♥ အားကစားလုပ္တာက ဓမၼတာလာတာကို ေစာေပၚေစလား၊ ေနာက္က်ေစလား ဘယ္လို သက္ေရာက္ေစလဲဆိုတာ ပ်ိဳေမတို႔ သိခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အားကစားခန္းမမွာ နည္းျပ ဆရာေတြပဲရွိခဲ့ရင္လည္း ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအတြက္ ပ်ိဳေမတို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိေစဖို႔ အားကစားလုပ္တာက ရာသီစက္ဝန္းေပၚ ဘယ္လို သက္ေရာက္ႏိုင္လဲဆိုတာ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
♥ ရာသီစက္ဝန္းကို ဦးေႏွာက္တြင္းရွိ ဟိုက္ပိုသဲလမတ္နဲ႔ ပီက်ဴတရီဂလင္းက ထြက္ရွိတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ သားဥအိမ္ေတြက ပံုမွန္လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ထိန္းညႇိေပးပါတယ္။ ဒီ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္ႀကီးကို HPO axis လို႔ ေခၚၿပီး သူ႔အေပၚကို သက္ေရာက္တဲ့ effects ေတြေၾကာင့္ ရာသီစက္ဝန္း မမွန္တာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
♥ အားကစား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လုပ္တာက ရာသီစက္ဝန္းကို လာတာေစာေစႏိုင္ေပမယ့္ ပံုေသသတ္မွတ္လို႔ေတာ့ မရပါဘူး။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာက ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားစြာ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အေတာ္အသင့္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရာသီစက္ဝန္း ေစာတာ၊ ေနာက္က်တာေတြ မျဖစ္ေစဘဲ ပံုမွန္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
♥ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အားကစားလုပ္တဲ့အခါ HPO axis ေပၚ သက္ေရာက္ၿပီး ေဟာ္မုန္းေတြကို အဟန္႔အတား ျဖစ္သြားေစပါတယ္။ ဒီေဟာ္မုန္းပမာဏ နည္းရင္ ရာသီေပၚေစၿပီး မ်ားတဲ့အခါ ရာသီမေပၚ ေစတာမ်ိဳးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရာသီစက္ဝန္းေရႊ႕ဖို႔ ေသာက္ေဆးေတြကလည္း ေဟာ္မုန္းေဆးေတြျဖစ္ၿပီး ေဟာ္မုန္းမ်ားလာေစလို႔ ရာသီမေပၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။
♥ ျပင္းထန္တဲ့ အားကစားလုပ္တဲ့အခါ သင့္မွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ ကယ္လိုရီေတြကုန္တဲ့ အထိ ျဖစ္တဲ့အခါ တစ္နည္းအားျဖင့္ သြင္းတဲ့ ကယ္လိုရီထက္ ထုတ္သံုးတဲ့ ကယ္လိုရီက ပိုမ်ားတဲ့အခါမွာ ရာသီစက္ဝန္း ေစာလာတာ၊ မမွန္တာ၊ ရပ္သြားတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ရာသီစက္ဝန္းမဟုတ္ဘဲ bloody discharge ဒါမွမဟုတ္ spotting လို႔ ေခၚတဲ့ Uterine bleeding ေသြးထြက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ အားကစားရဲ႕ ျပင္းထန္မႈနဲ႔ ၾကာခ်ိန္ကို ေလ်ာ့ခ်လိုက္ၿပီး ပံုမွန္ေလး ျပန္ကစားေပးပါ။ သင့္ခႏၶာကိုယ္က ျပင္းထန္မႈကို ခံႏိုင္ရည္မရွိေသးလို႔၊ သင္ဟာ သင့္ခႏၶာကိုယ္ လုပ္ႏိုင္တာထက္ ပိုခိုင္းမိလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
♥ ႏွစ္ရွည္လမ်ား အားကစားျပင္းျပင္း ထန္ထန္လုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း ရာသီစက္ဝန္း မမွန္တာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရာဂါအေျခအေနေၾကာင့္ သိုင္း႐ြိဳက္ေဟာ္မုန္းနည္းတာ၊ ပ႐ိုလက္တင္ေဟာ္မုန္းမ်ားတာ စတဲ့ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚရင္လည္း ရာသီစက္ဝန္း မမွန္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အားကစားအျပင္းအထန္ လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ပ႐ိုဂ်က္စတီ႐ုန္းနဲ႔ အီစထ႐ိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းေတြ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစၿပီး ရာသီစက္ဝန္း ပံုမမွန္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
♥ #ထူးဒါလီကုိကုိ (M. Sc. in Pharm) ♥
