး ပိုပွီး တော့ လုပျပေးဖို့လိုအပျပါတယျ။ တဈနေ့ ကို မနကျပိုငျး ၅ မိနဈတဈကွိမျ၊ ညနေ ၅ မိနဈတဈကွိမျ အသကျရှူလေ့ကငြ့ျခနျး မှနျမှနျလုပျပေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ထိုငျ နရေငျးနဲ့လညျး လကျကိုမွှောကျပွီးတော့ အသကျရှူမယျ၊ ပွနျထုတျမယျ အဲဒီလို လညျး လုပျပေးလို့ရပါတယျ။ နောကျတဈ ခုအနနေဲ့ ဆေးလိပျသောကျတတျရငျ လညျး ဆေးလိပျဖွတျတာ အကောငျးဆုံး ပါ။ ဆေးလိပျဖွတျလိုကျမှ ဆေးလိပျငှေ့ ကွောင့ျ အဆုတျကို ထိခိုကျအန်တရာယျပေး နိုငျတဲ့ဒဏျက ကာကှယျနိုငျမှာဖွဈပါ တယျ။ ပွီးတော့ အိမျသားတှထေဲမှာလညျး ဆေးလိပျသောကျတတျတဲ့သူရှိရငျ ကိုဗဈ ဖွဈ ပွီးတဲ့သူနဲ့ ဝေးဝေးတဈနရောမှာ သောကျဖို့ လိုအပျပါတယျ။

ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါဖွဈပှားပွီးသူမှာ နောကျဆကျတှဲဆိုးကြိုးအနနေဲ့ ဘာတှေ ခံစားရတတျပါသလဲ ဆရာ။
တခြို့ကတြော့ ကိုဗဈဖွဈတဲ့အခြိနျမှာ ဆိုးဆိုးရှားရှားခံစားရတာတှကွေောင့ျ ဖွဈခငြျရာဖွဈဆိုပွီး စိတျဓာတျကသြှား တဲ့အခွအေနတှေရှေိသလိုစိတျလခြေောကျခြားပွီး စိတျဝဒေနာခံစားရတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ စိတျဝေဒေနာတှေ တဈနညျးမဟုတျတဈနညျး ခံစားရတာတှရှေိတတျတာကွောင့ျ ဂရုစိုကျဖို့လိုအပျပွီး လိုအပျ ရငျလိုအပျသလို ဆရာဝနျတှနေဲ့တိုငျပငျ ဆှေးနှေးအဖွရှောပွီး ရောဂါပြောကျကငျးနိုငျအောငျ ကုသဖို့လိုအပျပါတယျ။ နောကျတဈခုက ကိုဗဈကွောင့ျဖွဈတဲ့ အထဲမှာ အဆုတျထိခိုကျတာတှရှေိတယျ၊ နှလုံးမှာသှေးကွောပိတျတာတှေ ၊ သှေးကြဲတာတှရှေိတယျ။ ဒါကွောင့ျ သကျဆိုငျရာ ဆရာဝနျတှနေဲ့ သခြောစနဈတကြ ကုသဖို့ လိုအပျပါတယျ။

ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါက ဖွဈပွီးရငျလညျး နောကျဆကျတှဲဆိုးကြိုးတှကေို ၁ လ၊ ၂ လ လောကျအထိခံစားရတဲ့သူတှရှေိပါတယျ။ အာရုံကွောအားလြော့သှားပွီး လကျ၊ ခွထေောကျမလှုပျနိုငျတာတှေ တှေ့ရပါ တယျ။ ဒါကွောင့ျ အာရုံကွော ပွနျပွီး အားကောငျးလာအောငျ လေ့ကငြ့ျခနျး လုပျပေးဖို့ လိုပါတယျ။ ကိုဗဈဖွဈခဲ့ခြိနျ မှာ ပွငျးထနျမှုအပေါျမူတညျပွီး ဘယျ ကိုယျအငျ်ဂါအစိတျအပိုငျးမှာ အဓိက အဖွဈမြားခဲ့တာလဲဆိုတာကို စဈဆေး သင့ျပွီး အဲဒီအငျ်ဂါအစိတျအပိုငျးကို ပွနျ ပွီးပွုပွငျပေးတဲ့ လုပျငနျးတှေ လုပျ ဆောငျပေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။ ဥပမာ-အဆုတျဆိုရငျလညျး အဆုတျ၊ နှလုံးဆိုရငျလညျး နှလုံး၊ သှေးလမျးကွောငျးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ သှေးရောဂါတှေ စတဲ့ သကျ ဆိုငျတဲ့အပိုငျးတှကေို ပွုစုကုသပေးဖို့ လိုအပျပါတယျ။

ကိုဗဈဖွဈပွီးသူတခြို့ နပွေနျကောငျးလာပမေယ့ျ အသကျရှူကပြျတာတှေ ဖွဈတာက ဘာကွောင့ျလဲ။
ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါက အသကျရှူ လမျးကွောငျးရောဂါတဈမြိုးဖွဈတဲ့အ တှကျကွောင့ျ အဆုတျတဈခွမျးရောငျ တာ၊ တဈပိုငျးရောငျတာ၊ တဈခုလုံးရောငျ တာ၊ နှဈဖကျလုံးရောငျတာတှရှေိတတျ ပါတယျ။ ကိုဗဈဖွဈတဲ့အခြိနျ အဆုတျ နှဈဖကျလုံးရောငျရငျ အောကျဆီဂငြျတှေ ပေးရတဲ့အထိ ဆိုးရှားတဲ့အခွအေနေ တှရှေိတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရောဂါပြောကျ ကငျးသှားရငျတောငျ အဆုတျမှာ ခံစား ထားရတဲ့ဒဏျရာတှကွေောင့ျ အသကျရှူ မဝတာတှေ ဖွဈနိုငျပါတယျ။ ဒါကလညျး ရောဂါဖွဈတဲ့အခြိနျမှာ စမျးသပျစဈဆေးမှု လုပျရငျ အဖွပေေါျပါတယျ။ စမျးသပျမှု မလုပျခဲ့ဘူး၊ အိမျမှာပဲကုသရငျးနဲ့ပြောကျ ကငျးခဲ့တာဆိုရငျတော့ မသိနိုငျဘူးပေါ့။ နောကျတဈခုက ကိုဗဈဖွဈပွီးရငျ အသကျ ရှူလမျးကွောငျးတငျမက နှလုံးကိုပါထိ ခိုကျသှားတယျ။ နှလုံးအတှငျးထဲမှာရှိတဲ့အသားတှကေို ရောငျရမျးတဲ့ ရောဂါဖွဈ နိုငျပွီး နှလုံးအားနညျးသှားတာတှေ ဖွဈ နိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါ ဖွဈပွီးတဲ့အခါ နှလုံးအားနညျးတဲ့ရောဂါ က ကနြျနခေဲ့ပွီးတော့ လှုပျလှုပျရှားရှား လုပျရငျ အသကျရှူမဝတာတှေ ဖွဈတတျ ပါတယျ။

ကိုဗဈဖွဈပွီးပွနျကောငျးတဲ့အခါ အစားအသောကျရှောငျတာမြိုး လုပျဖို့ လိုအပျပါသလား။ ဝကျသား၊ မြှဈတို့ကို ရှောငျရမယျလို့ ပွောနကွေတာကကော ဟုတျ ပါသလား ဆရာ။

ကိုဗဈရောဂါပြောကျကငျးသှားရငျ သာမနျလူကောငျးလိုပဲ စားလို့ရပါတယျ။ စားတဲ့အခါ အာဟာရပွည့ျဝဖို့ လိုအပျပါ တယျ။ အသီးအနှံမြားမြား စားပေး၊ သံပ ရာရညျ၊ လိမ်မောျရညျတှကေို သောကျ ပေးသင့ျပါတယျ။

အခုလကျရှိ ကိုဗဈဖွဈပှားမှုအခွေ အနကေို သုံးသပျပေးစခေငြျပါတယျ ဆရာ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုငျလနဲ့ သွဂုတျလအတှငျးက ရောဂါဖွဈပှား မှုတှေ အဆမတနျမွင့ျတကျခဲ့ပွီး သဆေုံး မှုတှလေညျး မြားပွားခဲ့ပါတယျ။ ဒီလိုမွင့ျ တကျခဲ့ရာကနေ အခု နေ့စဉျရောဂါဖွဈ ပှားမှုနှုနျး တဖွညျးဖွညျးနွဲ့ပနျကလြာ တာကို တှေ့ရပါတယျ။ စဈဆေးနှုနျးအရ ပိုးတှေ့ရှိမှုကို ပွနျကွည့ျလိုကျရငျ ၂၀ ရာ ခိုငျနှုနျးကနေ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးအောကျကို ရောကျလာတာကို တှေ့ရပါတယျ။ အရငျ တဈနေ့ကို ပိုးတှေ့နှုနျး ၅၀ လောကျရှိတဲ့ နရောတှမှော ၅ ယောကျလောကျပဲ တှေ့ နရေတာကွောင့ျ ပိုးတှေ့ရှိမှုနှုနျးကဆြငျး တယျ၊ နှေးသှားပွီလို့ ပွောလို့ရပါတယျ။ အနောကျနိုငျငံတှဖွေဈတဲ့ အမရေိကနျ နိုငျငံ၊ ဥရောပနိုငျငံတှမှောကတော့ ကို ဗဈကာကှယျဆေးထိုးမှ အမွဈပွတျမယျ ဆိုပွီး ကာကှယျဆေးထိုးလုပျငနျးကို တဈစိုကျမတျမတျဆောငျရှကျနပေါ တယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ကာကှယျ ဆေးထိုးလုပျငနျးတှေ ဆောငျရှကျနပွေီး ကာကှယျဆေးထိုးခှင့ျရသူတှအေနနေဲ့ ကာကှယျဆေးထိုးသင့ျပါတယျ။

ဆရာ့အနနေဲ့ ဖွည့ျစှကျအကွံပွုစကား လေးပွောပေးပါဦး။
ကိုဗဈ-၁၉ရောဂါက တဈဦးနဲ့ တဈဦး ကူးစကျတယျ၊ ရောဂါဖွဈရငျ လညျး ပြောကျကငျးသူရှိသလို အသကျ အန်တရာယျစိုးရိမျရတဲ့ အခွအေနတှေေ၊ အသကျဆုံးရှူံးမှုတှလေညျးရှိတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါက သနေိုငျ တယျလို့တှေးထားပွီး ကူးစကျမှုကို တတျ နိုငျသလောကျကာကှယျနိုငျအောငျ ကာ ကှယျဆေးထိုးခှင့ျရရငျ ကာကှယျဆေး ထိုးပွီး ထိုးခှင့ျမရသေးခငျ ကွိုတငျကာ ကှယျတဲ့ လကျဆေးတာ၊ Mask တပျ တာ၊ ခပျခှာခှာနတော စတဲ့ ကနြျးမာရေး နဲ့အားကစား ဝနျကွီးဌာနက လမျးညှှနျ ခကြျတှကေို စနဈတကြ လိုကျနာကငြ့ျ သုံးဖို့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။

#ဒေါကျတာသနျးစိနျ
#ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဖောငျဒေးရှငျးဥက်ကဋ်ဌ
#GoodHealth_HealthInterview

Post Author: Good Health Journal