မိဘေတြအေနနဲ႔ မိမိကေလးငယ္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကုိ ထိပ္ဆံုးဦးစားေပးအဆင့္မွာ ထားရပါမယ္။ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ခႏ္ၶာကုိယ္က ခုခံအားစနစ္ကုိ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ကာလျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ။ ႏွာေစးတာ၊ ေခ်ာင္းဆုိးတာနဲ႔ အနည္းငယ္အဖ်ားရွိတာလုိမ်ဳိး အပယိက က်န္းမာေရးျပႆနာေတြကုိ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသဖုိ႔ မလုိအပ္ေပမယ့္ တစ္ခါတေလမွာ ဒီျပႆနာေလးေတြကေန အစျပဳၿပီး ႀကီးႀကီးမားမားေရာဂါေတြအထိ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ေအာက္ပါ ေရာဂါလကၡဏာ ၁၀ မ်ဳိးကုိ မိဘေတြအေနနဲ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားသင့္ဘဲ ဆရာ၀န္နဲ႔ အျမန္ျပသဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
—————
၁။ အဖ်ားႀကီးျခင္း
ကေလးငယ္ေတြဟာ တုပ္ေကြးေရာဂါနဲ႔ အေအးမိႏွာေစးတာေၾကာင့္ မၾကာခဏ ဖ်ားတတ္ပါတယ္။ အသက္ သံုးလကေန ေျခာက္လအထိ ကေလးငယ္ေတြက အဖ်ား ၁၀၁ ဒီဂရီေက်ာ္လြန္ခဲ့ရင္၊ အသက္ေျခာက္လေက်ာ္ကေလးငယ္ေတြက အဖ်ား ၁၀၃ ဒီဂရီေက်ာ္လြန္ခဲ့ရင္ အဖ်ားႀကီးတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အဖ်ားႀကီးတာက သင္ထင္ထားတာထက္ ႀကီးမားတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ကုသဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ သင့္ကေလးငယ္ဖ်ားတာက ရက္အနည္းငယ္ၾကာေနရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ မလဲြမေသြ ျပပါ။ ဘက္တီးရီးယားေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ပဋိဇီ၀ေဆးနဲ႔ ကုသဖုိ႔ လုိအပ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါ့အျပင္ သင့္ကေလးငယ္ အဖ်ားႀကီးတာနဲ႔အတူ အလြန္အမင္း ေခါင္းကိုက္တာ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္စိမဖြင့္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ မွိန္းေနတာေတြ ျဖစ္ရင္ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္ေရာဂါရဲ႕ လကၡဏာျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
အေအးမိတုပ္ေကြးေရာဂါနဲ႔ နားေရာဂါပုိး၀င္တာလုိမ်ဳိး တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း အဖ်ားရွိႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ိန္မီ ေရာဂါသတ္မွတ္ႏုိင္ၿပီး ကုသႏုိင္တာက အဖ်ားႀကီးတာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြ မျဖစ္ေအာင္နဲ႔ ေသဆံုးတာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။
—————
၂။ အလြန္အမင္းေရငတ္ျခင္း
သင့္ကေလးငယ္က ႐ုတ္တရက္ ေရပုိေတာင္းေသာက္တာ(အထူးသျဖင့္ ညဘက္အခ်ိန္မွာ)ျဖစ္ရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသသင့္ပါတယ္။ အမ်ဳိးအစား (၁) ဆီးခ်ဳိေရာဂါဟာ အသက္ ၂၀ ေအာက္ကေလးေတြမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီး အလြန္အမင္း ေရငတ္တာက အဲဒီေရာဂါရဲ႕ အဓိက လကၡဏာတစ္ခုပါ။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိတဲ့ကေလးငယ္ေတြမွာ အလြန္အမင္း ေရငတ္တာ၊ အလြန္အမင္း ဆီးသြားတာ၊ ေမာပန္းတာ၊ ညဘက္ မၾကာခဏဆီးသြားတာနဲ႔ ကုိယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းတဲ့ လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါတယ္။
—————
၃။ အသက္႐ွဴရခက္ခဲျခင္း
ကေလးငယ္ေတြမွာ အဖ်ားရွိရင္ အသက္႐ွဴျမန္တာက အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္႐ွဴျမန္တာက တစ္ခ်ိန္လံုးျဖစ္ေနရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါၿပီ။ ကေလးငယ္ ကစားေနစဥ္ ဒါမွမဟုတ္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနစဥ္မွာ အသက္႐ွဴရခက္ခဲမႈရွိေနရင္လည္း ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္အသက္႐ွဴထုတ္စဥ္မွာ တရႊီရႊီျမည္သံၾကားေနခဲ့ရင္ ရင္က်ပ္ပန္းနာေရာဂါျဖစ္ေနပါၿပီ။ အသက္႐ွဴခက္ခဲတဲ့ ျပႆနာနဲ႔အတူ ႏႈတ္ခမ္းျပာေနရင္ ေလႁပြန္ေရာင္ရမ္းတဲ့ လကၡဏာပါ။ ကေလးငယ္ရဲ႕ အသက္႐ွဴျပႆနာက အနည္းငယ္ျဖစ္ေနရင္ေတာင္မွ ကေလးငယ္အေနနဲ႔ စြမ္းအင္ေတြ ကုန္ဆံုးႏုိင္ၿပီး မက်န္းမမာ ျဖစ္ႏုိင္တာမုိ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသင့္ပါတယ္။
—————
၄။ ၀မ္းဗုိက္ တာရွည္နာေနျခင္း
ကေလးေတြက ဗုိက္နာတယ္လုိ႔ ေျပာေျပာေနတာက အမွန္တကယ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္သလုိ ေက်ာင္းမတက္ခ်င္တာ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔မႀကိဳက္တဲ့ အစားအစာကို မစားခ်င္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလြန္အမင္း ဗုိက္နာေနၿပီး မၾကာခဏ ဗုိက္နာတယ္လုိ႔ ေျပာေနရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဗုိက္နာတာက ၀မ္းဗုိက္ရဲ႕ ညာဘက္ေအာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္ေနၿပီး ဗုိက္နာတာနဲ႔အတူ အဖ်ားရွိတာ၊ အန္တာ၊ ၀မ္းပ်က္တာနဲ႔ နာတဲ့ေနရာကို အထိမခံႏုိင္တာေတြျဖစ္ေနရင္ အူအ တက္ေရာင္တဲ့ လက္ၡဏာျဖစ္တာမုိ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသပါ။
—————
၅။ ဆီးသြားစဥ္နာက်င္ျခင္း
ကေလးငယ္က ဆီးသြားရင္ နာတယ္လုိ႔ ေျပာရင္ေတာ့ သူရဲ႕ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ေရာဂါပုိး၀င္ေနတာေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပုိး၀င္ေရာဂါရွိတဲ့ ႏုိ႔စုိ႔ကေလးငယ္ေတြအေနနဲ႔ အဖ်ားရွိတာ၊ အန္တာ၊ အစာေကၽြးရခက္ခဲတာနဲ႔ စိတ္မၾကည္ မလင္တာေတြ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အသက္နည္းနည္းႀကီးတဲ့ကေလးေတြကေတာ့ ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္တာနဲ႔ ဆီးေအာင့္မထားႏုိင္တာလုိမ်ဳိး ေျပာျပတတ္ပါတယ္။ ဆီး အနံ႔နံတာနဲ႔ အဖ်ားရွိတာေတြလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဆီးသြားစဥ္နာက်င္တာက လိင္အဂၤါေတြကုိ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သမီးငယ္ေတြအေနနဲ႔ ဓာတုပစၥည္းမ်ားစြာ ပါ၀င္တဲ့ ဆပ္ျပာကုိ အသံုးျပဳၿပီး ဒါမွမဟုတ္ ဆပ္ျပာရည္နဲ႔ ေရစိမ္ခ်ဳိးၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ မိန္းမကုိယ္ေတြ ေရာင္ရမ္းလာကာ ဆီးသြားစဥ္ နာက်င္တတ္ပါတယ္။
—————
၆။ အလြန္အမင္း ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ေနျခင္း
သင့္ကေလးငယ္က အလံုအေလာက္အနားရေနေပမယ့္ စြမ္းအင္မရွိသလုိ ေမာပန္းပံုေပါက္ေနရင္ေတာ့ သူ႔မွာ က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ခုခုရွိေနၿပီဆုိတဲ့ သတိေပးလကၡဏာပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္တဲ့ အစာစားသံုးတဲ့ပံုစံ၊ အိပ္ေရးမ၀တာနဲ႔ အထိုင္မ်ားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမရွိတဲ့ ပံုစံေတြေၾကာင့္လည္း အလြန္အမင္း ေမာပန္းေနတတ္ပါတယ္။ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ အစာကုိ စုပ္ယူမႈမရွိတဲ့ ျပႆနာ၊ စိတ္က်ေရာဂါ၊ ႏွလံုး ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္တာ၊ ခုခံအားစနစ္ ျပႆနာျဖစ္တာနဲ႔ ကင္ဆာလုိမ်ဳိး ဆုိးရြားတဲ့ျပႆနာေတြေၾကာင့္ ကေလးငယ္က အလြန္အမင္း ေမာပန္းပံုေပါက္ေနတတ္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ေရာဂါ လကၡဏာေတြကုိ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသၿပီး ေရာဂါရွာေဖြကာ ကုသမႈ ခံယူပါ။
—————
၇။ အလြန္အမင္း ေအာ့အန္ျခင္း
ကေလးငယ္ေတြမွာ အန္တဲ့ ျပႆနာက အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အလြန္အမင္း ေခ်ာင္းဆုိးတာ၊ အလြန္အမင္း ငိုလြန္းတာ၊ အစာစားတာ မ်ားလြန္းတာ ဒါမွမဟုတ္ ၀မ္းဗုိက္ျပႆနာေၾကာင့္ ေအာ့အန္တတ္ပါတယ္။ သင့္ကေလးငယ္က အရည္ေသာက္ရင္ေတာင္ အရည္ေတြ ျပန္အန္ေနရင္ေတာ့ ေရဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးသြားနည္းတာ၊ မ်က္လံုးခ်ဳိင့္၀င္ေနတာ၊ အိပ္မရတာ၊ ႏႈတ္ခမ္းအက္ကြဲေနတာနဲ႔ မ်က္ရည္မထြက္ဘဲ ငိုတာေတြက ေရဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြပါ။ ေရဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့တာကေန ဆုိးရြားတဲ့ ျပႆနာေတြျဖစ္ႏုိင္တာမုိ႔ ေရဓာတ္ကုိ အျမန္ျပန္လည္ျဖည့္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ကေလးငယ္အေနနဲ႔ ေသြးအန္ေနရင္ အူလမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆုိ႔တာလုိမ်ဳိး အသက္အႏၲရာယ္ရွိတဲ့အေျခအေနပါ။ ဒါ့အျပင္ ကေလးငယ္လိမ့္က်အၿပီး အန္တာနဲ႔အတူ သတိ ေမ့သြားတာ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးငယ္က သင့္ေမးခြန္းကုိ တလြဲတေခ်ာ္ေျဖတာေတြက ဦးေခါင္းဒဏ္ရာရတဲ့ လက္ၡဏာျဖစ္တာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
—————
၈။ မ်က္ႏွာေရာင္ကုိင္းျခင္း
ဆုိးရြားတဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္စဥ္ရဲ႕ လကၡဏာ ဒါမွမဟုတ္ အဆိပ္ရွိတဲ့ ပုိးမႊားေကာင္ကုိက္တဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္ၿပီး အသက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္တဲ့အထိ ဆုိးရြားႏုိင္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသၿပီး ကုသမႈခံယူဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာေရာင္ရမ္းေနတာက မ်က္ႏွာအတြင္းမွာ ျပည္တည္နာရွိတဲ့ လက္ၡဏာလည္းျဖစ္ႏုိင္ၿပီး ျပည္ေတြ အျမန္စုပ္ထုတ္လုိက္ဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ သုိင္း႐ိြဳက္ အလုပ္မလုပ္တာ၊ ပါးခ်ိတ္ေရာင္တာ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ မ်က္ႏွာကုိ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာေတြေၾကာင့္လည္း မ်က္ႏွာေရာင္ကုိုင္းႏုိင္ပါတယ္။
—————
၉။ ႏႈတ္ခမ္းျပာျခင္း
သင့္ကေလးငယ္ဟာ ဘလူးဘယ္ရီသီး ဒါမွမဟုတ္ အျပာေရာင္သၾကားလံုးေတြ စားထားလုိ႔ ႏႈတ္ခမ္းျပာေနတာက ဘာျပႆနာမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ရာသီဥတုအလြန္အမင္းေအးစက္ေနတာေၾကာင့္လည္း ႏႈတ္ခမ္းျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သင့္ကေလးငယ္က ဒီလုိမ်ဳိး လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြမရွိဘဲ ႏႈတ္ခမ္းျပာေနရင္ေတာ့ ေသြးထဲမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္လံုေလာက္မႈမရွိတာ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈေလ်ာ့နည္းေနတာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ အဆုတ္ပြေရာဂါ၊ ရင္က်ပ္ပန္းနာေရာဂါေတြေၾကာင့္ ႏႈတ္ခမ္းျပာႏုိင္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔ျပၿပီး ကုသမႈခံယူပါ။
—————
၁၀။ အဖုအပိမ့္မ်ားထြက္ျခင္း
ကေလးငယ္ေတြမွာ အဖုအပိမ့္ထြက္တာက အလြန္အျဖစ္မ်ားၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာမွစုိးရိမ္စရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သင့္ကေလးငယ္မွာ အလြန္အမင္းအဖုအပိမ့္ထြက္တာနဲ႔အတူ အဖ်ားရွိတာ၊ အန္တာ၊ တရႊီရႊီျမည္သံၾကားရတာ၊ အစာမ်ဳိရခက္ခဲတာ၊ ဗုိက္ေအာင့္တာ ဒါမွမဟုတ္ အသက္႐ွဴရခက္ခဲတဲ့ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ အလြန္အမင္းဆုိးရြားတဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈျဖစ္ေနၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
ကေလးငယ္ရဲ႕ အနီေရာင္အဖုအပိမ့္ကုိ သင့္လက္နဲ႔ ဖိလုိက္တဲ့အခါမွာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္သြားၿပီး လက္လႊတ္လုိက္ရင္ အနီေရာင္ ျပန္ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ ခႏၶာကုိယ္အတြင္း ေရာဂါပုိးပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့ လကၡဏာမုိ႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျပသဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။
