ကြှနျမတို့နိုငျငံမှာ ကိုဗဈတတိယ လှိုငျးနဲ့အတူ အောကျဆီဂငြျမရရှိမှာကို စိုးရိမျနကွေရပါတယျ။ အမှနျမှာ တော့ ကိုဗဈပိုးရှိသူ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးဟာ ရောဂါအသငျ့အတငျ့သာဖွဈပွီး ၁၅ ရာ ခိုငျနှုနျးခနျ့ကပဲ အောကျဆီဂငြျအဆငျ့ ၉၄ ရာခိုငျနှုနျးအောကျ လြော့ကသြူတှဖွေဈ ပွီး ၅ ရာခိုငျနှုနျးခနျ့က အလှနျ ဆိုးရှားတဲ့ အခွအေနဖွေဈပွီး အောကျဆီ ဂငြျအဆငျ့ က ၉၀ ရာခိုငျနှုနျးအောကျလြော့ကသြူ တှဖွေဈကွပါတယျ။
ကိုယျတှငျးအောကျဆီဂငြျပမာဏတိုငျးတာနညျး
အောကဆြီဂငွလြွော့ကလွာရငြ အ သကရြှူမဝတာ၊ နှုတခြမြးနဲ့မကွနြှာပှာတာ၊ အိပရြာကနိုးထဖို့ ခကခြဲတာ၊ ခေါငြးထဲမှာ ဇဝဇဝေါဖှစနြတောတှလေို လကြျခဏာတှေ ပှတတပြါတယြ။ ကလေးတှမှောတော့ နှာခေါငြးပှနတတေပြှီး အစာစားလို့မရ တာ၊ ရသေောကလြို့မဝငတြာတှဖှစေတြတြ ပါတယြ။
ကိုယျတှငျးမှာ အောကျဆီဂငြျအဆငျ့ ဘယျလောကျပမာဏရှိတယျဆိုတာကို သိရှိဖို့အတှကျ လကျထိပျမှာတိုငျးတဲ့ Oximeter ဆိုတဲ့ စကျကလေးရှိပါတယျ။ ဒီစကျနဲ့မတိုငျးခငျ သငျ့လကျထိပျက အေး စကျမနရေပါဘူး။ လကျထိပျအေးနရေငျ ထှကျလာတဲ့အဖွမှေားနိုငျပါတယျ။ နှဈမိ နဈခနျ့တိုငျးရမှာဖွဈပွီး ၉၃ ရာခိုငျနှုနျး ထကျနညျးနရေငျ အောကျဆီဂငြျနဲ့ကုသ မှုခံယူရမှာဖွဈပါတယျ။ ၉၀ ရာခိုငျနှုနျး အောကျရောကျနရေငျ အရေးပေါျအခွေ အနပေါ။ လကျထိပျတိုငျးတဲ့ Pulse Oximeter မရှိခဲ့ရငျလညျး မိမိလကျဖဝါး ကို ရငျဘတျပေါျမှာတငျပွီး တဈမိနဈအ တှငျးမှာ အသကျရှူနှုနျးကို တိုငျးတာရမှာ ဖွဈပါတယျ။ တဈမိနဈအတှငျး ၂၄ ကွိမျ ထကျနညျးနရေငျ သငျ့ခနျ်ဓာကိုယျထဲမှာ အောကျဆီဂငြျပွည့ျဝနပေါတယျ။ ၃၀ ကွိမျထကျမြားနရေငျတော့ အောကျဆီဂငြျ ကဆြငျးနပွေီဖွဈပါတယျ။
ကိုဗဈပိုးတှေ့လူနာတိုငျးက အောကျ ဆီဂငြျကဆြငျးကွမှာမဟုတျပါဘူး။ ဒီထဲ က ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျကသာ အောကျ ဆီဂငြျနဲ့ကုသမှုလိုအပျတဲ့လူတှဖွေဈကွ ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကြှနျမတို့အမြားစုက အ ဖြားဝငျပွီး ကိုဗဈလို့သံသယရှိလိုကျတာနဲ့ တဈပွိုငျနကျ စိုးရိမျကွောငျ့ကွမှုတှမြေား လာကွပါတယျ။ စိုးရိမျမှုကွောငျ့အသကျ ရှူလို့မဝတော့ပါဘူး။ အသကျရှူတဲ့အခါ မှာလညျးအပေါျယံ မြှငျးမြှငျးလေးသာရှူ တဲ့အတှကျ ကိုယျထဲကို အောကျဆီဂငြျ လုံလုံလောကျလောကျဝငျရောကျမှုရှိမှာ မဟုတျတော့ပါဘူး။
အဆုတျသနျမာပွီးအောကျဆီဂငြျအပွည့ျအဝရရှိနိုငျအောငျ
ဒီလိုလူနာတှအေတှကျ အဆုတျသနျ မာပွီး အောကျဆီဂငြျပွည့ျပွည့ျ၀၀ရရှိနိုငျ မယျ့နညျးလမျးတှကေို ဖောျပွပေးလိုကျ ပါတယျ။
ဒီလေ့ကငြျ့ခနျးကတော့ အဆုတျ တှငျးမှာရှိတဲ့ ခြှဲတှအေကုနျလုံးသနျ့စငျပွီး အဆုတျထဲကို အောကျဆီဂငြျအပွည့ျအ၀ ရရှိနိုငျမယျ့နညျးလမျးတှပေါ။
၁။ ဝမျးဗိုကျနဲ့အသကျရှူခွငျး
အသကျရှူတဲ့အခါမှာ အစာအိမျ၊ ဝမျးဗိုကျကွှကျသားနဲ့ ရငျအုပျကနျ့လနျ့ ဖွတျကွှကျသားတှကေို အဓိကအသုံးပွု ရမှာဖွဈပါတယျ။ နှလုံးခုနျနှုနျးနှေးပွီး သှေးဖိအားလညျး တညျငွိမျလာမှာဖွဈပါ တယျ။
ပွုလုပျနညျး
ကွမျးပွငျပေါျမှာ ပကျလကျအိပျပါ။ ဒူးခေါငျးနဲ့ ဦးခေါငျးအောကျမှာ ခေါငျးဦး တဈလုံးစီခံထားပါ။ လကျတဈဖကျကို ခကြျပေါျတငျ ပွီး ကနြျလကျတဈဖကျကို ရငျဘတျပေါျမှာ တငျထားပါ။ နှာခေါငျးကတဈဆငျ့ ၂ စက်ကနျ့ခနျ့အ သကျရှူသှငျးပါ။ ထိုသို့ ရှူသှငျးစဉျမှာ အစာအိမျရှေ့လြားမှုကို သတိထားကွည့ျ ပါ။ ဝမျးဗိုကျကွှကျသားကို အသုံးပွုပွီး ပါးစပျမှတဈဆငျ့ ဗိုကျထဲက လတှေကေို တှနျးထုတျပွီး အသကျရှူထုတျပါ။၂။ နှုတျခမျးရှုံ့အသကျရှူနညျး
ဒီအသကျရှူနညျးကတော့ နှာခေါငျး ကတဈဆငျ့ရှူသှငျးထားတဲ့လတှေကေို နှုတျခမျးကတဈဆငျ့ ရှူထုတျတဲ့နညျးဖွဈ ပါတယျ။ အဆုတျထဲမှာရှိတဲ့ခြှဲတှကေို ဖယျရှားကငျးစငျစပွေီး အသကျရှူနှုနျး နှေးကှေးစပေါတယျ။
ပွုလုပျနညျး
ထိုငျခုံတဈခုပေါျမှာ ခါးမတျမတျထား ပွီးထိုငျပါ။ သငျ့လကျနှဈဖကျကို ပေါငျပေါျ တငျထားပါ။ နှာခေါငျးကတဈဆငျ့ အသကျရှူသှငျး ပါ။ စိတျထဲကနေ ၁-၂ အထိ ရတှေကျ ပါ။ ဝမျးဗိုကျထဲကို လတှေပွေည့ျအောငျ သှငျးပေးပါ။ နှုတျခမျးကိုရှုံ့ပွီး ဖွညျးဖွညျးခငြျး ၄-၆ စက်ကနျ့ကွာအောငျ အသကျရှူထုတျ ပါ။၃ ။ Active Cycle of Breathing Technique (ACBT)
ဒီလေ့ကငြျ့ခနျးကတော့ အဆုတျထဲ က ခြှဲတှကေုနျစငျတဲ့နညျးလမျးပါ။ ဒီနညျး လမျးကိုတော့ အဆငျ့သုံးဆငျ့နဲ့ပွုလုပျရ မှာဖွဈပွီး ပထမဆုံး အသကျရှူတာကို ထိနျးခြုပျပွီးနောကျ အသကျပွငျးပွငျးရှူ သှငျး၊ ရှူထုတျလုပျကာ နောကျဆုံးအဆငျ့ ကတော့ အားပွငျးပွငျးနဲ့ အသကျရှူထုတျ လိုကျတဲ့နညျးလမျးပဲဖွဈပါတယျ။
ပွုလုပျနညျး
ထိုငျခုံတဈလုံးပေါျထိုငျပွီး သငျ့လကျ တှကေို ဝမျးဗိုကျပေါျတငျထားပါ။ အသကျ ပွငျးပွငျးရှူသှငျးရှူထုတျလုပျပါ။ ၃ စက်ကနျ့ကွာအသကျရှူသှငျးပွီး ၄ စကျ်ကနျ့လောကျအသကျရှူအောငျ့ထားကာ ၅ စက်ကနျ့ကွာအသကျရှူထုတျပါ။ ပါးစပျက အသကျရှူသှငျးပွီး နှာခေါငျးကနေ အ သကျရှူထုတျရမှာဖွဈပါတယျ။ ပါးစပျတဈဝကျဟပွီး အသကျပွငျး ပွငျးရှူသှငျးပါ။ ၂-၃ စက်ကနျ့ လောကျအသကျရှူအောငျ့ပွီး အားပွငျးပွငျးနဲ့အသကျ ရှူထုတျလိုကျပါ။၄။ ဘောလုံးမှုတျလေ့ကငြျ့ခနျး
အဆုတျလုပျငနျးဆောငျတာနဲ့အ သကျရှူလမျးကွောငျးဆိုငျရာ လုပျငနျး ဆောငျတာကောငျးမှနျပွီး အသကျရှူ ကွှကျသားတှေ သနျမာစနေိုငျတဲ့လေ့ကငြျ့ ခနျးဖွဈပါတယျ။
ပွုလုပျနညျး
နှာခေါငျးမှတဈဆငျ့အသကျပွငျးပွငျး ရှူသှငျးလိုကျပါ။ ပါးစပျမှာ ဘောလုံးတေ့ပွီး ဘောလုံး ထဲကို လအေပွည့ျဝငျနိုငျသလောကျဝငျ အောငျ မှုတျထည့ျလိုကျပါ။၅။ Straw(ပိုကျ)လေ့ကငြျ့ခနျး
ဒီလေ့ကငြျ့ခနျးကတော့ အအေး နဲ့ရသေောကျရာမှာ အသုံးပွုတဲ့ပိုကျနဲ့ပွုလုပျရတာဖွဈပါတယျ။ ရတေဈဖနျခှကျနဲ့ ပိုကျတဈခြောငျးသာ လိုအပျပါတယျ။
ပွုလုပျနညျး
နှာခေါငျးကတဈဆငျ့ လရှေူသှငျးပွီး ပိုကျကတဈဆငျ့ ရဖေနျခှကျထဲကို လေ မှုတျထုတျလိုကျပါ။ ဖနျခှကျထဲကလတှေေ ပလုံစီလာတာကို တှေ့ရပါမယျ။ ပါးစပျထဲက ပိုကျကိုထုတျပွီး အသကျ ရှူသှငျးပါ။ ပွီးရငျ ပိုကျကတဈဆငျ့ ဖနျခှကျထဲကို လတှေေ မှုတျထုတျလိုကျပါ။အားလုံးပဲအောကျဆီဂငြျပွူနာမှကငျးဝေးနိုငျကွပါစေ။
ဒေါကျတာခငျမိုးမိုး
GoodHealthJournal
