မ်က္စိေရတိမ္ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါ ဆရာ။
မ်က္လံုးဆိုတာက ၾကည့္လိုက္ရင္Hollow Cavity ျဖစ္ၿပီး၊ အဲဒီထဲမွာ ေရထုထည္ႀကီးတစ္ခုရွိတယ္။ အဲဒီေရထု ထည္ႀကီးက အၿမဲတမ္းလည္ပတ္ေနၿပီး အျပင္ကBlood Supply ထဲကို စီး ဆင္းသြားတယ္။ အဲဒီလိုပံုမွန္စီးဆင္းေန ရာကေန ေရထြက္လမ္းေၾကာင္းပိတ္ သြားတဲ့အခါမွာ ဖိအားေတြမ်ားလာၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေျခအေနကို ေရတိမ္ ေရာဂါလို႔ေခၚတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါေတြ မွာက အေျခအေနႏွစ္ခုကြဲသြားတာမ်ဳိးရွိ တယ္။ မ်က္လံုးတြင္း ေရထုထည္က အ ျပင္ေသြးထဲကို စီးဆင္းသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ Angle ေလးတစ္ခုရွိတယ္။ အဲဒါကိုAngle of Anterior Chamber လို႔ ေခၚတယ္။ Angle of Anterior Chamber က်ဥ္းရင္ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ ေရာဂါလို႔ေခၚၿပီး၊ က်ယ္ရင္ ေထာင့္က်ယ္ ေရတိမ္ေရာဂါလို႔ေခၚတယ္။
ေထာင့္က်ဥ္း ေရတိမ္ေရာဂါနဲ႔ ေထာင့္ က်ယ္ေရတိမ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈကို လည္း ရွင္းျပေပးပါ ဆရာ။
အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္ မွာ တစ္ခ်ိန္တုန္းက ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ ေရာဂါက ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ၾကၿပီး၊ ေထာင့္က်ယ္ ေရတိမ္ေရာဂါက ၃၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္းရွိတယ္လို႔ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ၾက တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ ဆရာတို႔ျမန္မာ ႏိုင္ငံအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံ သားေတြရဲ႕မ်က္လံုးဟာ က်ဥ္းတဲ့အ တြက္ Angle of Anterior Chamber ကလည္းက်ဥ္းေတာ့ ေထာင့္က်ဥ္းေရ တိမ္ေရာဂါက အျဖစ္မ်ားတာျဖစ္တယ္။ ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ ေထာင့္က်ယ္ ေရတိမ္ေရာဂါကိုလည္း တျဖည္းျဖည္း အေတြ႕မ်ားလာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆို တာကိုမသိေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္း ရန္ ကုန္မ်က္စိေဆး႐ံုကို လာျပတဲ့လူနာေတြ ထဲမွာ ေထာင့္က်ယ္ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ သူေတြမ်ားလာတာကို ေတြ႕လာရပါ တယ္။
မ်က္စိေရတိမ္ျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္လို ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ခံစားရႏုိင္လဲ ဆရာ။
ဆရာတို႔ ဟိုးအရင္တုန္းက အေတြ႕ အႀကံဳအရေရာ၊ ဆရာတို႔ေဆးပညာ စာ အုပ္ထဲမွာေရာ ေတြ႕ဖူးတာက ေထာင့္ က်ဥ္းေရတိမ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိကိုက္ တာဟာ လူနာအေနနဲ႔ မခံႏိုင္ေအာင္ ကိုက္တာမ်ဳိးကို ခံစားရတတ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ မွန္လည္း မွန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလိုေခါင္းကိုက္တာေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ ဆိုရင္ မ်က္စိေရာဂါလို႔ေတာင္မထင္ဘဲ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာ႐ံုေၾကာေရာဂါထင္ၿပီး၊ မွားၾကတာေတြေတာင္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အန္တာမ်ဳိးေတြလည္းရွိတဲ့ အတြက္ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာ႐ံုေၾကာေရာဂါ ေတြနဲ႔လည္း မွားတတ္ၾကတယ္။ ေရတိမ္ ေရာဂါျဖစ္တဲ့ လူနာမွာဆိုရင္ မ်က္လံုးက နီလာမယ္၊ ကိုက္လာမယ္ ၿပီးရင္ မႈန္လာ မယ္။ ဒီမွာ သတိထားရမွာက မ်က္လံုး နီရဲတိုင္းေတာ့ ေရတိမ္ေရာဂါမဟုတ္ပါ ဘူး။ မ်က္လံုးနာရင္လည္း မ်က္လံုးကနီ ႏိုင္တာပါပဲ။ ေထာင့္က်ဥ္းေရတိမ္ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိနီတာကမ်က္လံုးရဲ႕ မ်က္ၾကည္လႊာပတ္လည္မွာ ပိုၿပီးေတာ့နီ ေနတတ္တယ္။
အခုေနာက္ပိုင္းမွာေကာ မ်က္စိေရတိမ္ရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ဘယ္လိုေတြ႕ရ တတ္လဲ ဆရာ။
ေနာက္ပိုင္း ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳ အရ ေရတိမ္ျဖစ္တဲ့လူနာေတြကို ၾကည့္ လိုက္ရင္ ကိုက္ခဲၿပီး၊ အန္တယ္ဆိုတာ လည္းမရွိဘူး။ နာတာလည္းမျဖစ္ဘဲ ပံုစံ ေျပာင္းလဲလာတာကို ေတြ႕လာရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာမသိေပမယ့္ ေရာဂါ လကၡဏာပံုစံေျပာင္းလာတာကို ေတြ႕ရ ပါတယ္။ ေရတိမ္ျဖစ္တဲ့သူေတြလာျပတဲ့ အခါမွာ မ်က္စိက နီလည္းမနီဘူး၊ ကိုက္ လည္း မကိုက္ဘူး၊ မႈန္လည္းမမႈန္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ လူနာအေနနဲ႔ မ်က္လံုးက ၾကည့္ ရတာ ၾကည့္လို႔မေကာင္းဘူး။ အားမရ ဘူးဆိုတာမ်ဳိးေတြျဖစ္ၿပီး လာျပၾက တယ္။ ဒီလူနာေတြက မ်က္စိတစ္ခုခုျဖစ္ တယ္ထင္ၿပီး မ်က္မွန္စမ္းၾကတယ္။ မ်က္ မွန္စမ္းေတာ့လည္း မ်က္မွန္စမ္းတဲ့ စာ လံုးေလးေတြရဲ႕ ေအာက္ဆံုးတန္းကို ျမင္ ေနရတယ္။ ဒီေတာ့ မ်က္မွန္တပ္ဖုိ႔ လည္း မလိုျပန္ဘူး။ ဒီေတာ့ မ်က္လံုးက ေကာင္းတယ္လို႔ပဲ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ လူနာကလည္း မ်က္မွန္လုပ္တယ္။ ပါ၀ါ လည္း မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕မ်က္စိက ၾကည့္ရတာ အားမရဘူးလို႔ ခံစားေနရ တယ္။ မ်က္မွန္ကို တစ္ခ်ိန္လံုး ေျပာင္း လုပ္ေနရတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဆရာတို႔သတ္ မွတ္လိုက္တာက သူ႔မွာမ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္ တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုခုရွိေနတယ္။ အဲဒီေရာဂါ ကို ေတြ႕ေအာင္ရွာရမယ္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ လိုက္ပါတယ္။
မ်က္စိေရတိမ္ျဖစ္တာလို႔ မထင္ဘဲ တျခား ေရာဂါေတြလုိ႔ေကာ ထင္ႏုိင္ပါသလား ဆရာ။
မ်က္စိက တအားနီၿပီး ကိုက္ရဲေနတဲ့ လူနာဆိုရင္ေတာ့ သူ႔မွာ မ်က္စိေရာဂါတစ္ ခုခုျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ မ်က္စိဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္လာ တတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ လူနာက ေအာ့အန္ တာမ်ဳိး ခံစားရရင္ေတာ့ မ်က္စိေ၀ဒနာလို႔ ဘယ္သူမွထင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ အ ေထြေထြဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္သြားတတ္ တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အစာအိမ္နဲ႔အူ လမ္းေၾကာင္းဆရာ၀န္ဆီ သြားျပတတ္ တယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြမွာေတာ့ မ်က္ စိအရမ္းကိုက္လြန္းတဲ့အခ်ိန္မွာ မ်က္စိ ကိုက္တယ္လို႔မထင္ဘဲ ေခါင္းကိုက္ တယ္ထင္ၿပီး ဦးေႏွာက္နဲ႔အာ႐ံုေၾကာ ဆရာ၀န္ ေတြဆီ ေရာက္သြားတတ္တယ္။ အဲဒီကမွတစ္ဆင့္ ဆရာတို႔ မ်က္စိဆရာ ၀န္ေတြဆီကို ျပန္လႊဲလာတာမ်ဳိးေတြ လည္း ရွိပါတယ္။
မ်က္စိေရတိမ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုယ့္ကုိယ္ ကိုယ္ သိႏုိင္တဲ့ အခ်က္ရွိရင္လည္း သိခ်င္ ပါတယ္ဆရာ။
မ်က္စိေရတိမ္ရွိတဲ့သူက ျမင္ကြင္း ကို အျပည့္မခံစားရဘူး။ (ဥပမာအေနနဲ႔ ေျပာရရင္မ်က္လံုးဆိုတာက ေရွ႕တည့္ တည့္ကို အာ႐ံုစိုက္ၿပီး ၾကည့္ေနေပမယ့္ ေဘးကလူကိုျမင္ေနရတယ္။ ဒါက ျမင္ ကြင္းက်ယ္တဲ့သူ၊ ပံုမွန္အေျခအေနမွာ ျမင္ရတဲ့ပံုစံျဖစ္တယ္။) ေရတိမ္ရွိတဲ့လူနာ မွာေတာ့ အဲလိုမဟုတ္ဘူး ျမင္ကြင္းက က်ဥ္းၿပီး ၾကည့္ရတာအားမရဘူး။ ေရွ႕ တည့္တည့္ကို ၾကည့္ေနရင္ ေဘးကိုမျမင္ ရဘူး။ အဲဒီလိုခံစားခ်က္မ်ဳိးျဖစ္ေနေပ မယ့္ လူနာအေနနဲ႔က ေျပာမျပတတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔ျမင္ကြင္း က ပံုမွန္လား၊ ျမင္ကြင္းက်ဥ္းသြားလားဆို တာကိုလည္း ေျပာဖို႔အေတာ္ခက္ခဲပါ တယ္။ လူနာအေနနဲ႔လည္း မ်က္လံုးက ၾကည့္လို႔မေကာင္းဘူးဆိုတာမ်ဳိးပဲ ခံစား ေနရတယ္။ ဒါဆိုရင္ မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရာဂါတစ္ခုခုျဖစ္ေနၿပီးဆိုတာကို သ ေဘာေပါက္ၿပီး မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စစ္ ေဆးမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္းခံယူဖို႔လိုပါတယ္။
မ်က္စိေရတိမ္ေရာဂါကို ကုသၿပီးတဲ့အခါ ပကတိမ်က္စိအတုိင္း ျပန္ျမင္ႏုိင္ပါ သလား ဆရာ။
ေရတိမ္ေရာဂါရွိသူတစ္ေယာက္ ဟာ ေရတိမ္ျဖစ္ၿပီး ၂၄ နာရီအတြင္း အ ခ်ိန္မီကုသမႈ ခံယူႏိုင္ရင္ မ်က္လံုးကို လူ ေကာင္းအတိုင္းျပန္ျဖစ္ေအာင္ ကုသေပး ႏိုင္ပါတယ္။ ၂၄ နာရီ ေက်ာ္သြားတယ္ ဆိုရင္ အာ႐ံုေၾကာက အနည္းနဲ႔အမ်ား ထိခိုက္လာတယ္။ တစ္ပတ္ၾကာရင္ေတာ့ အာ႐ံုေၾကာက လံုး၀ထိခိုက္သြားၿပီး၊ တစ္ လေလာက္ၾကာသြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မ်က္လံုးကလံုး၀ကြယ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ဆရာတို႔ရဲ႕ ဆရာႀကီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိေရာဂါ ပါေမာကၡႀကီး ေဒါက္တာဦးျမင့္သိန္းရဲ႕ ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ ထားတဲ့ သုေတသနရလဒ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေရတိမ္ေရာဂါျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ဦးေႏွာက္ နဲ႔ မ်က္လံုးကိုဆက္သြယ္ေနတဲ့ Optic Nerve လို႔ေခၚတဲ့ အာ႐ံုေၾကာကို သြားဖိ မိတယ္။ အဲဒီလိုဖိမိတဲ့အခါမွာ Optic Nerve ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက တျဖည္း ျဖည္းေလ်ာ့သြားတယ္။ ေရတိမ္ေၾကာင့္ Optic Nerve ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ေလ်ာ့သြားတာကို ျပန္ၿပီးေကာင္းေအာင္ လုပ္လို႔မရဘူး။ ပိုမဆိုးလာေအာင္ပဲ ထိန္းထားလို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရတိမ္ က ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ ေရာဂါျပႆ နာတစ္ခုလို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ပိုေကာင္းလာ ေအာင္ လုပ္လို႔မရဘူး။ ပိုမဆိုးလာ ေအာင္ပဲ ထိန္းထားလို႔ရတယ္ဆိုတာကို ျပည္သူေတြကို သိေစခ်င္ပါတယ္။
◘ ပါေမာကၡ ဦးတင္၀င္း
မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး